ایوان استبلین کامینسکی، ایران‌شناس برجسته روس درگذشت

پرسش:پروفسور ایوان میخایلویچ اِستِبلین- کامینسکی، خاورشناس معروف روس که آثار زیادی درباره تاریخ و فرهنگ و زبانهای ایرانی و مردمان ایرانی تبار نوشته، در سن ۷۲ سالگی در زادگاهش، شهر سن پترزبورگ روسیه، درگذشت. همکارانش در دانشکده خاورشناسی فرهنگستان علوم روسیه خبر داده‌اند که این مترجم معروف پاره‌هایی از کتاب اوستا به زبان روسی پنجشنبه شب (۱۳ اردیبهشت - ۳ مه) درگذشته است. پرفسور استبلین- کامینسکی، متولد سال ۱۹۴۵ در لنینگراد (سن پیترزبورگ) از آخرین شخصیتهای سرشناس مکتب ایران شناسی کهن اتحاد شوروی است که پژوهشهای متعددی درباره زبانهای ایرانی، از جمله زبانهای پامیری و تاریخ و فرهنگ بدخشان انجام داده و از معروف ترین مترجمان کتاب "اوستا" به زبان روسی به شمار می‌رفت. وی فرزند میخائیل ایوانویچ استبلین- کامینسکی، زبان شناس معروف و پژوهشگر سرشناش زبانها و تاریخ و فرهنگ مردمان اسکاندیناوی، است که آثار زیادی در زمینه زبان شناسی از خود به جا گذاشته است. علاقه ایوان میخایلویچ به ایران شناسی از زمانی شروع شد که سال ۱۹۶۴ برای مدتی در کاوشهای باستان شناسی در تاجیکستان، ترکمنستان، قرقیزستان، در جنوب اورال، ایران و ناحیه شینچان چین شرکت داشت. او در سال ۱۹۶۷ در یک روستا در ولایت خودمختار بدخشان در شرق تاجیکستان معلم بود. پرفسور استبلین- کامینسکی در سال ۱۹۶۸ از دانشکده خاورشناسی دانشگاه سن پیترزبورگ در رشته زبان و ادبیات ایران فارغ شد و در بخش خاورشناسی فرهنگستان علوم روسیه به ادامه دوره دکترا و فعالیتهای علمی در زمینه ایران شناسی پرداخت. او سه سال بعد از پایان نامه خود درباره "آواشناسی تاریخی زبان وخانی" دفاع کرد. استبلین- کامینسکی در سال ۱۹۸۴ رساله دکترایش را درباره "لغات کشاورزی در زبانهای پامیری" در پژوهشگاه زبان شناسی فرهنگستان علوم روسیه در مسکو دفاع کرد و سالهای زیادی در بخش خاورشناسی فرهنگستان علوم روسیه کار می کرد. از نوامبر سال ۱۹۹۱ تا نوامبر ۲۰۰۶ کرسی ایران شناسی این فرهنگستان را در اختیار داشت و از سپتامبر سال ۱۹۹۴ تا اوت سال ۲۰۰۵ رئیس دانشکده خاورشناسی این فرهنگستان بود. پرفسور استبلین- کامینسکی داننده زبانهای مختلف ایرانی، مانند فارسی، خوارزمی، اوستایی، پارسی میانه و باستان، سغدی، اوستیایی، زبانهای پامیری، و همچنین زبانهای عربی، لاتین و یونانی کهن بود. بیش از ۱۵۰ کتاب و مقاله علمی، غالبا در باره زبانهای ایرانی شرقی، فرهنگ و قومهای ایرانی، از خود برجا گذاشته است. از کارهای عمده پرفسور استبلین- کامینسکی ترجمه منتخبی از سرودهای اوستا به زبان روسی در قالب شعر بود که بار نخست سال ۱۹۹۰ در دوشنبه منتشر شد. سه سال بعد مجموعه ای از سرودهای اوستا با ترجمه او در مسکو هم منتشر شد. در سال ۲۰۰۹ مجموعه‌ای زیر عنوان "گاتهای زرتشت" در سن پترزبورگ منتشر کرد. چند مدخل دانشنامه ایرانیکا نوشته استبلین کامینسکی است و در ایران از او به عنوان "چهره ماندگار" تقدیر شده بود.   ###