جعبه سیاه کشتی چیست و چه کار می کند؟

پرسش: 10 روز پیش (شنبه ۱۶ دی ماه) نفتکش ایرانی سانچی با یک کشتی چینی در آبهای شرق چین برخورد کرد و پس از چندین مرحله انفجار در طی چند روز، سرانجام این نفتکش دیروز در آب غرق شد و همه خدمه و کارکنان آن کشته شدند. جعبه سیاه کشتی سانچی نهایتا توسط امدادگران چینی پیدا شد که برای بازیابی اطلاعات باید این جعبه به پاناما، محل ثبت کشتی فرستاده شود. اطلاعات موجود در این جعبه می‌تواند علت واقعی تصادف و چگونگی برخورد دو کشتی را با هم را مشخص کند.   حق نشر عکس Wikimedia.org Image caption کپسول ثابت جعبه سیاه کشتی که بر روی عرضه نصب شده   در صنعت کشتیرانی جعبه سیاه به نام اصلی خود با عنوان ثبت کننده داده‌های سفر (Voyage Data Recorder) یا VDR شناخته می‌شود. بر اساس کنوانسیون سازمان جهانی دریانوردی تمامی کشتی‌ها ملزم به داشتن چنین دستگاه‌های ثَباتی در خود هستند تا بتوانند داده‌های حسگرهای مختلف کشتی را جمع آوری کنند. این داده‌ها بصورت فشرده در یک دستگاه حفاظت شده که در بیرون کشتی تعبیه شده است، ذخیره می‌شود. این دستگاه در برابر ضربه‌های شدید، فشار زیاد و دمای بسیار بالا که ممکن است در اثر انفجار، برخورد و غرق احتمالی ایجاد شود، مقاوم است. این دستگاه می‌تواند ثابت یا شناور باشد. نوع شناور از دو کپسول تشکیل شده و کپسول اصلی در داخل کپسول محافظ قرار می‌گیرد. در صورت غرق کشتی کپسول داخلی رها شده و به سطح آب می‌آید. در این نوع اطلاعات دست‌کم ۴۸ ساعت آخر ذخیره می‌شود.   حق نشر عکس jotron.com Image caption در جعبه سیاه شناور کشتی کپسول داخلی حاوی اطلاعات اصلی است   داده‌های صوتی حداقل ۱۲ ساعت آخر فعالیت در این دستگاه‌ها قابل دسترسی است و معمولا داده‌های ۱۲ ساعت آخر در این دستگاه ثبات جایگزین اطلاعات قدیمی‌تر می‌شود. اگرچه اهمیت اصلی این جعبه سیاه دسترسی به علت احتمالی سانحه است اما ممکن است این داده‌ها در موارد دیگری نظیر بهبود کارآیی و آسیب‌های ناشی از وضعیت بد جوی هم به کار آید. جعبه سیاه کشتی حاوی داده‌هایی است که از مهمترین آنها می‌توان به تاریخ و ساعت، موقعیت جغرافیایی، سرعت، درجه حرارت، ارتباطات صوتی، داده‌های رادار، هشدارهای اصلی و همچنین سرعت و جهت باد اشاره کرد. اطلاعات جعبه سیاه کشتی فقط در دسترس مالک کشتی یا افراد مجاز قرار می‌گیرد.    ###