نگرانی از 'انحنای' سی و سه پل اصفهان

پرسش:در پی انتشار تصاویری از "قوس و انحنا" در چند ستون و دهنه سی‌وسه‌پل اصفهان نگرانی‌ها درباره وضعیت این اثر تاریخی دوران صفویه افزایش پیدا کرده است. مسئولان میراث فرهنگی کشور می‌گویند سی‌وسه پل نشست نکرده و انحنای موجود، قدیمی است. به تازگی ویدئویی در اینترنت منتشر شده که در آن به وجود قوس و انحنا در سی‌وسه پل اصفهان اشاره می‌شود. اما مشخص نیست که فیلم مربوط به چه زمانی است. فریدون الهیاری، رئیس سازمان میراث فرهنگی استان اصفهان درباره نشست سی و سه پل به میزان گفت که "قوسی که در تصاویر نشان داده شده، سال‌ها است که وجود دارد. شاید کسانی که این قوس را دیده اند، نخستین بار است از روی سی و سه پل رد شده‌اند. این قوس اتفاق تازه ای نیست و از سال‌ها پیش از آن اطلاع داریم." ناصر طاهری، معاون میراث فرهنگی استان اصفهان نیز انحنای پیش آمده روی دیواره‌ی سی‌وسه پل را یک نشست نمی‌داند. او به ایسنا می‌گوید: "این نشست نیست، نشست همیشه با ترک همراه است. این اتفاق، یک انحنا روی پل است که قبلا هم وجود داشته؛ چیز جدیدی نیست و نمی‌توان آن را به خشکسالی یا مسائل مترو مربوط دانست." از زمان شروع کار ساخت مترو در شهر اصفهان نگرانی‌هایی درباره تاثیر مترو بر وضعیت آثار تاریخی اصفهان وجود داشته است. بگذر از پست توییتر شماره از @IranNewspaper بدنه غربی #سی‌وسه‌پل دچار انحنا شد ایسنا: گمانه‌زنی‌ها در این خصوص علت انحنا را نشست پایه‌های پل به دلیل خشکی بستر رودخانه و عبور خط یک #مترو از زیر این پل تاریخی عنوان می‌کند. pic.twitter.com/7dBb8gMwuN — روزنامه ایران (@IranNewspaper) ۲ دی ۱۳۹۶ ه‍.ش. پایان پست توییتر شماره از @IranNewspaper هفت سال پیش حفر تونل مترو در نزدیکی سی و سه پل دو بار در طول ده روز باعث نشست زمین شد. آن زمان اسفندیار حیدری‌پور، مدیرکل میراث فرهنگی استان اصفهان گفته بود که "ادامه حفر این تونل می‌تواند خسارتی جبران‌ناپذیر به این بنا وارد کند." عبور خط متروی شمال-جنوب اصفهان از بافت تاریخی این شهر از ابتدا با مخالفت‌های گسترده مسئولان و علاقه‌مندان میراث فرهنگی مواجه بود که می گفتند عبور مترو از این منطقه باعث آسیب دیدن آثار تاریخی بی نظیر و ارزشمند اصفهان خواهد شد. فریدون الهیاری رییس اداره میراث فرهنگی استان اصفهان حدود یک سال پیش در یک برنامه تلویزیونی گفت "مترو از زیر سی و سه پل عبور نکرده بلکه ۳۵ تا ۴۰ متر با پل فاصله دارد و ما مراقب هستیم نحوه ساخت مترو به گونه‌ای نباشد که برای بناهای تاریخی اصفهان مشکل ایجاد کند." آیا خشکسالی می‌تواند عامل انحنای سی و سه پل باشد؟ برخی گمانه‌زنی‌ها علت انحنا را نشست پایه‌های پل به‌دلیل خشکی بستر زاینده رود بر شمردند. طاهری با اشاره به این مساله به ایسنا گفت: "پایه‌های سی و سه پل در عمق زمین هستند و عمقِ پایه‌ها مرطوب است. اگر زمین اصفهان را گود کنیم، تا زیر یک متری، خاک مرطوب است، اما ریشه‌های این پل بسیار عمیق‌ترند و نمی‌توان گفت با این خشکسالی‌ها، پایه‌های پل آسیب می‌بینند." معاون سازمان میراث فرهنگی اصفهان در ادامه تاکید کرده که "اگر خشکسالی‌ها خیلی تداوم داشته باشد، روی بدنه‌ی بناهای تاریخی اثر می‌گذارد اما در شرایط فعلی که گاهی اوقات آب باز می‌شود و ریشه‌های پل در آب است، مشکلی برای سی‌وسه پل پیش نمی‌آید." بر اساس نظر گروهی از کارشناسان "پایه و فونداسیون این پل به گونه‌ای طراحی شده که استحکام آن در رطوبت بیشتر است؛ بنابراین اگر خشکی رودخانه در دراز مدت ادامه یابد، امکان خطر برای سی و سه پل وجود دارد." سی ‌و سه ‌پل اصفهان یا پل الله ‌وردی خان از آثار دوره سلطنت شاه‏ عباس اول صفوی است و در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۱۰ به‌ عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.     ###