راهی که چین با آشتی میان ایران و عربستان باز کرد؛
عادی سازی روابط عربستان و اسرائیل قطعی شد- منطقه در آستانۀ تحولی بزرگ-جایگاه ایران کجاست؟

پرسش:جان کربی٬ هماهنگ‌کننده ارتباطات راهبردی شورای امنیت کاخ سفید، روز جمعه هفتم مهرماه گفت٬ مذاکرات عربستان سعودی و اسرائیل برای عادی‌سازی روابط بر مبنای یک چارچوب کلی تعیین شده در حرکت است.  کاخ سفید ادعا می‌کند که عربستان و اسرائیل چارچوبی اساسی را برای آنچه که شاید بتوانیم به سمتش حرکت کنیم، تعیین کرده‌اند. جان کربی سخنگوی شورای امنیت ملی  آمریکا  جمعه شب گفت: همه طرف‌ها چارچوبی اساسی را برای آنچه که شاید بتوانیم به سمتش حرکت کنیم، تعیین کرده‌اند. وی افزود: اما هر کسی در این مساله مانند هر موضوع پیچیده دیگری باید کاری انجام دهد. هر کسی باید در زمینه‌هایی مصالحه کند. محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی اخیرا در مصاحبه با شبکه فاکس نیوز آمریکا گفت که ریاض به عادی‌سازی روابط با تل آویو به شرط تحقق اهداف فلسطینیان نزدیک می‌شود. وی افزود: مساله فلسطین برای عادی سازی روابط با (رژیم) اسرائیل مهم است. ولیعهد عربستان سعودی گفت: ریاض هر روز بیشتر به عادی سازی روابط با تل آویو نزدیک می‌شود اما به شرط تحقق اهداف فلسطینی‌ها. وی ادامه داد: واشنگتن پیشنهادی برای برقراری روابط با (رژیم) اسرائیل ارائه کرد و مذاکرات ادامه دارد و خوب است. از سوی دیگر، بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی در مصاحبه با فاکس نیوز گفت: فلسطینی‌ها باید بخشی از توافق عادی سازی روابط با عربستان سعودی باشند، اما نباید از حق وتو در این زمینه برخوردار شوند. آنها نمی‌خواهند دولتی در کنار اسرائیل داشته باشند، بلکه می‌خواهند یک دولت جایگزین اسرائیل داشته باشند. من به یافتن راه‌هایی برای اینکه آنها (فلسطینی‌ها) بتوانند از این توافق بهره ببرند و نیازهای امنیتی ما را به خطر نیندازند، فکر می‌کنم. وی با اذعان به وجود موانع و مشکلات در مسیر دستیابی به توافق با ریاض، افزود: علی‌رغم موانعی که هنوز بر سر راه رسیدن به توافق عادی سازی روابط با عربستان سعودی وجود دارد، اما وقتی سه رهبر یعنی بایدن، بن سلمان و من وجود داریم و می‌خواهیم به نتیجه برسیم ، این شانس موفقیت ما را افزایش می دهد. راز آشتی جویی پکن برای تهران و ریاض اینک روشن می شود؛   کاخ سفید: عربستان واسرائیل در حال حرکت به سمت توافق برای عادی‌سازی روابط هستند جان کربی٬ هماهنگ‌کننده ارتباطات راهبردی شورای امنیت کاخ سفید، روز جمعه هفتم مهرماه گفت٬ مذاکرات عربستان سعودی و اسرائیل برای عادی‌سازی روابط بر مبنای یک چارچوب کلی تعیین شده در حرکت است. دولت جو بایدن در ماه‌های اخیر تلاش‌های خود را برای عادی‌سازی روابط بین اسرائیل و عربستان تشدید کرده است. جان کربی در مصاحبه با خبرنگاران اظهار داشت، به نظر من، همه طرف‌ها یک چارچوبی کلی را برای آنچه که شاید بتوانیم به سمتش حرکت کنیم، تعیین کرده‌اند. این مقام کاخ سفید اضافه کرد که ایالات متحده همچنان با احتیاط در خصوص مشخصات این چارچوب، و انتظارات طرف‌های این توافق از آن، به طور علنی صحبت می‌کند. رسانه‌های بین‌المللی می‌گویند، بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، ترغیب چندانی به اعطای امتیازاتی مانند تخریب برخی از شهرک‌های یهودی نشین در مناطق اشغالی و همچنین بهبود وضعیت فلسطینی نشان نداده است. جان کربی تصریح کرد، اما در هرگونه ترتیبات پیچیده، مانند این مساله، هریک از طرف‌ها باید کارهایی انجام دهند و همه طرف‌ها باید در زمینه‌هایی سازش و مصالحه کنند. این مقام کاخ سفید تاکید کرد: «اما برخی زمینه‌های مشترک باعث پیشبرد فرایند این مذاکرات شده است٬ از جمله می‌توان به تهدیدات از جانب جمهوری اسلامی ایران علیه آمریکا، عربستان و اسرائیل اشاره کرد.» جان کربی همچنین گفت: «به رغم توافق بر سر برخی از اصول٬ هنوز یک توافق نهایی وجود ندارد.» در همین زمینه، محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی ۲۹ شهریور گفته بود که عربستان و اسرائیل هر روز به عادی سازی روابط «نزدیک‌تر» می‌شوند. از سوی دیگر روزنامه وال استریت جورنال دو هفته پیش با استناد به گفته‌های مقامات آمریکایی که نام آنها را فاش نکرده است، گزارش داد که اصول کلی چارچوب‌ توافق عربستان سعودی برای به رسمیت شناختن اسرائیل در ازای ارائه امتیازاتی به فلسطینی‌ها، تضمین‌های امنیتی ایالات متحده و کمک‌های هسته‌ای غیرنظامی، حاصل شده است. گزارش رسانه‌های بین المللی نیز حاکی است که تشکیلات خودگردان فلسطینی فهرستی از خواسته‌های خود را در خصوص توافق احتمالی عربستان و اسرائیل برای عادی‌سازی روابط به ریاض داده است. مقام‌های اسرائیلی و آمریکایی به اکسیوس گفته بودند، تشکیلات خودگردان فلسطینی خواستار افزایش قلمروی کنترل خود بر بخش‌های معینی از کرانه باختری وهمچنین بازگشایی کنسولگری آمریکا در بیت‌المقدس (اورشلیم) شده است. تایمز اسرائیل نیز دو روز پیش نوشته بود، به موازات ادامه مذاکرات ریاض با دولت جو بایدن در چارچوب کوشش‌های آمریکا برای پیشبرد صلح اسرائیل و عربستان، حکومت سعودی به این دیدگاه اسرائیل نزدیک شده که به جای مشروط کردن عادی‌سازی رابطه عربستان و اسرائیل به استقلال کشور فلسطین، امتیازاتی برای فلسطینیان در معامله سیاسی اسرائیلی- سعودی تضمین کند. تایمز اسرائیل به نقل از «یک مقام ارشد فلسطینی» نوشته بود، عربستان خود را آماده کرده تا با کنار گذاشتن «طرح صلح عربی»، رابطه با اسرائیل را قبل از تشکیل کشور فلسطین، عادی کند.   توافق مهم عربستان با آمریکا و آژانس+جزییات عربستان با آمریکا توافق کرده تا در قالب عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی غنی‌سازی اورانیوم را آغاز کند و آژانس انرژی اتمی هم نظارت بر فعالیت‌های هسته‌ای این کشور را افزایش دهد. عربستان می‌گوید: با هدف برطرف کردن مخالفت‌ها با فعالیت‌های هسته‌ای بحث برانگیز خود موضوع نظارت بیشتر بر فعالیت‌های هسته‌ای‌اش از سوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را تأیید کرده است. وزیر انرژی عربستان طی بیانیه‌ای پس از دیدار با رافائل گروسی، رئیس کل آژانس بین‌الملل انرژی اتمی گفت که دولت این کشور به‌طور کامل به سیاست‌های هسته‌ای ملی خود پایبند است و بیشترین سطح از شفافیت و اعتماد را در این زمینه تضمین خواهد کرد. این کشور مدتی است که مذاکره با آمریکا برای آغاز روند غنی‌سازی اورانیوم در قالب عادی‌سازی روابط را رژیم صهیونیستی را آغاز کرده و عبدالعزیز بن سلمان، وزیر انرژی این کشور گفته که عربستان در حال توسعه تأسیسات مورد نیاز برای استفاده صلح آمیز از انرژی هسته‌ای با همکاری آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است. در قالب این طرح قرار است عربستان کلنگ احداث نخستین نیروگاه هسته‌ای خود را به زمین بزند.   ###