چگونه ممکن بود باور کنیم که...؟!
*صادق زیباکلام

پرسش: چگونه ممکن بود در سال ۵۷ باور می‌کردیم که کاخ رویاهایی که از «انقلاب اسلامی» برای خودمان ساخته بودیم، به‌اینجا منتهی شود؟  نه دهۀ هشتادی‌ها و نه هیچ‌یک از نسل‌های دیگر بعد از انقلاب، محاله بتوانند تصور کنند که نسل ما در سال ۵۷ در چه رویاها، چه خواب‌وخیال‌ها و چه مدینۀ فاضله‌ای پیرامون آینده بسر می‌بردیم.  با همۀ وجود باور کرده بودیم نظامی را که داشتیم جایگزین نظام شاهنشاهی می‌کردیم، الگویی کم‌نظیر، اگر نگفته باشیم بی‌نظیر، بود. الگویی که یک‌سر و گردن برتر و بالاتر از اومانیسم غرب و سوسیالیسم شرق می‌ایستاد.  با همۀ وجود باور داشتیم نظام اسلامی جدیدی را که داشتیم جایگزین نظام شاهنشاهی می‌کردیم، یک دستاورد جدید برای بشریت بود. اگر کسی آن‌روز به‌ما می‌گفت که ۴۴ سال بعد در این مدینۀ فاضلۀ شما، عده‌ای دختران را مسموم خواهند کرد که به مدرسه نروند، و یا شاید هم قصد مجازات‌شان را دارند که چرا در جریان «زن، زندگی، آزادی»، حجاب‌شان را برداشته بودند، ما به‌او چه می‌گفتیم؟   ###