پیش‌بینی استفان والت از سال جدید میلادی؛
سرنوشت برجام در سال 2023

پرسش: هفته گذشته نشریه فارین پالیسی گفت‌وگویی با استفان والت، نظریه‌پرداز روابط بین‌الملل، استاد دانشگاه هاروارد و ستون‌نویس همین مجله ترتیب داده بود و دیدگاه او را در مورد وقایع سال میلادی پشت سر گذاشته جویا شد. او در این گفت‌وگو به دولت بایدن بابت دستاوردهای سیاست خارجه‌اش یک نمره B -و به خاطر تلاش‌هایش نمره A- داده بود. این گفت‌وگو را در دو بخش با عنوان‌های «جنگ اوکراین، نظم جهانی را تغییر داد؟ /قدرت گیری مجدد ناتو» و «برجام گرفتار مارپیچ مرگ» منتشر کردیم. حال فارین پالیسی در ادامه گفت‌وگوی دیگری با استفان والت ترتیب داده و پیش‌بینی او را از آن چه در سال 2023 به وقوع خواهد پیوست جویا شده است و در‌ آن از جنگ در اوکراین، انتخابات در ترکیه و لهستان و چگونگی فراگیر شدن اعتراضات در چین سخن گفته است. حال  در ادامه بخش دوم و پایانی آن منتشر می‌شود؛   هیچ تغییر در سیاست‌های آب‌وهوایی فارین‌پالیسی: آیا در افق سال 2023 حرکت بزرگی در راستای سیاست‌های آب‌وهوایی را پیش‌بینی می‌کنید؟ استفان والت: هیچ پیشرفت بزرگی در این زمینه در سال آینده وجود نخواهد داشت. این مهم است زیرا احتمال زیادی وجود دارد که نوع رویدادهای آب‌وهوایی غیرقابل پیش‌بینی مانند سیل در پاکستان را شاهد باشیم که به طور ناگهانی پیامدهای سیاسی برای آن‌ها به همراه دارد. بنابراین، شما نمی‌توانید دقیقاً پیش‌بینی کنید که کدام کشور ممکن است تحت تأثیر یک رویداد مرتبط با تغییرات اقلیمی قرار گیرد، اما من مایلم مقدار زیادی پول شرط ببندم که کشوری در جایی قرار است با مجموعه‌ای از بلایای غیرمنتظره روبرو شود و سپس با پیامدهای دامنه‌دار و موج دار مواجه خواهد شد.   موقعیت ناخوشایند در خاورمیانه فارین‌پالیسی: بیایید به اسرائیل نگاه کنیم. به نظر شما یک کابینه مذهبی فوق افراطی تحت رهبری بنیامین نتانیاهو چگونه ممکن است با دولت بایدن برخورد کند؟  استفان والت: جو بایدن خود را به‌عنوان دوست بسیار صمیمی اسرائیل معرفی می‌کند، و دولت او علی‌رغم افزایش خشونت‌ها در کرانه باختری و علی‌رغم تشکیل کابینه جدید در اسرائیل، انتقاد خاصی را اظهار نکرده و صراحتا موضعی در قبال آن اتخاذ نکرده است. با این همه، با این کابینه نوظهور، رابطه دشواری پیش‌بینی می‌شود. گرمای زیادی بین آن‌ها وجود نخواهد داشت. من فکر نمی‌کنم بایدن بخواهد با اسرائیل دعوای عمومی کند، زیرا این سیاست داخلی خوبی در ایالات متحده نیست، اما من فکر نمی‌کنم که محبت یا صمیمیت را که گاهی بین برخی دولت‌های ایالات متحده و برخی از کابینه‌های اسرائیل مشاهده کرده‌اید، مشاهده کنید. اما بازیگر تعیین‌کننده در این‌جا ایران است، زیرا ما به توافق هسته‌ای جدیدی دست نمی‌یابیم. اگر ناگهان دولت بایدن با اسرائیلی مواجه شود که به شدت نگران پیشرفت هسته‌ای ایران است، یا عربستان سعودی یا کشورهای حاشیه خلیج فارس که از این بابت ادعای نگرانی می‌کنند، و همه به واشنگتن می‌آیند و می‌گویند؛ «برای این ماجرا چه کار می‌خواهی بکنی؟»، این امر دولت بایدن را در موقعیت بسیار ناخوشایندی قرار خواهد داد زیرا آن‌ها از قبل با روسیه و اوکراین در جنگ زمینی و در حال جنگ اقتصادی با چین هستند.  بادهای مخالف اقتصاد چین فارین‌پالیسی: اکنون سیاست کووید-صفر تا حد زیادی در چین برداشته شده است. موارد در حال افزایش است. کووید در سال 2023 در چین به کجا می‌رسد؟ استفان والت: خوب، من یک اپیدمیولوژیست نیستم، اما این موضوع هم‌چنان برای آن‌ها نگران‌کننده خواهد بود، به دلیل این واقعیت که آن‌ها یک رکود اقتصادی بسیار چشمگیر دارند، که تا حد زیادی به علت همه‌گیری این بیماری، و تا حدی در نتیجه اجتناب‌ناپذیر توسعه اقتصاد چین و اشتباهاتی است که در گذشته مرتکب شده‌اند. اقتصاد چین در سال آینده همچنان با باد مخالف روبرو خواهد شد. ما شاهد بازگشت ناگهانی اقتصاد جهانی در سال 2023 نیستیم. از این نظر، اگر آن را با اروپا مقایسه کنید، اقتصاد ایالات متحده عملکرد نسبتاً خوبی داشته است. اما اگر به  آنچه که بریتانیا با آن روبرو است نگاه کنید، و به آن‌چه قاره اروپا احتمالاً با آن روبرو خواهد شد، و آن‌چه که چین با آن روبرو است، سال کندی در پیش خواهد بود، و با توجه به این‌که این کشور هنوز کاملاً به تعامل خود با سایر اقتصادها وابسته است، این در نهایت برای چین سخت است. عارضه نهایی برای آن‌ها این است که ما نمی‌دانیم این اعتراضات در نهایت به کجا می‌انجامد. آن‌ها به وضوح توسط خشم گسترده نسبت به محدودیت‌های کووید صفر تحریک شده بودند، که اکنون در حال کاهش است، اما به نظر می‌رسد که آن‌ها دنبال چیزی بیش از این هستند. این فرصتی برای چینی‌ها شد تا نشان دهند که از سرکوب‌هایی که در زمان شی جین پینگ تشدید شده بود، راضی نیستند. فکر نمی‌کنم سال 2023 سال آسانی باشد. اگر شی فکر می‌کند که تاج‌گذاری او به عنوان رهبر بی‌رقیب چین باعث آرامش می‌شود، من فکر می‌کنم که او ناامید خواهد شد.   نکته پایانی که در مورد وضعیت چین تاثیرگذار است، تحقیقات بسیار خوبی است که توسط همکارم اریکا چنووت انجام شده است که نشان می‌دهد نافرمانی مدنی از این نوع اعتراضات گسترده، کم‌تر از گذشته کارآمد شده است.  آن‌ها قبلاً یک شکل کاملاً مؤثر برای تحمیل تغییرات سیاسی بودند، اما دولت‌های اقتدارگرا در یافتن راه‌هایی برای جلوگیری یا خلع سلاح یا سرکوب این اعتراضات بهتر شده‌اند. آن‌ها در نهایت در بلاروس کار نکردند. در نهایت ممکن است در جاهای مشابه هم کار نکنند. بنابراین اگر چه ما شاهد این طغیان اعتراضات مردمی هستیم، اما نباید تصور کنیم که احتمال موفقیت آن‌ها به اندازه گذشته است. همچنین شایان ذکر است که متاسفانه بهار عربی نیز در نهایت تغییرات سیاسی پایدار زیادی را نیز ایجاد نکرد.   رابطه پکن-واشنگتن در 2023 فارین‌پالیسی: می‌خواهم از شما بپرسم که در سال آینده روابط ایالات متحده و چین را به کجا می‌بینید؟ آیا مجلس تحت رهبری حزب جمهوری‌خواه موثر است؟ آیا پیچش‌های دیگری در رابطه وجود دارد که بخواهید در سال 2023 پیش‌بینی کنید؟ استفان والت: دیدار سازنده‌ای بین شی و بایدن در نشست بالی [G-20] برگزار شد. بدیهی است که پیشرفتی قابل توجهی محسوب نمی‌شد و تنش‌زدایی ناگهانی در کار نبود، اما یک گفت‌وگوی صمیمانه بود و تحولات مثبتی از جمله «بیایید خودمان را از جعبه یخ بیرون بیاوریم و شروع به همکاری در زمینه‌هایی که منافع مشترک داریم» وجود داشت. من فکر می‌کنم که انتخابات میان‌دوره‌ای تقریباً هیچ تأثیری در این‌جا نخواهد داشت زیرا رویارویی با چین یک موضوع دوحزبی است. این یکی از مواردی است که اکثر جمهوری‌خواهان و اکثر دموکرات‌ها موافق هستند که باید با چین با شدت بیش‌تری برخورد شود. یکی از نگرانی‌های من این است که می‌توانم به راحتی تصور کنم که کوین مک کارتی، رئیس‌جمهور آینده تصمیم می‌گیرد راه‌ رئیس مجلس سابق، نانسی پلوسی، را دنبال کند و بگوید که می‌خواهد پرواز کند و با هم‌تایان خود در تایوان ملاقات کند. این کار خطیری است. این در واقع امنیت تایوان را افزایش نمی دهد، اما اگر پلوسی این کار را انجام داد، چرا او نتواند؟   ###