همزمان با رشد ۲/ ۳ درصدی «شاخص» بررسی شد؛ مشخصات نیروی پیشران بازار سرمایه؛
روز وداع بورس با رکود

پرسش: بورس تهران روز گذشته شاهد ثبت ارقامی دور از انتظار بود. در این روز غلبه انتظارات تورمی بر چرخه عرضه و تقاضای سهام سبب شد تا شاخص کل بورس مانند قیمت دارایی در بازارهای دیگر نظیر خودرو، سکه و بازار آزاد ارز رشد قابل توجهی داشته باشد. بر این اساس طی روز معاملاتی یادشده سرمایه‌گذاران خرد با ثبت خالص خرید ۲۴۸میلیارد تومانی زمینه صعود نماگر اصلی بورس را فراهم کردند. همین امر سبب شد تا شاخص کل بورس در پایان معاملات روز سه‌شنبه با ثبت رشد ۴۵هزار واحدی به محدوده یک‌میلیون و ۴۵۴هزار واحدی برسد. ارزش معاملات خرد نیز در این روز ۳۹۵۳ میلیارد تومان بود. بررسی‌ها نشان می‌دهد یکی از دلایل مهم افزایش خوش‌بینی به آینده بازار سهام در این روز رشد، ورود قیمت دلار نیمایی به کانال ۳۰هزار تومان بوده است. این امر می‌تواند با توجه به باقی ماندن فاصله ۲۶درصدی میان قیمت دلار نیمایی و دلار در بازار آزاد افقی روشن را پیش روی بهای سهام دلاری قرار دهد، در عین حال که سطح قیمت اکثر سهم‌ها از منظر بنیادی در کف قرار دارد.  بورس تهران در ادامه سیر صعودی خود و تحت‌تاثیر رشد قیمت دلار در بازار آزاد و همچنین دلار نیمایی تحرکات مثبتی را در چهارمین روز از هفته به‌ثبت رساند، به‌طوری‌که نماگر اصلی بازار سهام در این روز با افزایش بیش از 45‌هزار‌واحدی تا سطح یک‌میلیون و 454 هزار  واحد پیش‌روی کرد. نماگر هم‌وزن بازار نیز با حدود 9740 واحد افزایش تا ارتفاع 430‌هزار واحد بالا آمد؛ این در حالی است که مجموع ارزش معاملات خرد سهام در روز سه‌شنبه در مقایسه با روز معاملاتی گذشته با افزایش 29‌درصدی، رقم سه‌هزار و 953‌میلیارد‌تومان را به‌ثبت رساند، ضمن اینکه در ادامه بهبود روند تغییر مالکیت در بازار سرمایه حدود 248‌میلیارد‌تومان سرمایه حقیقی در روز یادشده وارد بازار سهام شد که رقم یادشده، بیشترین مقدار جذب نقدینگی از 16 آبان 1401 است. اینطور که به‌نظر می‌رسد چربش انتظارات تورمی به سایر عوامل و رشد قیمت در سایر دارایی‌ها توانسته میل به تقاضا را در بورسی‌ها دو چندان کند.    زور انتظارات تورمی چربید بورس در روز گذشته درمیان خبرهای خوب و با کمک افزایش قیمت دلار بازار آزاد و دلار نیمایی روند معاملاتی پررونقی را رقم زد؛ این در حالی است که شکاف قیمتی میان دو نوع اسکناس مذکور با 5‌درصد افزایش نسبت به هفته گذشته به سطح 5/ 26‌درصد رسیده است. در چنین شرایطی خریداران شجاعانه خرید می‌کردند و فروشنده‌ها نیز در فروش سهم خود مردد شده بودند، اما به‌طور کلی روند معاملات بازار و سهامداران همچنان بین عوامل و ابهامات مختلف احاطه‌شده و تصمیم‌گیری برای آنها سخت و دشوار شده‌است، با این‌حال به‌نظر می‌رسد که این ابهامات سبب‌شده تا با افزایش قیمت دلار نیمایی به محدوده 30‌هزار‌تومان و تحولات روی‌داده در بازار آزاد ارز در کنار رکوردشکنی‌های پی‌درپی در بازار سکه سرمایه‌گذاران به چیدن سفارش‌های خرید و ایجاد صف‌های خرید سنگین اقدام کنند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که افزایش تقاضا در نمادهای شاخص‌ساز بازار به حدی بوده که در روز گذشته توانسته به صف خرید‌شدن آنها در محدوده قیمتی 7‌درصد منتهی شود. همان‌طور که طی گزارش‌های قبلی بارها اشاره شده؛ این ابهامات درخصوص وضعیت  بازارهای جهانی، بودجه، نرخ دلار آزاد و نیما، همگی در ترغیب و تردید سهامداران نسبت به بازار سرمایه اثرگذار هستند. البته طی چند روز گذشته جریان نرخ ارز و رشد آن کمی سایه تردید در بازار را کمرنگ‌تر کرده و موجبات توجه بیشتر به سمت بازار و افزایش حجم معاملات را فراهم کرده‌است. طی هفته‌های گذشته به جهت کنترل بازارها به‌ویژه بازار دلار و همچنین کنترل تورم جلسات پی‌‌‌‌‌‌‌‌درپی درخصوص تغییر میزان نرخ بهره برگزار شد. اختلاف‌نظرهای بسیاری در این‌خصوص میان کارشناسان وجود دارد، به‌طوری‌که اغلب کارشناسان بر این باورند که برای نهیب‌زدن به بازارها و کنترل تورم، افزایش نرخ بهره و کاهش اختلاف بین تورم و نرخ سود اسمی، امری لازم و ضروری است اما در مقابل بسیاری معتقدند چنین تصمیمی ضد‌تولید، ضد‌اشتغال و در نهایت منجر به کاهش تورم نشده و رکود را دامن می‌زند. هرچند اختلاف جدی میان آنچه امروز در آمریکا درخصوص نوسان‌های نرخ بهره بحث می‌شود با آنچه در ایران اتفاق می‌‌‌‌‌‌‌‌افتد، هست اما به‌نظر می‌رسد طی این جلسات احتمال افزایش نرخ سود کمرنگ شده‌است.    بورس سه‌شنبه از دریچه آمار بازار سهام طی روز گذشته توانست جهش چشم‌گیری را از خود به‌ثبت برساند، به‌طوری‌که بورس تهران در جریان معاملات سه‌شنبه در مدار صعودی باقی‌ماند و با ثبت افزایش 2/ 3‌درصدی، بیشترین مقدار رشد روزانه از 16 آبان 1401 را به‌ثبت رساند. علاوه‌بر این میزان افزایش شاخص‌کل در این روز سومین رشد روزانه بیش از 3‌درصد نماگر یادشده از ابتدای سال‌جاری تاکنون بوده‌است. بر این اساس نماگر اصلی بورس تهران با قرارگرفتن در سطح یک‌میلیون 454‌هزار و 488 واحد، به بیشترین سطح از 5 شهریور 1401 رسید. نماگر هم‌وزن بازار نیز با رشد 3/ 2‌درصدی معادل 9‌هزار و 739 واحد افزایش یافت که بیشترین میزان رشد روزانه نماگر یادشده از 14 آبان سال‌جاری است. این نماگر نیز با ثبت چنین رشدی در بیشترین سطح از 7 خرداد 1401 قرار گرفته‌است. علاوه‌بر این، ارزش معاملات خرد سهام (سهام + حق‌تقدم) در روز سه‌شنبه برای دومین روز متوالی در سطحی بالاتر از سه‌هزار‌ میلیارد‌تومان باقی‌ماند و رقم 3‌هزار و 953‌میلیارد‌تومان را ثبت کرد که این رقم بیشترین میزان متغیر یادشده طی 26 روز گذشته بوده‌است؛ این در حالی است که مجموع ارزش معاملات خرد سهام از ابتدای آذر ماه تاکنون به‌طور میانگین رقم دو‌هزار و 313‌میلیارد‌تومان را به‌ثبت رساند که کمترین مقدار مربوط به دوازدهمین روز معاملاتی آذر ماه بود که ارزش معاملات خرد سهام در سطح‌ هزار و 819‌میلیارد‌تومان قرار گرفت، با این‌حال انتظار می‌رود با گذر زمان سایه ریسک‌هایی نظیر نرخ دلار نیما، بودجه و نرخ بهره در بازار سرمایه به مرور کمرنگ‌تر شده و جریان پول با حساسیت و افزایش ایجادشده در نرخ ارز روند بهتری برای شوک به بازار بگیرد. ضمن اینکه از ابتدای ماه تاکنون حدود 698‌میلیارد‌تومان پول از بازار سهام خارج شد. همچنین میانگین خالص تغییر مالکیت روزانه سهامداران در مدت زمان یادشده ‌برابر با 44‌میلیارد‌تومان به ضرر سهامداران خرد بوده‌است، اما در جریان دادوستدهای روز گذشته حدود 248‌میلیارد‌تومان پول وارد بازار شد که بیشترین مقدار جذب نقدینگی از 16 آبان 1401 بوده‌است. این موضوع به این معنا است که بازار سهام پس از 26 روز متوالی روز گذشته جان تازه‌ای گرفت و با ورود سرمایه سهامداران خرد همراه شد. دلیل آن می‌تواند ناشی از موج جدید خوش‌بینی باشد که تحت‌تاثیر افزایش نرخ دلار درمیان سرمایه‌گذاران بورسی شکل‌گرفته و فعالان بازار سهام را به سرمایه‌گذاری در این بازار ترغیب کرده‌است. به‌طوری که خالص تغییر مالکیت صنایع بورسی در بیست و دومین روز از آذر ماه نشان می‌دهد که گروه «فلزات اساسی‌» با بیش از 108‌میلیارد‌تومان، «کانه‌‌‌‌‌‌‌‌‌های فلزی‌» با 56‌میلیارد‌تومان، «محصولات شیمیایی‌» نیز با حدود 42‌میلیارد‌تومان جذب سرمایه، بیشترین ورود پول حقیقی را به‌ثبت رساند. در نقطه مقابل بیشترین خروج پول مربوط به صنعت «سیمان‌» با حدود 13‌میلیارد‌تومان خروج سرمایه بود، پس از آن گروه «ماشین‌آلات و تجهیزات‌» با بیش از 11‌میلیارد‌تومان خروج پول حقیقی مواجه بودند. به تفکیک نمادهای معاملاتی نیز در جریان دادوستدهای روز گذشته «فولاد‌» با بیش از 60‌میلیارد‌تومان جذب پول حقیقی توانست در رتبه نخست ورود پول از سوی سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران خرد قرار بگیرد. در ادامه «کگل‌» حدود 50‌میلیارد‌تومان و «فملی‌» در حوالی 28‌میلیارد‌تومان در رتبه‌‌‌‌‌‌‌‌های دوم و سوم این فهرست قرارگرفتند، در مقابل بیشترین خروج پول سهامدار خرد به‌نماد معاملاتی «نوری‌» با بیش از 16‌میلیارد‌تومان خروج نقدینگی اختصاص یافت. ‌نماد «شپنا‌» با خروج تقریبا 11‌میلیارد‌تومان و «غکورش‌» با 7‌میلیارد‌تومان در ادامه فهرست خروج پول سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران خرد جای‌گرفتند.   ###