بخاطر موضع گیری های اخیر شی حین پینگ در سفر به خلیج فارس؛
گزارشی کامل از اتفاقی بی سابقه؛ انتقاد از چین در ایران به اوج خود رسید

پرسش: دنیای سیاست، دنیای عقلانیت و واقع گرایی باید باشد(نکته ای که برخی در کشورها از آن غافلند)و به این خاطر کشورها بخاطر منافع ملی خود تا ابدالدهر و در هر شرایطی دوست و هم پیمان دیگر کشورها باقی نمی مانند؛نمونه جدیدر آن موضع گیری سراسر انتقادی ایران از چین بخاطرموضع گیری ی رسمی رییس جمهور این کشور در سفر به خلیج فارس است که ایران را واداشت سرتاپا در برابر قدرت زرد قرار بگیرد؛ از رسانه ها حتی اصولگرا و مدیر روزنامه کیهان و نماینده مچلس  ونیر استاد دانشگاه تا موضع رسمی وزارت خارجه کشورمان، اتفاقی که دستکم در چهاردهه اخیر بی سابقه بوده است. شی جین چنگ در سفر به عربستان برای انعقاد قرارداد سنگین 30 میلیارد دلاری، بیانیه مشترکی را با ریاض امضا کرد که در آن مواضع شبیه کشورهای غربی علیه ایران در مورد فعالیت هسته ای ایران و حضور منطقه ای آن و صلح در خلیج فارس مطرح شده بود. این موضع گیری اگرچه آتش انتقادهای گسترده در ایران را روشن ساخت اما حضور چین در اجلاس سران کشورهای همکاری خلیج فارس، و صدور بیانیه ای مشترک با این نهاد که در آن تلویحاً از موضع امارات نسبت به سه جزیره ایرانی(امری که همچون نام فارس برای خلیج فارس، خط قرمز ایران محسوب می شود) جانبداری کرده بود، موجب خشم ایران و شعله ور شدن این آتش شد. در زیر مجموعه ای از این نوع مواضع در کشورمان آورده شده است:   واکنش رسمی ایران به بیانیه شورای همکاری خلیج فارس سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران به ادعاها و اتهامات مطرح شده علیه تهران در بیانیه پایانی نشست ۴۳ سران شورای همکاری خلیج فارس واکنش نشان داد.  ناصر کنعانی با محکوم کردن اتهامات بی اساس بیانیه پایانی نشست ۴۳ سران شورای همکاری خلیج فارس، صدور اینگونه بیانیه‌ها را تکرار سیاست شکست خورده ایران هراسی خواند که فقط می‌تواند تلاشی بیهوده برای پوشاندن اقدامات بحران آفرین برخی کشورهای این شورا در حمایت مالی، سیاسی و لجستیکی از گروه‌های تروریستی و زخم عمیق مردم رنج دیده کشورهای بحران زده منطقه باشد. سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران با یادآوری تحمیل هزینه‌های هنگفت جانی و مالی بر مردم منطقه از ناحیه سیاست‌های مخرب برخی از اعضای شورای همکاری خلیج فارس، از این شورا خواست در رویکردهای خود در قبال مسایل منطقه‌ای تجدید نظر کنند و مسیر سازنده را برگزینند.   کنعانی اشاره بیانیه این شورا درخصوص موضوعات مرتبط با برنامه هسته‌ای کشورمان را مردود دانست و افزود: کشورهایی که تمام تلاش خود را برای ناکام گذاشتن توافق هسته ای به کار بسته بودند، اکنون با نادیده گرفتن پایبندی کامل ایران به برجام و قوانین بین‌المللی، نسبت به اقدامات مشروع ایران معترض شده‌اند.   کنعانی ادامه داد: جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر امنیت درون زای منطقه و رعایت هنجارهای بین‌المللی، هیچگونه مداخله‌ای را در سیاست‌ها و برنامه‌های فناوری و دفاعی خود بر نمی‌تابد. سخنگوی وزارت امور خارجه با تاکید مجدد بر مواضع اصولی کشورمان، جزایر سه گانه ایرانی ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک را جزو لاینفک و ابدی سرزمین جمهوری اسلامی ایران دانست و افزود: جمهوری اسلامی ایران هرگونه ادعایی بر این جزایر را امری بی ثبات کننده، دخالت در امور داخلی و قلمرو سرزمینی خود دانسته و آن را به شدت محکوم می‌کند. سخنگوی وزارت امورخارجه با اشاره به اشراف و توانمندی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران در پاسداری از امنیت دریانوردی در منطقه خلیج فارس و هوشیاری نسبت به هر گونه شرارت و ناامنی دریایی، صدور اینگونه بیانیه‌ها و مواضع را بی تأثیر در عزم نیروهای مسلح ایران در تامین امنیت کشور و امنیت منطقه دانست. کنعانی همچنین ضمن  ابراز تعجب از درج برخی مطالب در بیانیه مشترک شورای همکاری خلیج فارس و چین، یادآور شد مذاکرات رفع تحریم های غیرقانونی، منحصر به موضوع هسته ای ایران و با طرف های شناخته شده بوده و تجربه نشان داده در همان مسیر می‌تواند پیش برود. مضافا آنکه جمهوری اسلامی ایران همیشه برای دستیابی به یک توافق منصفانه و پایدار در این مسیر آماده بوده و هست. سخنگوی دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران، با اشاره به دیدار امروز سفیر چین با دستیار آسیا و اقیانوسیه وزیر امور خارجه  جمهوری اسلامی ایران اظهار کرد: در این ملاقات نسبت به ورود بیانیه مذکور  به موضوع تمامیت ارضی ایران ابراز ناخرسندی شدید شد و تاکید گردید جزایر سه گانه ایرانی خلیج فارس جزو لاینفک تمامیت ارضی جمهوری اسلامی ایران است که مانند هر بخش دیگر از سرزمین ایران هرگز موضوع مذاکره با هیچ کشوری نبوده و نخواهد بود. سفیر چین نیز با تاکید بر احترام کشورش به تمامیت ارضی جمهوری اسلامی ایران، در توضیحات اهداف سفر رئیس جمهور کشورش به ریاض، این سفر را در راستای کمک به صلح و ثبات در منطقه و بهره گیری از گفتگو به عنوان ابزاری برای حل مشکلات دانست. سفیر چین سیاست خارجی کشورش در منطقه را مبتنی بر توازن دانسته و مبادلات پیش بینی شده دیپلماتیک از جمله سفر معاون نخست وزیر چین به ایران در روزهای آینده را مؤید این رویکرد اعلام کرد.   شکل دیگری از رقص شمشیر منطقه‌ای پس لرزه های بیانیه ضدایرانی چین و عربستان /متقی: مسئولان سیاست خارجی ایران عبرت بگیرند یک استاد دانشگاه گفت: واقعیت آن است که چین همواره بخشی از سیاست بین‌الملل بوده و الگوی رفتاری خود در شانگهای و در ارتباط با ایران را بر اساس قواعد سیاست بین‌الملل تبیین می‌کند و به مرحله عمل می‌رساند. دکتر ابراهیم متقی، استاد روابط بین الملل دانشگاه تهران،نوشت:  بیانیه مشترک عربستان و چین با توجه به مولفه‌های منطقه‌ای و راهبردی آن را باید به شکل دیگری از رقص شمشیر منطقه‌ای دانست که در برابر سیاست‌های راهبردی ایران نشانه گرفته شده است. در بیانیه مشترک به این موضوع اشاره شده است که ایران برای اعاده موقعیت خود در محیط منطقه‌ای و سیاست بین‌الملل باید از انعطاف‌پذیری لازم برای هماهنگی با الگوهای رفتاری سایر بازیگران منطقه ای متناسب با ضرورت‌های سیاست جهانی و شکل‌بندی‌های امنیت منطقه‌ای عمل کند. واقعیت آن است که چین همواره بخشی از سیاست بین‌الملل بوده و الگوی رفتاری خود در شانگهای و در ارتباط با ایران را بر اساس قواعد سیاست بین‌الملل تبیین می‌کند و به مرحله عمل می‌رساند.  الگوی رفتاری چین در سیاست منطقه‌ای و نظام بین‌الملل به گونه‌ای بوده که راهبرد منطقه‌ای و سیاست جهانی این کشور را انعکاس عمل‌گرایانه می‌دهد. چینی‌ها الگوی رفتار منطقه‌ای و راهبردی خود را بر اساس ضرورت‌های تاکتیکی و مرحله‌ای تعریف می‌کنند و چنین فرآیندی نمی‌تواند تحت‌الشعاع سیاست‌های یک‌سویه قرار گیرد. این امر به مثابه یکی از پیچیدگی‌های واقعی و قابلیت‌های سیاست خارجی چین در نظام بین‌الملل محسوب می‌شود. سیاست بین‌الملل محل کنش سازمان‌یافته بازیگران منطقه‌ای و قدرت‌های بزرگ است. هر بازیگر منطقه‌ای همانند عربستان که الگوی رفتاری و سیاست‌های خود را بر اساس شکل‌بندی‌های تاریخی و راهبردی سیاست بین‌الملل تعریف کند، در طولانی مدت قادر خواهد بود تا به مزایای حاصل از انعطاف‌پذیری تاکتیکی و کنش راهبردی سازمان‌یافته بر اساس منافع دسته‌جمعی نائل شود.  الگوی کنش تعاملی چین و عربستان می‌تواند  برای سیاست خارجی ایران مورد توجه جدی باشد. از سوی دیگر گروه‌های اپوزیسیون که نقش تحلیلی در سیاست خارجی ایفا می‌کنند نیز باید دست از بازی‌های هیجانی و کنش مقابله‌جویانه با ضرورت‌های راهبردی امنیت ملی ایران بردارند. نگاه سطحی به سیاست بین‌الملل، از سوی هر گروهی که شکل گیرد، مخاطره‌ساز خواهد بود. این واقعیت درسی آموزنده برای کارشناسان وزارت امور خارجه یا سایر تحلیلگران است.  تحلیلگران موضوعات منطقه‌ای و گروه‌های اپوزیسیون نیازمند درک و شناخت واقعیت‌های امنیت منطقه‌ای خواهند بود. آنان باید واقعیت‌های راهبردی تغییریابنده سیاست بین‌الملل را منعکس سازند و ایران را بیش از گذشته در وضعیت رویاگرایی قرار ندهند.  بیانیه مشترک چین و عربستان یک واقعیت سیاست بین‌الملل است که ان‌شاءالله می‌تواند برای تمامی کارگزاران، پژوهشگران و مفسران سیاست خارجی ایران درس هشدار‌دهنده و عبرت‌آموز داشته باشد. اگرچه سیاست هیچ‌گاه پایان نمی‌یابد و هر موضوع عبرت‌آموزی می‌تواند زمینه موفقیت‌های موثر در آینده سیاست خارجی و امنیت منطقه‌ای کشورها را فراهم سازد.   روزنامه اصولگرا: اگر شرایط فراهم شود، چین هم مثل امریکا به تخاصم با ایران می پردازد روزنامه فرهیخنگان نوشت: پکن قائل و قادر به دشمنی با ایران آن‌گونه که از تفسیرها بر می‌آید نیست. چین نفعی در تضعیف ایران ندارد و از سوی دیگر اگر قرار بر انزوا و فشار بر تهران بود، هیچ فشاری قابل قیاس با غرب نیست. روزنامه فرهیخنگان در باره سفر رئیس جمهور چین به عربستان و واکنشهای صورت گرفته به آن نوشت: چین هرچند بنابه دلایلی مخاصمه چندانی با ایران نداشته است، اما شواهد نشان می‌دهد اگر شرایطش همانند آمریکا فراهم شود از چنین کاری دریغ نمی‌ورزد.  به زعم چین ایران قادر نیست به دلیل مشکلات بین‌المللی با غرب و متحدانش در منطقه و ناآرامی‌های داخلی پاسخ درخوری به پکن بدهد. از سوی دیگر به زعم چینی‌ها بدون آنها، اقتصاد ایران دچار مشکل خواهد شد. اینها همه داده‌های درستی هستند اما ایران زمانی‌که در سال ۱۹۷۹ از فاصله‌ای نزدیک با آمریکایی که سلطه نظامی‌اش در سراسر کشور پراکنده بود برخورد کرد، نشان داد محدودیت‌بردار نیست. تهران روزهای سخت‌تری را به خود دیده است، زمانی‌که آمریکا و شوروی هردو به عراق کمک می‌کردند و چین نیز به‌ویژه در ابتدای جنگ ظهور و بروز چندانی نداشت. ایران باید در بحران دیپلماتیک با چین، به‌ویژه در شرایطی دیگران به انفعال ایران نشسته‌اند، پاسخی مناسب و کلان برای این بحران طراحی کند. مواضع چین علیه برنامه هسته‌ای ایران و نیروهای مقاومت به خودی خود چندان مناقشه‌برانگیز نیست زیرا از گذشته همین‌گونه بوده است. مساله مهم اشتراک بیان آن با محور رقیب ایران و از سوی دیگر دخالت پکن در تمامیت ارضی کشور است. شبکه دولتی چین پیش‌تر در بحبوحه بحران بر سر برنامه هسته‌ای ایران اقدام به مصاحبه با رضا پهلوی فرزند محمدرضا پهلوی کرده بود که با واکنش شدید ایران مواجه شد. در آن برهه پکن با ورود به مساله‌ای حساس مرتبط با نظام سیاسی کشور تلاش کرده بود پیامی جدی در رابطه با نارضایتی‌اش از برنامه هسته‌ای ایران به تهران صادر کند. پکن قائل و قادر به دشمنی با ایران آن‌گونه که از تفسیرها بر می‌آید نیست. چین نفعی در تضعیف ایران ندارد و از سوی دیگر اگر قرار بر انزوا و فشار بر تهران بود، هیچ فشاری قابل قیاس با غرب نیست. به‌زعم چین، روابط ایران و غرب به وضعیت غیرقابل‌بازگشتی رسیده است و پکن می‌تواند با مانورهای دیپلماتیک امتیازات بیشتری به دست آورد. هشدار نماینده مجلس به چین یک عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی به مسئولان چینی تذکر داد تا در مسیر طراحی شده از سوی صهیونیست ها گام برندارند. حجت الاسلام مجتبی ذوالنوری در تذکری شفاهی در جلسه علنی امروز (یکشنبه) مجلس، بیان کرد: رحلت جانسوز برادر عزیزم رستم قاسمی را که زحمات و خدمات زیادی بر جای گذاشت تسلیت می گویم و برای بازماندگان آرزوی سلامت و طول عمر دارم. وی در ادامه اظهار کرد: به مسئولان چینی تذکر می دهم که خود را در مسیر کجی که صهیونیست ها و محور عبری - عربی طراحی کردند، قرار نداده و به مسیر درست باز گردند. ذوالنوری گفت: درگذشت فرزند همکار عزیزمان حاج آقا جعفری که از نمایندگان موثر مجلس هستند را نیز تسلیت می گویم   ###