فوتبال: تفرقه در ایران و اتحاد در دنیای عرب!

پرسش: شوربختانه فوتبال و در واقع همه چیز در دنیای سیاست ایرانی ایدئولوژیک زده عامل افتراق و اختلاف شده است که آن هم محصول انقلاب ذهنی دراماتیکی در ناخودآگاه ایرانی در نتیجه خود و ناخودسازی‌های ایدئولوژیک چند دهه‌ای نهاد قدرت بر مدار صفر و صد است؛ اما همین فوتبال به عامل وحدت‌بخشی در دنیای عرب تبدیل شده است.  پیروزی غیرمنتظره تیم ملی عربستان بر آرژانتین در جام جهانی قطر چنان شور و شعف و احساس غرور را در سرتاسر دنیای عرب برانگیخته است که اختلافات و تنش‌های درون عربی به خانه نسیان سپرده شد و اتحاد و همدلی جای آن را گرفت. این فضا تا حدود زیادی معطوف به رفتار میزبان عرب است. امیر قطر که کشورش قبل از مصالحه 2021، سه سال در محاصره همه جانبه عربستان، امارات، بحرین و مصر بود، به تماشای بازی عربستان در استادیوم نشست و پس از پیروزی تیم ملی آن، پرچمش را بالا برده و به گردن انداخت و قطری‌ها به تشویق فوتبالیست‌های ریاض نشستند.  همین رفتار شیخ تمیم اندک کدورت‌های باقیمانده را زدود و آشتی را به مرز اتحاد رساند و مردمی کرد. رهبر جنبش فلسطینی حماس نیز که دهها عضوش در زندان‌های عربستان هستند، به پادشاه و ملت عربستان تبریک گفت. اگر تا چند وقت پیش هم برخی رقبای قطر ناخرسند از میزبانی جام جهانی جسته و گریخته انتقاد می‌کردند و قبل از آشتی می‌تاختند، اما پس از این پیروزی و رفتار امیر قطر اکنون جام جهانی قطر را جام جهانی عربی نام می‌نهند و زبان به ستایش می‌گشایند.  در واقع جام جهانی قطر، جام آشتی شد؛ هم اردوغان و سیسی در دوحه آشتی کردند؛ هم بن سلمان در قطر نمک‌گیر شد. کسانی که با فرهنگ و خلق و خوی عرب‌ها آشنا باشند، نیک می‌دانند که این نمک گیر شدن‌‎ها چه تاثیر عمیقی در سیاست دارد. این اتفاقات نه تنها می‌تواند سرآغاز عهد جدید همکاری دو بلوک‌عربی و غیر عربی با محوریت قطر و عربستان باشد، بلکه قدرت نرم و نفوذ قطر را در جهان عرب و کانون‌های قدرت بین المللی افزایش دهد؛ قدرت و نفوذی که محور عربی محاصره کننده قطر را پس از سه سال محاصره و تهدید نظامی، پای میز آشتی کشاند بدون این که دوحه امتیازی بدهد.  به راستی چرا حوزه عربی و حتی غیر عربی پیرامونی به امر سیاست واقع‌گراتر می‌نگرد و به این راحتی و آسانی اختلافات و بحران‌ها را حل و فصل و آشتی می‌کنند؟ دنیای مدرن سیاست دنیای هیاهو و جنجال و پرحرفی نیست. دنیای صفر و صدی و یا با منی یا ضد منی نیست؛ دنیای عمل و واقع‌گرایی و جستجوی حداکثری منافع است.  *صابر گل عنبری   ###