زمزمه تغییر در حکمرانی ایران

پرسش: رئیس مجلس از ضرورت اصلاحات مشروع در مسیر حکمرانی نوین در آینده نزدیک خبر داده است. وعده‌ای که به مجوز مقام معظم رهبری برای اصلاح سیاست‌های کلی نظام باز‌می‌گردد. مدتی بعد از شروع اعتراضات مردمی بود که رئیس‌جمهور گفت: «رهبر انقلاب اجازه داده‌اند در صورت نیاز، سیاست‌های کلی نظام اصلاح شود تا این سیاست‌ها به‌درستی اجرا شود». سیدابراهیم رئیسی در مراسم افتتاح نهمین دوره مجمع تشخیص مصلحت نظام با تشکر از مقام معظم رهبری برای اعتماد به اعضای دوره جدید مجمع تشخیص مصلحت نظام در ادامه اظهار کرد: باید به حقایق کشور احاطه داشت تا تشخیص مصلحت کشور متقن تهیه شود. مسئولیت مجمع را از این جهت خطیر می‌دانم. نظارت بر اجرای سیاست‌های کلی نظام اهمیت دارد. رهبری تأکید دارند این نظارت‌ها باید انجام شود. رهبری اجازه داده‌اند در صورت نیاز، سیاست‌های کلی اصلاح شود تا این سیاست‌ها به درستی اجرا شود. تنقیح سیاست‌ها مورد تأکید رهبری است. رئیسی تأکید کرد: در بیانیه گام دوم رهبری باید به محورهای کلیدی استقلال، آزادی، توجه به عدالت، علم و فناوری، سبک زندگی اسلامی توجه کرد. این موارد باید در جهت‌گیری کلی کشور دیده شود.   از ۱۲ مهر که این سخنان مطرح شد تاکنون از تلاش عملی و جدی برای اصلاحات مورد نیاز خبری نبوده؛ البته چندی پیش مهدی محمدی، مشاور رئیس مجلس در امور راهبردی در رشته‌توییتی با اشاره به حوادث اخیر نوشت: در این روزها من از نزدیک دیده‌ام ذهن سیستم بیش از آنکه درگیر سرکوب باشد، درگیر اصلاحاتی است که باید بکند. وی در‌این‌باره نوشت: بحث‌های بسیار پرحرارتی در جریان است که بخشی از جامعه دیده نشده و باید بشود. بدون یک برنامه اجتماعی، تدبیر امنیتی عقیم می‌ماند. دیروز هم در صحن علنی مجلس خود رئیس مجلس گفت: بر این اساس مرزبندی با خشونت‌طلبی و براندازی شرط ضروری حصول نتیجه و تغییر محسوس در نتیجه اعتراضات است و نظام سیاسی کشور نیز به جهت استواری بر اراده مردم بستر قطعی هر نوع اصلاح و تغییر برای تأمین منافع عمومی است، البته بخشی از این تغییر نیز اصلاح در نظام حکمرانی در چارچوب نظام سیاسی جمهوری اسلامی است که باید به حکمرانی نو منجر شود. او ادامه داد: امیدوارم هرچه زودتر امنیت در کشور به‌صورت کامل تثبیت شود تا تغییرات مشروع و لازم به سمت حکمرانی نو در عرصه‌های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی در چارچوب نظام سیاسی جمهوری اسلامی آغاز شود. در همین زمینه دیروز رشیدی‌کوچی، نماینده مرودشت و عضو کمیسیون امور داخلی کشور هم با اشاره به ضرورت اصلاحات در کشور‌ گفت: هم مجلس و هم دولت به دنبال اصلاحات در کشور هستند و ما در مجلس جلساتی را برای اصلاح برگزار کرده‌ایم. برخی از نمایندگان مجلس به‌صورت برنامه‌ریزی‌شده و هدفمند به دنبال ایجاد اصلاحاتی در کشور هستند و پیگیری می‌کنیم که چگونه اصلاحات را انجام دهیم. این نماینده مجلس افزود: از سوی رئیس مجلس صحبت با برخی اقشار مانند دانش‌آموزان در‌ حال انجام است. البته در‌ برابر هر نوع تغییری قطعا مقاومت‌هایی هم وجود دارد. ما باید با منطق و تدبیر این کار را پیش ببریم. او ادامه داد: در راستای اصلاحات، تعدادی از نمایندگان با رئیس مجلس در موضوعات مختلف جلساتی برگزار می‌کنند و در این جلسات مسئولان اجرائی و مسئولان تصمیم‌ساز هم حضور دارند. همه از حوادث اخیر در کشور ناراحت هستند‌ اما باید دید ریشه این اتفاقات چه بوده است؟ چیزی که ما به آن رسیدیم، قبل از هر بحث فرهنگی، بحث اقتصادی و معیشتی بوده و باید برای حل مشکلات معیشتی قدم‌هایی ‌برداریم. این نماینده مجلس تأکید کرد: زمانی‌ که در حوزه معیشت و اقتصاد اصلاحات انجام شود، سپس به حوزه سیاسی ورود پیدا می‌کنیم. امروز جوانان به دنبال زندگی عادی هستند و وقتی به این خواسته‌شان برسند، فرایند سیاسی هم اصلاح می‌شود. رشیدی‌کوچی گفت: بسیاری از خواسته‌های مردم معترض در حوزه معیشت، رفاه و امکانات اولیه بحق است. من با دانشجویان گفت‌وگو کردم و در بسیاری از موارد با آنها هم‌نظر بودم. او تأکید کرد: تصمیم قوه عاقله نظام در ایجاد برخی اصلاحات است. اما فضا ملتهب است و ما منتظر هستیم فضا آرام شود تا این اقدامات را انجام دهیم. برخی از اصلاحات لازم در کشور در مصاحبه‌ها گفته شده است. حتما ما در برخی از موارد ایراد داشتیم که امروز اوضاع به اینجا رسیده است. این‌طور نیست که ما بدون ایراد کار کرده باشیم. این عضو کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها ادامه داد: اینکه ما انتظار داشته باشیم دشمن دست از دشمنی بردارد، انتظار بیهوده‌ای است و از سوی دیگر باید انتظار داشته باشیم مسئولان امر تلاش کنند رضایت مردم را با افزایش امکانات و تقویت حوزه معیشت و اصلاح برخی از روندهای غلط گذشته، تقویت کنند. سال‌ها بود که در ادبیات سیاسی ایران واژه «اصلاح» برتابیده نمی‌شد و اصولگرایان به‌خصوص تندروها به شدت با این واژه زاویه داشتند اما اکنون در دولت اصولگرای رئیسی و قدرت یکدست‌شده اصولگرایان شاهد کاربرد اصلاح آن‌هم در حیطه تغییر در ساختار سیاست‌های کلی نظام هستیم. همین رفتار اصولگرایان همراه با ضعف در ساختار مدیریتی و اقتصادی شرایط کشور را به سمتی برده که کمتر فردی ممکن است از بدنه عادی جامعه از وضعیت معیشتی، اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و همچنین سیاسی فعلی راضی باشد و نیاز به تغییر رویه‌های اشتباه به‌شدت احساس می‌شود. در همین زمینه چندی پیش آیت‌الله اعرافی، مدیر حوزه‌های علمیه نیز خاطر‌نشان کرد: اصلاح برخی رفتارها و برنامه‌ها ضرورت دارد. باید جواب‌گوی ملت ایران باشیم. ما چیزی جز اتصال به ملت داشته‌ایم؟ او‌ گفته است: حوزه‌های ما همیشه مردمی، اجتماعی و سیاسی به‌معنای درست بوده‌اند و ما چیزی جز اتصال به ملت نداشته‌ایم و امروز نیز ما در کنار مردم هستیم. آیت‌الله اعرافی در آیین بهره‌برداری از ساختمان حوزه علمیه میناب اظهار کرد: تلاش جریان‌های استکباری در فضای رسانه‌ای و مجازی نشانه‌ای بر درست‌بودن راه ملت ایران است. اعرافی تأکید کرده است: یقین داشته باشید زنان و جوانان ایرانی و توده‌های مردم ایران در این مسیر مستحکم خواهند بود و خواب‌های شوم دشمنان تعبیر نخواهد شد. به‌هرحال واقعیت این است که در مقاطع مختلف به‌ویژه هفته‌های اخیر شاهد آن بودیم که بسیاری از مسئولان و فعالان سیاسی و... خواستار تغییر در برخی سیاست‌ها شدند. با توجه به تغییر سبک زندگی شهروندان و تأکید مسئولان بر رعایت برخی قوانین، فاصله‌ای بین مردم و نگاه دولت ایجاد شده است، این فاصله نشان می‌دهد به اصلاحاتی نیاز داریم، تا بتوان همچنان به پویایی جامعه امیدوار بود. به‌ غیر از موضوعات مربوط به آزادی‌های اجتماعی به نظر در سایر ساختارها مانند «سیاست‌ خارجی»، «اقتصادی»، «روابط اجتماعی جامعه»، «مناسبات اداری»، «گسترش عدالت» و... هم نیاز به اصلاحات و تغییراتی وجود دارد. اینکه مجلس از برنامه اصلاح در مسیر حکمرانی نوین حمایت می‌کند، می‌تواند نویدبخش این مهم باشد که بالاخره تابوی اصلاحات در بدنه اصولگرایی البته بخش منفک از تندروها شکسته شده و قرار است با تغییرات منطقی ایرادات اساسی رفع شوند؛ هرچند اقلیت تندرو در این مسیر همراه اکثریت اصولگرایان معتدل نخواهند بود اما با توجه به مجوز مقام معظم رهبری و هماهنگی دولت و مجلس اصولگرا و همچنین منش رئیس قوه قضائیه احتمالا این یکپارچگی در قدرت بتواند بر سنگ‌اندازی‌های تندرو‌ها فائق آید و شاهد اجرای تغییرات مهم باشیم.   عزت‌الله ضرغامی: ما باید اصلاحات در  رویه‌ها  ایجاد  کنیم عزت‌الله ضرغامی، وزیر میراث فرهنگی و گردشگری گفت: می‌گویند با دهه هشتادی‌ها نمی‌شود مفاهمه کرد، این مربوط به همه نیست، در مورد خیلی‌هایی که در این اعتراضات دستگیر شدند با بازجوی اصلی آنها صحبت کردم، آن فرد گفت من یک عمر بازجویی کردم، از آدم‌های درشت سیاسی بازجویی کردم و این چند روز از چندصد نفر بازجویی کردم و این سخت‌ترین بازجویی من بود، زیرا نه من می‌فهمم آنها چه می‌گویند و نه آنها می‌فهمند من چه می‌گویم. به گزارش انتخاب، عزت‌الله ضرغامی در نشست گرامیداشت سیزده آبان «دانشگاه، مبدأ تحولات» با بیان اینکه ما باید اصلاحات در رویه‌ها ایجاد کنیم، تحول مورد قبول حاکمیت است، عنوان کرد: می‌گویند با دهه هشتادی‌ها نمی‌شود مفاهمه کرد، این مربوط به همه نیست، در مورد خیلی‌هایی که در این اغتشاشات دستگیر شدند با بازجوی اصلی آنها صحبت کردم، آن فرد گفت من یک عمر بازجویی کردم، از آدم‌های درشت سیاسی بازجویی کردم و این چند روز از چند صد نفر بازجویی کردم و این سخت‌ترین بازجویی من بود، زیرا نه من می‌فهمم آنها چه می‌گویند و نه آنها می‌فهمد من چه می‌گویم. وی تأکید کرد: ما در اصول اختلافی نداریم، باید اصلاحات انجام دهیم، باید در روش‌ها اصلاحات ایجاد کنیم. حاکمیت بار‌ها این را گفته است، حال یک عده باید این را عملیاتی کنند. سه دسته هم هستند که مقابل این روش ایستاده‌اند؛ یک عده که کلا متوجه نیستند، یک عده هم وضع موجود به نفع‌شان است و یک عده هم دنبال رزومه‌سازی هستند. ضرغامی ادامه داد: امروز دختران جوان و دانش‌آموز ما بدون روسری در خیابان راه می‌روند. چه شد؟ اتفاقی افتاد؟   ###