۱۰ باور نادرست درباره خواب/بی خوابی ذهنی است؟

پرسش: همه ما شنیده‌ایم اگر از افسردگی رنج می‌بریم، باید بیشتر بخوابیم تا کم‌تر فکر و خیال کنیم اما تحقیقات اخیر نشان می‌دهد اگر افراد مبتلا به افسردگیِ شَدید، حاقل یک شب بیدار بمانند، وضعیت بهتری پیدا می‌کنند و علت آن هم شوکی است که به ساعت بیولوژیکی داخل بدن آنها وارد می‌شود و احتمالا بعد از آن، دیگر در خوابیدن هنگام شب مشکلی نخواهند داشت. نداشتن اطلاعات کافی درباره خواب و یا مشکلات آن مانند بی‌خوابی باعث شده شایعات و باورهای اشتباه درباره خواب زیاد باشد. قطعا می‌دانید که اگر هنگام عصر یک فنجان قهوه بنوشید، خواب شما به هم می‌ریزد و این موضوع بر هیچ کس پوشیده نیست. البته در این بین باورهای غلطی هم در مورد بی‌خوابی وجود دارد که بهتر است آنها را مورد بررسی قرار دهیم. در این قسمت قصد داریم که ده باور غلط در مورد بی‌خوابی را با شما به اشتراک بگذاریم.   ۱. خوابیدن برای افراد مبتلا به افسردگی فواید زیادی دارد همه ما شنیده‌ایم اگر از افسردگی رنج می‌بریم، باید بیشتر بخوابیم تا کم‌تر فکر و خیال کنیم اما تحقیقات اخیر نشان می‌دهد اگر افراد مبتلا به افسردگیِ شَدید، حاقل یک شب بیدار بمانند، وضعیت بهتری پیدا می‌کنند و علت آن هم شوکی است که به ساعت بیولوژیکی داخل بدن آنها وارد می‌شود و احتمالا بعد از آن، دیگر در خوابیدن هنگام شب مشکلی نخواهند داشت.   ۲. بدن به کم خوابی عادت می‌کند اگر سعی دارید خواب خود را کم کنید، بهتر است در انجام این کار تجدید نظر کنید. اگر چند شبی است که ساعات خواب خود را کاهش می‌دهید، احتمالاً در طول روز حس خواب آلودگی بیشتری خواهید داشت. تنبلی و خواب آلودگی در طول روز، بدون خواب کافی هنگام شب اتفاق می‌افتد و بدن هرگز به آن عادت نمی‌کند؛ بلکه بهره وری آن کاهش پیدا خواهد کرد. متخصصان پیشنهاد می‌کنند که شب‌ها بین ۷ تا ۹ ساعت بخوابید. بهترین حالت این است که بین ساعت ۸ تا ۱۲ شب به رختخواب بروید. ۳. بی‌قراری و حرکات مختلف بدن نشان دهنده بد خوابی است اگر هنگام شب، زمانی که خواب هستید، حرکات شما بسیار کم است، احتمالا خواب سالمی دارید. مثلا ممکن است هنگام شب پای شما تکان بخورد که کاملاً طبیعی است اما اگر شرایط زیر را دارید، بهتر است حتما به دنبال چاره باشید:  حرکات بسیار شدید و ناگهانی بدن  راه رفتن هنگام خواب  برخورد خشن در طول شب  بیدار شدن مدام حین خواب شب  دندان قروچه کردن در طول خواب راه رفتن در خواب   ۴. بی‌خوابی اساساً به دلیل وضعیت ذهنی شماست بی خوابی می‌تواند تحت تاثیر استرس و وضعیت روانی شما قرار بگیرد اما وضعیت جسمانی هم می‌تواند عاملی برای بی‌خوابی باشد. معمولاً خانم‌ها بیشتر از آقایان به دلیل مشکلات مختلف جسمی مثل مشکل قلب، سکته یا حتی چاقی دچار بی‌خوابی می‌شوند. همچنین مشکلاتی مثل سندروم پای بیقرار، تغییرات هورمونی، مشکلات تیروئیدی، اختلالات عصبی می‌تواند دلیلی برای بی‌خوابی هنگام شب باشد. بعضی از خانم‌ها به دلیل به هم ریختگی چرخه قاعدگی و یائسگی هم دچار بی‌خوابی شبانه می‌شوند. ۵. بیدار شدن وسط خواب شب، یعنی خواب مفید شما به هم خورده است گاهی اوقات ممکن است برایتان پیش بیاید که حین خواب شب یک الی دو بار بیدار شوید و به سختی دوباره بخوابید. بعضی از افراد ترجیح می‌دهند که این تایم داخل رختخواب باشند و تلاش کنند تا دوباره خوابشان ببرد اما متخصصان پیشنهاد می‌کنند که در چنین مواردی بهتر است از تخت خواب بیرون بیایید و کاری را انجام دهید که به شما آرامش می‌دهد. به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه به رختخواب نروید. بهتر است که در این تایم به هیچ چیز فکر نکنید، از دستگاه‌های الکترونیکی هم استفاده نکنید. فقط می‌توانید کمی آب بنوشید.   ۶. باید هر شب سر ساعت به رختخواب بروید و هر روز سر ساعت بیدار شوید قطعاً برنامه‌ریزی برای خواب بسیار مهم است اما متخصصان بیشتر در مورد زمان بیداری شما تاکید دارند. یعنی این‌که سعی کنید صبح‌ها تقریباً در زمان یکسان بیدار شوید. مهم‌تر از همه این است که شب‌ها در زمان یکسان بخوابید. از طرفی هم نمی‌توان برای همه افراد تعیین کرد که چه ساعتی بخوابند زیرا بدن افراد مختلف با یکدیگر متفاوت است و هیچ نیازی نیست که خودتان را مجبور کنید شب‌ها ساعت ۱۰ بخوابید یا صبح‌ها ساعت ۷ صبح از خواب بیدار شوید. ۷. بی‌خوابی فقط بخشی از سخت خوابیدن است سختی به خواب رفتن با مشکل بی‌خوابی مرتبط است. این اختلال ممکن است علائم دیگری هم به همراه داشته باشد. مثلاً بیدار شدن‌های پشت سر هم، صبح زود بیدار شدن و ناتوانی در به خواب رفتن و احساس کسلی هنگام صبح. اگر همه این علائم را دارید، بهتر است که به متخصص مراجعه کنید و مشکل بی‌خوابی خود را هر چه سریع‌تر برطرف کنید. ۸. نوشیدن یک فنجان قهوه در آخر شب، خواب را به هم می‌ریزد افرادی که عاشق نوشیدن قهوه هستند، نگران نباشند زیرا تحقیقات نشان می‌دهد که هیچ رابطه‌ای بین مصرف قهوه ۴ ساعت قبل از خواب، با بدخوابی وجود ندارد. فقط کاری که باید انجام دهید، این است که قهوه بیش از حد غلیظ نخورید. ۹. اگر نمی‌توانید شب‌ها خوب بخوابید، این کم خوابی را در آخر هفته جبران کنید بعضی از افراد باور دارند که چون در طول هفته خواب کافی ندارند، باید در آخر هفته تلافی کنند و بیشتر بخوابند اما شواهد علمی مبنی بر درست بودن انجام این کار وجود ندارد. بهتر است که هر روز سر ساعت ثابت از خواب بیدار شوید. ۱۰. کودکان از بی‌خوابی رنج می‌برند؟ کودکان ممکن است به بی‌خوابی دچار شوند. علت بی‌خوابی کودکان با علت بی‌خوابی جوانان شبیه به هم است و ممکن است به دلیل وضعیت‌های جسمانی یا عوامل روحی روانی باشد. علائمی که نشان می‌دهد کودک شما به بی‌خوابی مبتلاست، شامل موارد زیر است:  مدام احساس خستگی می‌کند.  برای رفتن به رختخواب بهانه جویی می‌کند.  مدت زمان زیادی طول می‌کشد تا به خواب برود.  همیشه دوست دارد که از رختخواب بیرون بیاید و چیزی درخواست کند.  اغلب شب‌ها از خواب بیدار می‌شود یا کل شب را بیدار می‌ماند.  صبح‌ها به راحتی بیدار نمی‌شود.  معمولاً سعی می‌کند که هر روز زمان خوابش را تغییر دهد.   ###