شکست ما که نیازی به این سپاه ندارد/ تاملی در رفتارهای اخیر صدا و سیما
*سید عبدالجواد موسوی

پرسش: بار دیگر کارد به استخوان رسید و صاحبان تلویزیون از باب ناچاری آویزان چند منتقد خوشنام شده اند تا مگر به یمن همت آن ها گره ای از کار فروبسته این سرزمین گشوده شود. بی تعارف بگویم اگر قرار باشد برای وضع موجود به دنبال چند مقصر اساسی بگردیم تلویزیون یکی از آن هاست. لاریب فیه. این تلویزیون بود که با بستن فضای نقد و بحث و گفت و گو و میدان را به مشتی آدم بی دانش و جاه طلب و نهان روش و بی ادب سپردن، وضع موجود را گل و بلبل نشان داد تا آن ها که باید از حقیقت حال ملک و مردم غافل شوند، غافل شوند و کار به این جا برسد. این تلویزیون بود که با تحقیر اکثریت و ساختن فضای دوقطبی همه سعی اش را به کار گرفت تا مردم را به جان یکدیگر بیندازد. به یاد بیاورید لحن زشت و زننده آن کارشناسی را که در ستایش سرود سلام فرمانده با تبختر و نفرت می گفت: بله! ما لشگر کشی کردیم! و کسی نبود در آن لحظه بپرسد برای که لشگر کشی کردید؟: مه و ستاره و خورشید و کهکشان همه جمعند شکست ما که نیازی به این سپاه ندارد برای مردمی که هشت سال جنگ نابرابر را تاب آوردند لشگر کشی کردید؟ یا برای مردمی که زیر بارِ گرانی و تحریم و تهدید طاقت آوردند و بر ناکارآمدی و کارنابلدی شما چشم بستند؟ برای این مردم رجز می خوانید؟ یک سرود ساختید. خوب هم ساختید. دستتان هم درد نکند. مخاطب مورد نظرتان هم از سرودتان استقبال کرد. باریک الله. اما چرا ساخت سرود را به لشگر کشی و روکم کنی و ضایع کردن دیگران ربط می دهید؟ اصلا چرا هر چیزی را تبدیل به جنگ و ستیز می کنید؟ این چه ادبیاتی است که در قبال هم وطنانتان به کار می گیرید؟ ای کاش متنبه شده باشید و این فضای نیم بندی که اخیرا در اختیار منتقدان قرار داده اید از سر صدق باشد. اما نیست. حتی اگر ما هم به رویتان نیاوریم خودتان خوب می دانید که این گونه نیست. همین چند وقت پیش که به خیال خودتان حاکمیت را یکدست کردید چنان مست باده قدرت شدید که در جلسات علنی و نیمه علنی تان می گفتید:«ما قرار نیست اکثر مردم را راضی نگاه داریم. مخاطبان ما همین انقلابی هایی هستند که به کاندیدای مورد نظر ما رای دادند. ما فقط باید برای رضایت آن ها برنامه بسازیم».  ساختید و خوب هم ساختید. به عنوان یک رسانه که دعوی ملی دارد سروش صحت را هم تاب نیاوردید. حتی محمد صالح علا را. منتقدان سینمایی و ورزشی و اجتماعی و سیاسی و فرهنگی را هم از میان نوخاسته گانِ عزیزکرده انتخاب کردید تا خدای ناکرده مو لایِ درز انقلابی گری تان نرود. معاون یکی از شبکه های تلویزیونی در پاسخ به انتقاد من از صدا و سیما که می گفتم کمی این دایره تنگ را وسعت ببخشید رسما به شخص بنده گفت:« فعلا که تلویزیون دست ماست هر وقت به دست شما دادند هر کار که دوست داشتید بکنید». به عبارتی صحیح تر شما و دوستانتان تلویزیون را نه یک رسانه عمومی که ملک پدری خود می دانید و ظاهرا هم حق با شماست. مگر نه این که بزرگ ترهایتان دیگر تعارف را هم کنار گذاشته اند و صراحتا می گویند فرزندان مسئولان باهوش ترند و هرچه می کنند به خیر و صلاح این سرزمین است. آن ها اگر هم در ینگه دنیا به سر می برند در فکر ساختن فردای این سرزمینند. بله، شما نه تنها فردای ما را که امروز مارا هم ساختید اما نتیجه ساختن هایتان خیلی زود به بار نشست. کلا سیزده ماه مملکت را دست شما سپردند. در این سیزده ماه،هم نتایج سحرتان را دیدیم و هم دمیدن صبح دولتتان را. حقیقتا دست مریزاد دارد. در سیزده ماه همه شما دست به دست هم دادید و شد آن چه باید می شد. سیزده ماه تمام هرچه در توانتان بود رو کردید. دهان منتقدان را بستید و جز مشتی روزنامه نگار شاخ شکسته هیچ کس و هیچ چیزی جلودارتان نبود. حتی برای ظاهر سازی هم که شده مخالفی باقی نگذاشتید که اگر فردا خرابی به بار آوردید به گردن دیگری بیندازید. خودتان بودید و خودتان. امروز هرچه در کوی و برزن می گذرد حاصل سیاستگذاری های مشعشانه شماست. دیگران غربگرا بودند و شما انقلابی. دیگران منفعل بودند و شما فعال. دیگران اهل مماشات بودند و شما سازش ناپذیر. اما لحظه ای با خود نیندیشید که همان غربگرایان منفعل سازشکار با همه کاستی ها و ناتوانی هایشان آن قدر عقل و کفایت داشتند که این قدر انگشت در چشم مردم فرو نکنند. آن قدر فهم داشتند که در اوج بحران بیکاری و فقر و قاچاق و طلاق و کرونا و ناامنی نمک بر زخم مردم نپاشند و به جای پرداختن به معضلات ریز و درشت این مردم برای همه دنیا رجز نخوانند و شاخ و شانه نکشند. همان به زعم شما غربگراها این قدر عقلشان می رسید که مردم را تحقیر نکنند و دست کم حالا که نمی توانند دنیای آن ها را آباد کنند به آن ها وعده بهشت دروغین ندهند. آن قدر حالی شان بود حالا که نمی توانند روز و روزگاری خوش برای آن ها تدارک ببینند بی خود و بی جهت به آستین بلند و کوتاه و روسری و مانتوی مردم گیر ندهند. آن قدر به این مردم سربزیر و بی آزار گیر دادید که نتیجه اش شد همین اوضاعی که نمی دانید چه جوری جمعش کنید. ماشاءالله آن قدر هم از خودراضی تشریف دارید که نه عذرخواهی بلدید و نه دلتان می آید از قدرت دست بکشید. البته این خصلت مختص شخص شریف شما نیست. اسلاف شما هم تا حدودی بر همین صراط گام می زدند اما نه با این لجام گسیختگی. آن ها برای حفظ قدرت خودشان هم که شده کمی آهسته تر می راندند منتهی شما راستی راستی باورتان شده است تافته جدا بافته اید و هر کس به شکل و شمایل شما در نیامد حق زیستن ندارد. حالا هم که اوضاع به هم ریخته است و مجبور شده اید کمی شُل بگیرید و چند صدای متفاوت را به نمایش بگذارید در دل خدا خدا می کنید این اوضاع بلبشو سر و سامان بگیرد تا برگردید سرِ خانه اولتان. چنان که پیشتر کرده اید. کافی است خرتان از پُل بگذرد تا دوباره از گریبان هر کدام شما صدها هیتلر و موسیلینی سر برآورد. چیزی به نام گفت و گو و دیگری را حتی در خیال هم به رسمیت نمی شناسید. همه عمر دنبال این بوده اید که تقصیر را به گردن دیگری بیندازید و دامن کبریایی تان از هر گرد و غباری مصون بماند. این مصیبت سلبریتی بازی را هم که گریبان گیرتان شده خودتان راه انداختید. درست مثل آمریکایی ها که روزی طالبان و القاعده را ساختند برای مبارزه رقبای سیاسی شان اما خوب که پروار شدند بلای جان خودشان شدند. شما هم فکر کردید از هنرپیشه و فوتبالیست و شومن می توانید آدم های گوش به فرمان بسازید. آدم هایی که در پناه لطف و عنایت شما هرکاری که دیگران مجاز به انجام آن ها نبودند می توانستند انجام بدهند. خیالتان رسیده بود در ازای این لطف ویژه آن ها تا همیشه گوش به فرمان شما خواهند بود. اما این بار هم مثل همیشه سرکنگبین صفرا فزود و ستاره های دروغین شما همین که به شهرت و ثروت رسیدند شروع کردند لگد به طاق طویله زدن و همه زحمات شما را به هدر دادند. بازهم مشکل در همان نشناختن آدمیزاد است. از آن جایی که همه را ربات و ماشین می پندارید گمانتان بر این است که اگر در داخل ماشین بنزین ریختید آن ماشین در اختیار شماست و به هر مقصدی که بخواهید شما را می رساند. خیر. الان هم که به سلبریتی ستیزی برخاسته اید بازهم اشتباه می کنید. فکر می کنید باید در گزینش سلبریتی هایتان دقت بیشتری به خرج دهید و فی المثل اگر به جای تتلو به فلان جوان متعهدِ انگشتر به دست پر و بال بدهید مشکل حل می شود. از آن جایی که هیچ وقت مومن نبوده اید از یک سوراخ بارها و بارها گزیده شده اید و این بار هم گزیده می شوید. فقط اندکی صبر لازم است تا نتیجه درخشان این سلبریتی سازی جدیدتان هم رونمایی شود. حقیقتش را بخواهید حرف بسیار است اما حوصله حرف زدن با شماها را دیگر ندارم. زمانی می گفتم و می نوشتم من آنچه شرط بلاغ است می گویم اما دیدم منصفانه نیست. دل سوزاندن به حال کسانی که عالم و آدم را دشمن خود می پندارند و هیچ کس جز نفسِ‌ نفیس خود را به رسمیت نمی شناسند دور از مروت و انصاف است. من اگر قرار باشد دلسوز کسی باشم دلسوز بچه های مردم هستم. مردمی که شما همیشه انکارشان کرده اید و هیچ وقت نخواسته اید صدای آن ها را بشنوید مگر آن که صدایشان آن قدر بلند شود که گوش های پُر پنبه شما نیز ناچار از شنیدن آن ها شود.   ###