شبح تجزیه‌ ایران در آستانه‌ در ایستاده است!
*دکتر سیدجواد طباطبایی

پرسش: حکومت‌گران ما  نتوانستند بفهمند که در کجا حکومت می‌کنند چون فکر کردند آن ایدئولوژی که در انقلاب موفق شد، احتمالا همچنان می‌تواند برای همیشه پیش برود. ایدئولوژی در شرایط بحرانی، نتایج خودش را بیرون داد و اثر گذاشت. اما ایدئولوژی همیشه نمی‌تواند به کار بیاید. کسانی که با ایدئولوژی روی کار آمدند باید بدانند که تنها کاری که می‌توانند بکنند این است که پس از قدرت گرفتن، بلافاصله ایدئولوژی را به‌کلی کنار بگذارند.این البته گفتنش آسان است که ولی عملش سخت است و فهماندنش به دیگران بسیار سخت‌تر است. تجربه‌ی همه انقلاب‌ها هم به نوعی همین را به ما نشان می‌د‌هد که دیگر واردش نمی‌شویم. باید بگویم که بحث ایرانشهری به مسأله توسعه برمی‌گردد. ایران جزء امت نیست بحث ایرانشهری به مسأله توسعه برمی‌گردد. توسعه را شما نمی‌توانید هدایت بکنید مگر آن که بدانید در کجا حکومت می‌کنید. ایران و ملت ما، تکثری دارد در وحدت خود و دولت را پدید آورده است. سنت ما نیز دارای چند نص است و نظریه ایرانشهری این است که ما جزو امت نیستیم؛ ما هیچ‌وقت هم بخشی از امت نبوده‌ایم. پیشتر این موضوع چندان آشکار نبود اما امروز داریم می‌بینیم که عربستان سعودی نمونه بسیار جالبی از برخورد امت با ما شده است. اختلافی که در بین اعراب وجود دارد و بین کشورهای اسلامی منطقه وجود دارد، باعث شده است که همه مثل گرگ‌ها منتظر باشند که یکی خوابش ببرد و او را قورت بدهند. این، نشانگر وضع امت است. الان وضع ما هم در میان این‌ها چنین است. اگر هم تا کنون این توهم وجود داشت که احتمالا ما جزوی از یک امت بزرگ هستیم، باید الآن فهمیده باشیم که ما جزوی از این امت نیستیم. وقتی این را فهمیدیم، باید بدانیم که مشخصات ما چیست.  در مرکز بحران ها هستیم شیشه کبود ایدئولوژی و امت، به ما اجازه نمی‌داد که بدانیم در کجا هستیم و مختصات این جایی که ما هستیم، چیست. به نظر من، الان بحران آن‌چنان عمیق شده است که فهم آن بسیار فوری و فوتی شده است. بعضی اوقات فکر می‌کنم که ما بسیار دیر متوجه این مسأله شده‌ایم چون تقریبا محاصره شده‌ایم و در مرکز همه بحران‌های این منطقه هستیم. همه‌ی آن‌هایی هم که ما را محاصره کرده‌اند خودشان در بحران هستند اما ما یک فرق اساسی نسبت به بقیه کشورها داریم و آن این است که ما تمام دشمنان دنیا را داریم. بسیاری از آن‌ها به هر حال در یک مناسباتی وارد شده‌اند و در نتیجه، بعضی از دشمنان ما را ندارند. اگر ما درست متوجه نباشیم، شبح تجزیه ایران در آستانه در ایستاده است. *سخنرانی در نشست اندیشه ایرانشهری. موسسه اقبال لاهوری مشهد.  تیرماه ۱۳۹۶،برگرفته از کانال دکتر طباطبایی