وصیت یک فیلسوف به ما ایرانی‌ها: آزادی شرف آدمی است!

پرسش: دکتر رضا داوری اردکانی (تنها فیلسوف زنده ایران) در بخشی از کتاب «آزادی، قانون و سازمان»  آورده است که این نوشته به اعتباری وصیت‌نامه فکری اوست و در این مورد چنین نوشته است: «در پایان عمر و پس از تجربه طولانی ۷۰ ساله احساس کردم که اگر درباره آزادی حرفی نزنم لااقل به خود ظلم کرده‌ام.  ممکن است حرف من اثر نداشته باشد اما می‌خواستم و لازم می‌دانستم که در شرایط کنونی در همین حد اجمال که می‌بینید چیزهایی را که در باب آزادی به نظرم می‌رسد بنویسم به خصوص که آن‌چه تاکنون گفته و نوشته‌ام محل سوتفاهم بسیار و مورد تفسیرهای ناروا بوده است و من معتقد نیستم که این جهان به سوی سلام به آزادی می‌رود اما می‌دانم و می‌گویم که آزادی شرف آدمی است.» سه کتاب جدید دکتر داوری: «کرونا بلای طبیعی یا تاریخیِ»، «اخلاق در زندگی کنونی» و «آزادی، قانون و سازمان» که داوری اردکانی خود آن را «به اعتباری وصیت‌نامه فکری»‌اش خوانده است. عبدالجواد موسوی منتقد در ادامه با اشاره به سالروز تولد دکتر رضا داوری اردکانی، متولد ۱۵ خرداد ۱۳۱۲ به معرفی سه کتاب از این فیلسوف و متفکر پرداخت. موسوی نخست از کتاب «کرونا بلای طبیعی یا تاریخیِ» داوری اردکانی نام برد؛ مجموعه‌ای از آن‌چه او در زمان همه‌گیری ویروس کرونا نوشت و به گفته موسوی گواهی است بر این که داوری اردکانی، فیلسوفی است که پا روی زمین دارد و برای زمینه و زمانه ما می‌نویسد و به قول بیژن عبدالکریمی به مسائل ما ایرانی‌ها می‌پردازد. موسوی در ادامه به معرفی و صحبت در مورد کتاب «اخلاق در زندگی کنونی» پرداخت و به این نکته اشاره کرد که داوری اردکانی کتابش را به بهترین شکل؛ مختصر و مفید در درآمد اثر معرفی کرده است: «این دفتر حاوی گزارشی پژوهشی است درباره اخلاق و مقام آن در زندگی انسانی و وضعی که در کشور ما پیدا کرده است و نسبتی که با علم و آموزش و پژوهش و به خصوص با علوم انسانی دارد.» او این اثر و به ویژه بخش‌های اخلاق در ادبیات، اخلاق در جهان‌های متفاوت و اخلاق در دوران تجدد و تجددمآبی آن را بسیار خواندنی خواند. «آزادی، قانون و سازمان» به عنوان تازه‌ترین کتابی که از رضا داوری اردکانی منتشر شده است اثر دیگری بود که موسوی به معرفی آن پرداخت و بزرگترین حسنش را در آراستگی انتشار آن و پاک و پاکیزه بودنش دانست که توسط نشر روزگار نو منتشر شده است. موسوی اشاره کرد که رضا داوری اردکانی در بخشی از این کتاب آورده است که این نوشته به اعتباری وصیت‌نامه فکری اوست و در این مورد چنین نوشته است: «در پایان عمر و پس از تجربه طولانی ۷۰ ساله احساس کردم که اگر درباره آزادی حرفی نزنم لااقل به خود ظلم کرده‌ام. ممکن است حرف من اثر نداشته باشد اما می‌خواستم و لازم می‌دانستم که در شرایط کنونی در همین حد اجمال که می‌بینید چیزهایی را که در باب آزادی به نظرم می‌رسد بنویسم به خصوص که آن‌چه تاکنون گفته و نوشته‌ام محل سوتفاهم بسیار و مورد تفسیرهای ناروا بوده است و من معتقد نیستم که این جهان به سوی سلام به آزادی می‌رود اما می‌دانم و می‌گویم که آزادی شرف آدمی است.» موسوی این اثر را یکی از خواندنی‌ترین کتاب‌های رضا داوری اردکانی دانست و خواندن آن را به عنوان کتابی جدی در باب آزادی توصیه کرد.   ###