نتایج اولیه همه پرسی در کردستان عراق؛ پیشتازی «۹۳ درصدی حامیان استقلال»

پرسش:گزارش ها حاکی است که ۷۲ درصد واجدان شرایط شرکت در همه پرسی «استقلال» در اقلیم کردستان عراق پای صندوق رأی رفته‌اند و طرفداران «استقلال» پیشتازی قابل توجهی دارند. تلویزیون «رودا» در اربیل، به نقل مقام‌های مسئول گزارش داده است که ۷۲ درصد از جمعیت پنج میلیون و ۲۰۰ هزار نفری واجد شرایط رأی در اقلیم کردستان عراق در پای صندوق‌ها حاضر شدند. این شبکه همچنین اعلام کرده است، از ۲۶۶ هزار و ۳۴۹ رأی شمارش شده بیش از ۹۳ درصد از رأی‌دهندگان به «استقلال» کردستان رأی داده‌اند. از رأی‌دهندگان به زبان‌های کردی، ترکی، عربی و آسوری پرسیده شده بود: «آیا خواهان این هستید که منطقه کردستان و ناحیه‌های کردنشین خارج از منطقه (کردستان) یک کشور مستقل شوند؟» کار شمارش آرا با بسته شدن حوزه های رأی‌گیری در اقلیم کردستان یعنی ساعت هفت شب به وقت محلی (چهار عصر به وقت گرینویچ) آغاز شد. رأی‌گیری روز دوشنبه سوم مهر ساعت هشت صبح آغاز شد و انتظار می‌رود که نتایج آن پس از ۷۲ ساعت اعلام شود. شبکه های تلویویزنی «کردی» دقایقی مانده به نیمه شب دوشنبه تصاویر زنده پایکوبی مردم در خیابان‌های شهرهای اقلیم کردستان را پخش کرده‌اند. رأی‌دهندگان در حالی روز دوشنبه پای صندوق رای رفتند که مردم این منطقه در روزهای گذشته تحت فشار شدید بغداد قرار داشتند و از سوی دیگر ترکیه و ایران به عنوان همسایگان اقلیم کردستان با برگزاری همه‌پرسی مخالفت کرده بودند. نگرانی‌هایی نیز در سطح بین‌المللی نسبت به احتمال بروز خشونت در منطقه ابراز شده بود. همه‌پرسی استقلال اقلیم کردستان با وجود مخالفت شدید دولت عراق و کشورهای همسایه به ویژه ترکیه و ایران برگزار شد. آمریکا، اتحادیه اروپا و شورای امنیت سازمان ملل متحد هم خواهان توقف این همه‌پرسی شده بودند. در روزهای اخیر فشار سیاسی و بین‌المللی زیادی بر حکومت اقلیم کردستان و رئیس آن، مسعود بارزانی اعمال شد تا جلوی برگزاری همه‌پرسی گرفته شود. روز دوشنبه رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، در استانبول این رای گیری را "غیرقابل قبول" خواند و تهدید کرد که خط لوله صادرات نفت کردستان عراق را خواهد بست. به گزارش خبرگزاری رویترز او گفت: "شیر (نفت) دست ماست. لحظه ای که شیر را ببندیم کار تمام است." او همچنین گفت که کشورش می تواند تنها گذرگاه مرزی با کردستان عراق را به طور کامل ببندد. به گفته او در حال حاضر فقط گذر از ترکیه به کردستان در این گذرگاه آزاد است. مقام های عراق و ترکیه اواخر روز دوشنبه اعلام کردند که یک تمرین مشترک نظامی در ناحیه ای در مرز منطقه کردستان عراق برگزار خواهند کرد. بارزانی روز یکشنبه ۲۴ سپتامبر (۲ مهر) در یک نشست خبری گفت که تنها از طریق استقلال است که کردها می توانند امنیت آینده خود را تضمین کنند. با این حال مقامات اقلیم گفته‌اند که اگر استقلال از عراق در این همه‌پرسی رأی بیاورد، قرار نیست بلافاصله اجرا شود. خبرنگار بی‌بی‌سی در کردستان عراق می‌گوید که از صبح "جلوى ساختمان‌ها و بر سر در بیشتر خانه‌ها و روى اتومبیل‌ها پرچم کردستان عراق آویخته شده است. خیلی‌ها اینجا درست مثل اینکه آماده عروسى رفتن مى‌شوند، لباس کردى مخصوص جشن به تن کرده‌اند... نتیجه از همین حالا قابل پیش بینى است. راى بله با درصد بسیار بالا. بخصوص که شب گذشته احزاب کردى که مخالف این همه‌پرسى بودند یعنى حزب گوران یا تغییر و حزب اسلامى کردستان عراق هم از مردم خواستند تا در این رأى‌گیرى شرکت کنند و رأى مثبت بدهند." به گفته خبرنگار ما "برگه هاى رأى‌گیری به چهار زبان، کردى، عربى، سریانى و ترکى تهیه شده بود. ظاهرا مقامات کردستان عراق مى‌خواهند این پیام را بدهند که با این که همه‌پرسى براى استقلال کردهاى عراق است، بقیه ساکنان این نواحى هم در آن شریک خواهند بود." تصاویر ویدیویی و گزارش‌هایی هم از شهرهای کردنشین ایران در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده که نشان دهنده حضور شهروندان کرد در خیابان‌ها و شادی آنها از برگزاری همه‌پرسی در کردستان عراق است. همزمان به گزارش خبرگزاری فرانسه وزارت خارجه ایران روز دوشنبه گفت که مرزهای زمینی با کردستان عراق علیرغم همه پرسی استقلال باز است. در بیانیه وزارت خارجه ایران آمده است: "مرز زمینی میان ایران و منطقه کردستان عراق باز است. در حال حاضر فقط مرز هوایی بین ایران و این منطقه بسته است." این درحالی است که بهرام قاسمی سخنگوی وزارت خارجه پیشتر گفته بود که "به درخواست دولت عراق ما مرزهای زمینی و هوایی را بسته ایم." مسعود بارزانی در کنفرانس خبری دیروز خود مشارکت اقلیم کردستان با دولت مرکزی عراق را تجربه‌ای شکست خورده خواند و گفت که اقلیم کردستان نمی‌خواهد این تجربه تکرار شود. آقای بارزانی بغداد را متهم کرد که کردها را از حقوقشان محروم و آنها را تحقیر می‌کند. بارزانی همچنین نگرانی کشورهای همسایه، ترکیه و ایران را در این مورد که همه‌پرسی باعث بی ثباتی منطقه می‌شود، رد کرد. او گفت: "ما خواستار برقراری روابط خوب با ترکیه و ایران هستیم... ما به جامعه بین‌المللی ثابت می‌کنیم که تهدیدی برای ثبات منطقه نخواهیم بود." روز گذشته همچنین گزارش شد که حسن روحانی و رجب طیب اردوغان روسای جمهور ایران و ترکیه در تماسی تلفنی با همه پرسی استقلال کردستان عراق مخالفت کردند. هر دو کشور با کردستان عراق مرز مشترک دارند و با شورشیان کرد می جنگند. روحانی تلفنی هم با نخست وزیر عراق گفت و گو و بر حمایت ایران از یکپارچگی عراق تأکید کرد. روحانی در این مکالمه گفت: "از نظر ما قانون اساسی عراق باید مورد احترام همه باشد و تخلف از آن به معنای انجام اقدامات غیرقانونی است... در این مسئله مهم عراق، ما کنار همسایه خود و دولت عراق خواهیم بود." ایران و ترکیه در روزهای اخیر در نزدیکی مرزهایشان با اقلیم کردستان مانور نظامی برگزار کردند.     ###