ما و حاج قاسم
*وحید اشتری

پرسش: وحید اشتری از شمار عدالتخواهانی بشمار می آید که دهۀ اخیر جدا از احزاب اصلاح طلب و اصولگرا در صحنه سیاسی ایران ظهور کردند اما با اینکه با صبغۀ افشاگری فساد و با زمینۀ اصولگرایی پدیدار شدند، اما خیلی زود با اصولگرایان به بن بست و انشقاق رسیدند. کسانی همچون وحید اشتری که دیدگاه های خاص و متفاوت از اصولگرایان ترسو و محافظه کار دارند و بی پروا سخن می گویند، حتی نقد خود را به نظام دریغ نمی کنند زیرا اعتقاد دارند فرصت ها و افتخارات بسیاری را از کف می دهیم. در زیر گزیده ای از سخنان وی در مناطره با طلبه ای به نام مهدیان به نقل از حساب کاربری وی در شبکه توییتر آورده شده است:  س "ما و حاج قاسم" اول در تشییع عجیب حاج قاسم بین جمعیت قدم می‌زدم. تمام ذهنم مشغول یک چیز بود. در اینکه متاسفانه یک روز کف همین خیابان‌های تهران، جمعیت انبوهی علیه حاج قاسم شعار خواهند داد شکی نداشتم. و غصه می‌خوردم. عجیب است؟   دوم فکر می‌کردم چه ویژگی‌ای باعث شد که اینهمه سلایق و تیپ‌های مختلف آنهم وسط اینهمه نارضایتی دور هم جمع شوند. رنگین کمان عجیبی بود. در عمرم راهپیمایی‌ مشابهی در تهران که قابل قیاس باشد سراغ ندارم. ما مردم چندپاره، آخرین تجربه‌ چنین شانه به شانه‌ای که داشتیم کی بود؟ یادم نیامد.   سوم حس خوب این بود که انگار حاج قاسم موقتا زخم‌های‌مان را داشت ترمیم می‌کرد. غصه‌ این بود از امروز کسانی مبلغ‌اش‌اند که تخصص‌ شان ایجاد شکاف است. دین، انقلاب، جبهه، شهید، حجاب و هزار تا واژه والای دیگر که هر کدام می‌توانست سیمان جامعه بشود مگر در این سالها تبدیل به چماق نشد؟   چهارم یک چماق برای حذف حریف. یک چماق برای زدن توی سر مردم. یک چماق انتخاباتی و یک چماق برای پیاده کردن آدمها و ... سوال از هر بی عدالتی و تبعیض را در برابر یکی از این واژه‌های مقدس قرار دادند. موقتا پشت اینها قایم شدند ولی در بلند مدت چه شد؟   پنجم مگر واژه فلسطین که نماد آزادگی و آزادی خواهی در عالم است و همجنس بازها هم در حمایتش تجمع می‌گذارند طی چند دهه در تهران کارش به جایی نرسید که هزاران نفر کف خیابان علیه‌اش شعار بدهند؟ مگر سوریه که آخرین گردهمایی بزرگ تروریست‌ها از یک طرف و تمام پاک باخته‌های عالم بود الآن ...   به نقطه ضعف تبدیل نشده و در پس هر گرانی کلی فحش و توهین نثارش نمی‌شود. آنهم در شهریار و ملارد و اسلامشهر که محل تولد خیلی عظیمی از مدافعان حرم است.     ششم حاج قاسم هم یکی مثل همین واژگان مقدس! یک کالای مصرفی جدید است برای سرقفلی دارها و یک چماق.   بعد همان مناظره که تفاوت نهضت و نظام را توضیح دادم گفتم فهم محافظه کاری طی چند دهه مردم را از دین هم زده کرد. در آن جامعه‌ انقلابی که مردم را از فلسطین بعنوان بزرگترین ظلم عالم زده کردند از حاج قاسم زده کردن که کاری ندارد. حالا شعار چند هزارنفری کف تهران علیه ایشان عجیب است؟   هفتم خیلی زود عکس حاج قاسم را روی لیست انتخاباتی چسباندند. قهرمان ملی متعلق به یک جناح شد و صدای کسی هم درنیامد. سیاستمدارها عکس‌های دو نفری رو کردند که هرکس با ما نیست با حاج قاسم نیست. مثل همه رفتارهای این سالها یارکشی از بستگانش برای بستن لیست‌های انتخاباتی شروع شد و الخ.   هشتم از موضع حاج قاسم در مورد گیر دادن‌های بالا به پایین به تیپ و ظاهر مردم روشن‌تر هم داریم؟ الآن مگر تجمعات علیه بی حجابی را به اسم دختران حاج قاسم برگزار نمی‌کنند؟ اینها مبلغان آن مکتب هستند؟   واقعیت اینست که آرمانها، ارزشها، شهدا و حتی انقلاب در تصور محافظه کارها یک کشتی نیست که دست مردم را بگیرند و سوار کنند. انقلاب در ذهن اینها یک بالن است که هرچه بیشتر پیاده کنند سبک‌تر می‌شود و بالاتر می‌رود. اصرار برای ضد حاج قاسم نشان دادن افراد هم ناشی از همین تفکر است.   نهم بعد از دوگانه‌های عدالت و ولایت یا عدالتخواهی مصداقی و غیر مصداقی یک دوگانه جدید هم حاج قاسم و عدالتخواهی است. اول مشی سیاسی‌اش را جوری سانسور می‌کنند که شکل محافظه کارها بشود. بعد خود بخود تبدیل به بالنی می‌شود که می‌شود مردم را بخاطر اختلاف با هر جزء از این بالن پیاده کرد.   بعد هرکس به بی عدالتی و نابرابری و تبعیض اعتراض کرد و مثلا با معتدل ترین لحن گفت "در عدالت عقب هستیم" را جلوی حاج قاسم که گفت "جمهوری اسلامی در قله است" می‌گذارند. این پروژه جدید است. مردم ناراضی از وضع اقتصادی که اتفاقا در تشییع بودند هم که وضع‌شان پیشاپیش روشن است.   دهم همانقدر که به حفظ میراث فرهنگی حساسید و از دست خوردگی جلوگیری می‌کنید به حفظ شهدا همانطور که بودند با تکثر سلایق و نگرش‌های‌شان حساس باشید. برای مصادره و تبدیل کردن همه این واژگان به چماق تکفیر، اولین مرحله تحریف و اجرای طرح‌های یکسان سازی است.   پی‌نوشت مهمتر از متن: گرد و غبارها که خوابید فیلم کامل این بخش از گفت و گو که در ۵ قسمت گذاشتم را ببینید. اینکه چطور شد که سر بحث باز شد و در مناظره عدالت پای حاج قاسم به مثابه چماق یا سپر برای قایم شدن باز شد مهم است. اشعری گری لخت و عور در برابر دیدگان‌تان است. بخش اول   ###