رسوایی ارتش انگلیس در افغانستان؛
نیروهای ویژه انگلیس شواهد کشته شدن افغان‌ها را پنهان کردند

پرسش: دادگاه عالی انگلیس شواهدی به دست آورده است که می گوید ارتش این کشور در زمانی که در افغانستان حضور و عملیات داشت، در مورد کشتارهای ناموجه مردم افغان پنهانکاری کرده تا اسناد آن افشا نشود. افسران ارشد ارتش بریتانیا شواهد کشته شدن بازداشت شدگان افغان به دست نیروهای خود را پنهان کرده‌اند. مدارکی که از وزارت دفاع بریتانیا در اختیار دادگاه عالی این کشور گذاشته شده نشان می‌دهد که نیروهای ویژه بریتانیا علیرغم سوءظن به نیروهای خود، شواهد مربوط به کشتن افغان‌ها به دست نیروهای خود را پنهان نگه داشته‌اند و به پلیس سلطنتی بریتانیا گزارش نداده‌اند. وزارت دفاع بریتانیا می‌گوید این شواهد تازه نیست و پیشتر درباره آنها تحقیق شده است. افغان‌های مورد بحث در این پرونده بازداشت شدگان غیر مسلحی بوده‌اند که تهدیدی محسوب نمی‌شدند. این پرونده در پی گزارش تحقیقاتی پانورامای بی‌بی‌سی و ساندی تایمز مطرح شده است. این گزارش درباره ادعای کشتن غیرقانونی افراد به دست نیروهای ویژه بریتانیا در افغانستان بوده است. دیوان عالی بریتانیا در حال بررسی این است که این ادعاها در ارتش به درستی مورد تحقیق قرار گرفته است یا نه. کسی که این ادعا را مطرح کرده سیف‌الله نام دارد که می‌گوید ۴ نفر از اعضای خانواده‌اش در اولین ساعات ۱۶ فوریه ۲۰۱۱ به قتل رسیده‌اند. وکلای او از دیوان عالی خواسته‌اند که به وزیر دفاع دستور بدهد پیش از برگزاری جلسه بازبینی قضایی کامل این پرونده مدارک بیشتری را آزاد کند. اسنادی که پیش از این آزاد شده بودند در اختیار دادگاه قرار گرفته‌اند و نشان می‌دهند که ۹ مرد افغان در حمله هفتم فوریه ۲۰۱۱ به دست نیروهای ویژه کشته شدند و همین نیروها ظرف دو روز، هشت مرد دیگر را کشته‌اند. بیش از ده افغان دیگر بعد از انتقال به بازداشتگاه کشته شده‌اند. نیروهای بریتانیا مدعی‌اند این مردان افغان را بعد از اینکه تسلیم شده‌اند برای بازرسی بدنی به یک ساختمان منتقل کرده‌اند و بعد از اینکه متوجه مسلح بودن آنها شدند، دست به کشتن آنها زده‌اند. یکی از این اسناد ای‌میلی از یک سرهنگ دوم بریتانیایی است که نسبت به روایت رسمی از این وقایع ابراز ناباوری کرده است. در این نامه آمده "باورش سخت است که این همه زندانی به محض اینکه به درون ساختمان فرستاده می‌شوند اسلحه به دست می‌گیرند." یک افسر دیگر در پاسخ نوشته است: "باعث تاسف است که کار به اینجا کشیده است. در نهایت این یک سرشکستگی بزرگ برای رهبری ارتش است." یک هفته بعد چهار نفر از اعضای خانواده سیف‌الله در شرایطی مشابه به دست همین یگان نیروهای ویژه کشته می‌شوند. در یک سند نظامی دیگر کشتن این افغان‌ها "حیرت‌آور" توصیف شده است. افسر ارشد دیگری روایت سربازان از این وقایع را رد کرد و آنها را مشتی حرف غیرقابل قبول خوانده که باعث شده در نهایت روایت رسمی از واقعه غیر منطقی و شگفت‌انگیز جلوه کند." در دادگاه یک افسر بریتانیایی گزارش مکتوبی را خطاب به افسر فرمانده عضو نیروهای ویژه به دادگاه ارائه کرده است که در آن آمده "تمام افغان‌هایی که از نظر سنی توان جنگیدن را داشته‌اند، کشته شده‌اند. فارغ از میزان تهدیدی که از سوی آنها وجود داشته است. در این گزارش درعین حال آمده است که مردان افغانی که از نظر سنی توان جنگیدن را داشته‌اند، بعد از بازداشت به شیوه‌های مختلف بلافاصله کشته شده‌اند. در یک مورد روی صورت یکی از این افغان‌ها بالشی گذاشته ‌اند و بعد با اسلحه به سر او شلیک کرده‌اند. آنگونه که در دادگاه مطرح شد تمام گزارش‌های مربوط به کشتار غیرقانونی در بخشی فوق محرمانه با دسترسی بسیار محدود امنیتی قرار گرفته‌اند. اسناد دادگاه نشان می‌دهد این اتهامات با افسران بسیار ارشد و عالیرتبه در مقر نیروهای ویژه بریتانیا مطرح شده و رهبری این نیروها به جای گزارش موضوع به پلیس سلطنتی بریتانیا، دستور داده تحقیق داخلی انجام شود. در این تحقیقات ۱۱مورد عملیات نیروهای ویژه بریتانیا در شش ماه منتهی به این حادثه بررسی شده که طی آنها مردان افغان در شرایط مشابه کشته شده بودند. در تمام این موارد مردان افغانی را که خود را تسلیم نیروهای بریتانیایی کرده بودند به داخلی ساختمانی برده و کشته‌اند. گزارش نهایی توسط فرمانده همان یگان نیروهای ویژه‌ای نوشته شده که متهم به کشتار این افغان‌ها هستند. این فرمانده روایت سربازان از این واقعه را پذیرفته است. عملیات نورث‌مور پلیس نظامی سلطنتی تحقیق درباره این اعدام‌های صحرایی را سال 2014 بعد از آن آغاز کرده که گزارش‌هایی را از خانواده‌های افغان و برخی افشاگران داخلی ارتش بریتانیا دریافت کرد. این تحقیقات که عملیات نورث‌مور نام گرفته بود سال 2019 بدون اینکه به تعقیب قضایی کسی منجر شود مختومه شد. وزارت دفاع بریتانیا ادعا می‌کند که پلیس نظامی سلطنتی بریتانیا در آن زمان "هیچ مدرکی دال بر رفتار مجرمانه نیروهای بریتانیایی در افغانستان به دست نیاورده است." اما اسنادی که در دادگاه ارائه شده نشان می‌دهد که تحقیقات ضعف‌های جدی داشته است. آنطور که در خلاصه عملیات نورث‌مور آمده، این تحقیقات به جای بررسی تمام 11 عملیات شبانه در تحقیقات اولیه، تنها سه عملیات شبانه را بررسی کرده و دو نفر از افسران ارشدی که در تحقیقات مظنون شناخته شده بودند بدون هیچ مصاحبه یا بازپرسی از پرونده بیرون گذشته شده‌اند. در این خلاصه در عین حال آمده که بازرسان عامدانه تصمیم گرفته‌اندکه تصاویر ویدیویی از این عملیات را بازبینی نکنند. وزارت دفاع کماکان اصرار دارد که چهار عضو خانواده سیف‌الله با استناد به اصل "دفاع از خود" توسط نیروهای بریتانیایی کشته شده‌اند. این وزارتخانه پیشتر گفته بود که اسناد موجود بخشی از تحقیقات مستقلی هستند که سابقا این اتهامات را فاقد شواهد کافی برای تعقیب قضایی اعلام کرده بود. به گفته وزارت دفاع "پلیس نظامی و پلیس قضایی این وزارتخانه آماده‌اند که در صورت وجود شواهد و اطلاعات تازه امکان تحقیق دوباره را بررسی کنند. قاضی دادگاه عالی به وزارت دفاع دستور داده که اسناد بیشتری را در ارتباط با این پرونده منتشر کند.   ###