محمد رسول‌اف پس از ضبط گذرنامه به دادسرای فرهنگ و رسانه احضار شده است

پرسش:گذرنامه محمد رسول‌اف، کارگردان سینما هنگام ورود به ایران در فرودگاه ضبط شده و او به دادسرای فرهنگ و رسانه احضار شده است. کاوه فرنام، تهیه‌کننده فیلم سینمایی «لِرد» به کارگردانی «محمد رسول‌اُف» روز شنبه در گفت‌وگو با یک رسانه خارجی افزود برای آقای رسول‌اُف و نزدیکانش مبهم است که چرا گذرنامه این فیلم‌ساز ضبط شده است. فرنام همچنین از ارسال احضاریه‌ای از سوی دادسرای فرهنگ و رسانه برای محمد رسول‌اُف خبر داد. فیلم لِرد محصول مشترک ایران و جمهوری چک، تصویرگر جامعه ایران در مواجه با فساد، سرکوب و تبعات اعتراض‌ها به نتایج انتخابات سال ۸۸ است. این فیلم خردادماه امسال توانست جایزه بهترین فیلم بخش «نوعی نگاه» جشنواره کن را به دست آورد. مضمون و پرداخت داستان فیلم «لرد» مانند ساخته‌های دیگر رسول‌اف انتقادی و تند است و در آن برخی مناسبات فسادآلود در امور اداری ایران نمایش داده می‌شود. در فیلم همچنین برای اولین بار اشاره‌هایی ضمنی به شرایط زندگی بهاییان در ایران می‌شود. به گفته تهیه‌کننده فیلم «لِرد»، این فیلم پس از طی مراحل قانونی تهیه شده و به همین دلیل اتفاق اخیر پرسش‌هایی را درباره علت اصلی توقیف گذرنامه رسول‌اُف مطرح کرده است. محمد رسول‌اُف نخستین بار در سال ۱۳۸۸، به همراه جعفر پناهی، بازداشت شد. او بعد از مدتی به قید وثیقه از زندان آزاد شد.  مدتی بعد و در پی نمایش فیلم «دست‌نوشته‌ها» این کارگردان ایرانی را در فرودگاه متوقف شد و لوازم شخصی و گذرنامه وی را ضبط کردند. آن طور که فرنام می‌گوید: «این مشکلات بعد از مدتی برطرف شده [اما] الان ما نمی‌دانیم که وقایع اخیر به دلیل فیلم لِرد است یا همان قضایای گذشته». رسول‌اُف بعد از نمایش موفقیت‌آمیز فیلم لِرد در جشنواره کن دو بار بدون مشکل به ایران برگشته بود. کاوه فرنام تأکید می‌کند که مشکل نباید از فیلم لِرد باشد؛ «در مورد فیلم لِرد، هیچ مشکل خاصی نباید وجود داشته باشد، ما مجوز قانونی ساخت لِرد را داشتیم، فیلم را به جشنواره فیلم فجر ارسال کردیم و بعد از آن هم چند بار تلاش کردیم که اجازه پخش و نمایش فیلم در ایران را بگیریم». اگرچه هنوز مشخص نیست دلیل اصلی توقیف گذرنامه محمد رسول‌اُف چیست و چه زمانی این گذرنامه به او بازگردانده خواهد شد، دست‌اندرکاران فیلم جدید او نگران هستند که مبادا عدم تحویل گذرنامه موجب غیبت رسول‌اُف در جشنواره‌ها و نمایش‌های بین‌المللی شود. نام محمد رسول‌اف در کنار برخی دیگر از سینماگران ایرانی، در میان ۷۷۴ تنی است که امسال برای عضویت در آکادمی اسکار دعوت شدند. او از فیلمسازان معترض سال‌های اخیر ایران محسوب می‌شود که تجربه بازداشت و احضار را داشته است. چند فیلم قبلی او از جمله «به امید دیدار» و «دست نوشته‌ها نمی‌سوزند» با وجود نمایش در برخی جشنواره‌های بین‌المللی از جمله جشنواره کن در ایران به نمایش عمومی در نیامدند. آخرین ساخته او «لِرد» هم تاکنون در ایران به نمایش عمومی درنیامده و مسئولان جشنواره فیلم فجر نیز از نمایش آن در دوره گذشته این رویداد خودداری کردند.   ###