ابراز خوشبینی محتاطانه ایران، روسیه و آمریکا درباره مذاکرات احیای توافق برجام

پرسش: ایران، آمریکا و روسیه به شکل محتاطانه‌ای درباره نتایج اولیه مذاکرات برای احیای توافق هسته ای ‌برجام که دو هفته است در وین پایتخت اتریش آغاز شده، ابراز خوشبینی کرده‌اند. همزمان رسانه‌های اسرائیلی از قول وزرای کابینه این کشور از دولت جو بایدن بابت رویکردش به ایران انتقاد کرده و گفته‌اند "آمریکا می‌خواهد به هر قیمتی با ایران به توافق برسد". سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه ، گفته است که "نشانه‌هایی از سوی دولت آمریکا دیده شده" و "مذاکرات در مسیر درستی قرار دارد اما به مرحله نهایی نرسیده است". خطیب‌زاده گفته: "آمریکا باید تعهدات خود را اعلام و به آن اقدام کند و تحریم‌ها را بردارد" پس از "راستی آزمایی رفع تحریم ها از سوی ایران، نمایندگان ایالات متحده می تواند در کمیسیون مشترک حاضر شوند اما فعلا آمریکا پشت درهای برجام و کمیسیون مشترک قرار دارد".     رد شدن از پست Twitter, 1 Summing up the results of 2 weeks of deliberations on #JCPOA restoration we can note with satisfaction that the negotiations entered the drafting stage. Practical solutions are still far away, but we have moved from general words to agreeing on specific steps towards the goal. — Mikhail Ulyanov (@Amb_Ulyanov) April 19, 2021 پایان پست Twitter, 1 هدف این مذاکرات رفع تحریم های ایالات متحده و بازگشت ایران به محدودیت‌های هسته‌ای است. دور تازه این گفت‌وگوها اواخر هفته گذشته آغاز شده و طرف ها می گویند برای ادامه آن توافق دارند. جیک سالیوان مشاور امنیت ملی رئیس جمهور ایالات متحده یک شب پیش از این گفته بود که تحریم ها علیه ایران زمانی برداشته می شود که آمریکا اطمینان پیدا کند ایران به تعهدات برجامی خود به طور کامل باز می گردد. میخیائیل اولیانف سفیر روسیه در وین که در مذاکرات احیای توافق برجام حضور دارد در توییتر خود اعلام کرده است که مذاکرات تا به اینجا مثبت بوده اما "رسیدن به راه حل های عملی هنوز دور است". مذاکرات در سطح معاونان و مدیران‌کل وزارت خارجه ایران نماینده ای از اتحادیه اروپا به همراه اعضای گروه ۱+۴ یعنی بریتانیا، فرانسه، چین و روسیه به علاوه آلمان تشکیل می‌شود. هیات آمریکایی در محلی دور از مذاکرات حضور دارند. دو روز پیش از این پس از پایان نشست کمیسیون مشترک توافق هسته‌ای برجام عباس عراقچی مذاکره کننده ارشد اتمی ایران اعلام کرد که "مذاکرات به جایی رسیده که امکان کار کردن روی یک متن مشترک وجود دارد". به گفته وی ایران متن مورد نظر خود را در موضوع رفع تحریم های آمریکا و بازگشت به محدودیت های هسته ای ارائه کرده است. در حال حاضر دو کارگروه رفع تحریم و بازگشت ایران به محدودیت های اتمی سرگرم یافتن راهی برای انجام این اقدامات هستند. از زمان دور اول مذاکرات تاکنون، تاسیسات غنی سازی اورانیوم ایران در نطنز دچار حادثه "خرابکاری" شده و ایران در واکنش به آن غنی‌سازی "اورانیوم با خلوص ۶۰ درصدی" را آغاز کرده است. آمریکا و فرانسه از این اقدام انتقاد کرده‌اند و جو بایدن رئیس جمهور ایالات متحده گفته است که تصمیم تازه ایران باعث نمی‌شود آمریکا "امتیاز عمده‌ای" بابت آن بدهد. آمریکا می خواهد که در برابر رفع تحریم‌ها، ایران دوباره به تعهدات خود بازگردد یعنی غنی‌سازی ۲۰ درصدی را متوقف کند، ذخایر اورانیوم غنی شده خود را کاهش دهد و با اجرای پروتکل الحاقی، سطح بازرسی‌های آژانس بین المللی انرژی اتمی را بالا ببرد. توقف غنی سازی ۶۰ درصدی هم احتمالا تازه ترین موضوع مذاکرات بین طرف ها خواهد بود. علی‌اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران سه روز پیش گفته بود که کشورش" در هر ساعت ۹ گرم غنی سازی ۶۰ درصدی در نطنز انجام می دهد". در برابر محدود شدن دوباره برنامه اتمی ایران، این کشور می‌خواهد که تحریم های دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ از سوی آمریکا رفع شود و ایالات متحده به تهران فرصت دهد رفع این تحریم‌ها در عمل را بسنجد تا اطمینان حاصل کند که موانع تحریم در عمل برداشته شده است. ایالات متحده می گوید تحریم های اتمی و تحریم هایی را که مانع اجرای موثر توافق هسته ای برجام است، رفع می کند اما سایر تحریم های دوره ریاست جمهوری ترامپ را برنخواهد داشت. وزارت خارجه ایران می گوید "آن تحریم‌ها برای سخت شدن بازگشت به توافق هسته‌ای بوده است" و باید از سوی ایالات متحده برداشته شود. به نظر می رسد که یکی از عوامل کندی پیشرفت ها در مذاکرات وین بر سر جزئیات تحریم هایی است که ایران و آمریکا درباره رفع آن اختلاف نظر دارند.   ###