نگرانی ها در بین کردها بالا گرفت؛
آیا ترکیه در تعقیب پ ک ک به سنجار عراق حمله خواهد کرد؟

پرسش: مقام های ترکیه به تازگی در اظهارنظرهایی از حمله نظامی به سنجار (شنگال) در شمال عراق سخن گفته اند و «رجب طیب اردوغان»، رئیس جمهوری این کشور در جمع خبرنگاران گفت که نیروهای این کشور احتمالا یک شب غافلگیرانه به مواضع گروه «پ ‌ک ک» (حزب کارگران کردستان ترکیه) در عراق حمله می کنند. اردوغان بیان کرد: شاید ارتش ترکیه به همراه نظامیان عراقی در کوه های سنجار عملیات نظامی مشترک علیه پ ‌ک ک انجام دهند، با این حال او در این اظهار نظر زمان و تاریخی را برای انجام این عملیات اعلام نکرد، اما همین سخن مبهم حدس و گمان ها و واکنش های گسترده ای در محافل سیاسی و رسانه ای عراق و منطقه از اهداف و نیات ترکیه به راه انداخت.   در پی این اظهارات بود که «خلوصی آکار»، وزیر دفاع ترکیه نیز به عراق رفت تا در رایزنی با مقام های دولت مرکزی بغداد، چراغ سبز عراقی ها را برای انجام عملیات نظامی علیه پ ک ک دریافت کند؛ آن گونه که رسانه های ترکیه گزارش کردند آکار در دیدارهای خود با مقام های عراقی پیشنهاد داد که کشورش برای سرکوبی حزب کارگران کردستان آماده همکاری و کمک به بغداد و اربیل است. در همین راستا، پایگاه خبری «میدل ایست نیوز» نیز نوشت که تحولات فزاینده در سنجار نشان‌دهنده بروز وضعیتی جدید در این منطقه است؛ وضعیتی که مغایر با برنامه‌ریزی بغداد است که اکتبر سال گذشته توافقی با اربیل برای عادی‌سازی اوضاع در سنجار امضا کرد. بر اساس توافق بغداد و اربیل، این تنها پلیس و دستگاه‌های امنیت ملی و اطلاعات خواهد بود که منحصرا مسئولیت امنیت داخل سنجار را برعهده خواهند داشت و دیگر یگان‌ها و گروه‌های مسلح با نظارت فرماندهی عملیات مشترک و الحشد الشعبی به خارج از شهر انتقال داده خواهند شد. دو طرف همچنین در این توافق آورده اند که امنیت سنجار با تعیین دو هزار و ۵۰۰ نیروهای امنیتی داخلی تقویت خواهد شد و مشارکت عادلانه آوارگان سنجاری در اردوگاه‌ها در این نیروها تضمین خواهد شد به گونه ای که یکهزار تن از این نیروها را عناصر امنیتی از اهالی سنجار و یکهزار و ۵۰۰ تن نیز از آوارگان در آن حضور خواهند داشت. در ادامه این توافق همچنین ذکر شده که به حضور پ ک ک از سنجار و مناطق پیرامون آن پایان داده خواهد شد و این گروه هیچ نقشی در این منطقه نخواهد داشت. در این میان، در سایه برخی خبرها از آمادگی ترکیه برای حمله قریب الوقوع به مخفیگاه‌های پ ک ک در سنجار، طی دو روز گذشته بر شمار نیروهای این گروه و دیگر گروه‌های مسلح در این شهر افزوده شده است. همزمان با این تحولات، «عبدالعزیز المحمداوی»، رئیس ستاد الحشد الشعبی روز گذشته وارد سنجار شد و با شماری از فرماندهان گروه‌های مسلح دیدار و گفت‌وگو کرد، این سفر پس از آن انجام شد که به ادعای برخی منابع محلی، عناصر پ ک ک به صورت گسترده در کوه‌های سنجار مستقر بوده و با دستگاه‌های حفاری که از منطقه مرزی «خانصور» سوریه وارد عراق کرده اند، گودال‌های عمیقی در اطراف کوه‌های سنجار کنده اند. در همین پیوند، منابع محلی سنجار در گفت‌وگو با پایگاه خبری «العربی الجدید» متعلق به قطر تاکید کردند: تیپی از الحشد الشعبی وارد شهر شده و در چندین منطقه آن مستقر شده است؛ نیروهای این تیپ از اعضای گردان‌های حزب‌الله و سازمان بدر هستند. یکی از مسئولان شورای هماهنگی شهر سنجار هم اعلام کرد که استقرار جدید نیروهای الحشد همزمان با حضور گسترده عناصر پ ک ک در روستاها و مناطق کوهستانی سنجار و کندن گودال‌های عمیق انجام گرفته که نشانگر احتمال حملات قریب الوقوع ترکیه به سنجار است. از سوی دیگر، «هادی العامری»، رئیس سازمان بدر عراق در بیانیه‌ای از مقام های ترکیه خواست حمله به سرزمین های  عراق را متوقف کنند. العامری با بیان اینکه اطلاعات امنیتی موثقی وجود دارد که ارتش ترکیه قصد دارد به کوه‌های سنجار حمله کند، از دولت ترکیه خواست تا دست از عملیات نظامی بردارد، اقدام هایی که به سود منافع دو کشور نیست و تاثیرهای پررنگی بر مناسبات بین‌المللی برجای می‌گذارد. وی افزود: ما از دولت ترکیه انتظار داشتیم که به صورت کامل از سرزمین عراق چه از منطقه «بعشیقه» یا نوار مرزی که به تازگی به اشغال خود در آورده است، عقب‌نشینی کند نه اینکه به اشغالگری بیشتر دست بزند. العامری در پایان با تاکید بر اینکه دولت عراق باید همه اقدام های لازم را برای بازداشتن از هرگونه تعرض به سرزمین عراق اتخاذ کند، اظهار کرد که نیروهای مسلح عراق، الحشد الشعبی و دستگاه‌های امنیتی قادر به دفاع و صیانت از خاک مقدس خود هستند. همچنین گروه‌های النجباء و عصائب اهل الحق هم در بیانیه‌هایی مشابه نسبت به حمله ترکیه به سنجار هشدار دادند. «علی الحسینی»، سخنگوی محور شمالی الحشد الشعبی هم در تماس تلفنی با العربی الجدید در توضیح دلایل استقرار نیروهای الحشد گفت که اطلاعات موثق و دقیقی درباره قصد ترکیه در مداخله نظامی در سنجار وجود دارد که ما تعامل جدی با این اطلاعات داشتیم و اقدامات امنیتی و نظامی لازم بر اساس این اطلاعات اتخاذ کردیم. الحسینی تاکید کرد که یگان‌های امنیتی و نظامی در سنجار در آمادگی کامل برای مقابله با هرگونه وضعیت اضطراری قرار دارند، ما آرزو می‌کنیم که هیچ گونه درگیری و منازعه‌ای میان نیروهای ما و ارتش ترکیه روی ندهد. در مقابل، یک مقام مسئول در نخست‌وزیری عراق گفت که حرف و حدیث‌ها از حمله ترکیه به سنجار غیر منطقی و غیرقابل قبول است، سنجار در فاصله ۱۳۶ کیلومتری موصل قرار دارد و قبل از آن، شهرها و مناطق زیادی وجود دارد که نیروهای عراقی و پیشمرگه در آن حضور دارند. از لحاظ منطقی و نظامی، فرضیه مذکور قابل قبول نیست اما برخی طرف‌ها تلاش دارند تا توافق عادی‌سازی اوضاع در سنجار را با شکست رو به رو کنند. این مقام مسئول که خواست نامش فاش نشود، اظهار کرد که نیروهای ترکیه پیشتر هم حملات هوایی به کوه‌های سنجار انجام داده و اعلام کرده اند که این حملات در دفاع از خود بوده است، پ ک ک از مناطق عراقی برای حملات تروریستی به ترکیه استفاده می‌کند که به هیچ عنوان قابل توجیه نیست. از سوی دیگر، «ماجد شنگالی»، از رهبران حزب دموکرات کردستان عراق گفت که بروز درگیری مسلحانه میان گروه‌های مسلح عراقی و ارتش ترکیه هیچ سودی برای هیچ گروهی ندارد و بزرگترین آسیب را تنها متوجه سنجار و ساکنان و آوارگان این شهر خواهد شد. شنگالی تاکید کرد: نیروها و تجهیزات نظامی گروه‌های الحشد الشعبی به دلیل تهدیدهای ترکیه برای ورود به سنجار به این شهر اعزام شده است و دولت عراق باید با تمام توان در راستای اخراج عناصر پ ک ک از سنجار اقدام کند تا ترکیه بهانه‌ای برای انجام عملیات زمینی یا هوایی نداشته باشد. وی تصریح کرد: استقرار گروه‌های مسلح در سنجار تنها به تهدیدهای ترکیه مربوط نمی شود بلکه این امر با هدف سیاسی نیز انجام می‌شود به ویژه که به زمان برگزاری انتخابات پارلمانی نزدیک می شویم و گروه‌های یاده شده از این تهدیدها برای تسلط بر شهر و اراده مردم سنجار بهره ‌برداری می‌کنند. در همین راستا نیز، «آوات الجاف»، کارشناس امور امور عراق و اقلیم کردستان اظهار کرد: حرف و حدیث‌ها درباره عملیات زمینی ترکیه در سنجار دور از ذهن به نظر می‌رسد به ویژه اکنون در فصل زمستان قرار داریم و منطقه مذکور در سرمای فصل زمستان با کسی شوخی و مسامحه ندارد. الجاف افزود: اگر مراد از عملیات فوق، عملیات زمینی به سمت سنجار باشد، این به معنای آن است که نقطه ورود نیروهای ترکیه، مثلث مرزی ترکیه، عراق و سوریه در«فیشخابور» خواهد بود و این منطقه تا سنجار نزدیک به ۱۴۰کیلومتر فاصله دارد که نیروهای ترکیه نمی‌تواند این مسافت را بدون هماهنگی با دولت عراق و اقلیم طی کنند، چرا که مابین این منطقه مرزی تا سنجار، نیروهای ارتش عراق و پیشمرگه حضور دارند. وی در پایان با پیش‌بینی اینکه عملیات ترکیه به صورت هوایی انجام خواهد شد، اظهار کرد که توافق عادی سازی اوضاع در سنجار که میان بغداد و اربیل امضا شده و استقرار گسترده گروه‌های مسلح در این منطقه کارآیی و فلسفه وجودی خود را از دست داده است.   ###