خوشبینی خطرناک کرونایی؛
آیا باز هم کار دست دولت خواهد داد

پرسش: مسوولان وزارت بهداشت و حوزه سلامت، از افزایش رعایت پروتکل‌های بهداشتی به 90 درصد و توقف روند صعودی بستری کرونایی در بیمارستان‌های تهران می‌گویند در حالی که هنوز اعداد فوت و بستری کرونا در کل ایران، بالا و بسیار نگران‌کننده است. دیروز سخنگوی وزارت بهداشت در آخرین گزارش خود اعلام کرد که ظرف شبانه‌روز 4 تا 5 آبان، ۴۶۹ مبتلای کووید 19 فوت کرده‌اند و در همین بازه 24 ساعته، 13 هزار و 843 بیمار جدید هم شناسایی و از این تعداد، 2 هزار و 370 نفر بستری شده‌اند علاوه بر اینکه 5832 بیمار هم به دلیل شدت علایم، در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان‌ها بستری هستند. با اعلام سخنگوی وزارت بهداشت، حالا تعداد فوتی‌های کووید 19 در کشور به ۴۶ هزار و ۲۰۷ نفر و تعداد مبتلایان هم به ۸۹۴ هزار و ۳۸۵ نفر افزایش یافته است. هنوز 27 استان کشور در وضعیت قرمز هستند و این اخبار نشان می‌دهد که کماکان، هیچ تغییر مثبتی در ظاهر شیوع بیماری و کنترل چرخش ویروس در کشور اتفاق نیفتاده، اما مسوولان حوزه سلامت باز هم مرتکب همان خطای پایان فروردین ماه دولت شده‌اند و با ابراز خوشحالی از توقف روند صعودی بستری در تهران که هفته‌هاست از بابت بستری و فوت، در وضعیت قرمز قرار دارد و همچنین از بابت افزایش رعایت پروتکل‌های بهداشتی تا سطح 90 درصد، خطر دامن زدن دوباره بی‌توجهی‌های عمومی به ترس از کرونا را تشدید می‌کنند.  این خطر، مصداق‌های متعدد هم دارد. با وجود آنکه هفته گذشته بارها اعلام شد که مبتلایان کرونا و دارندگان تست مثبت کرونا، اجازه هیچ نوع سفر از طریق مبادی زمینی، هوایی، دریایی و ریلی ندارند، فرمانده ستاد عملیات مدیریت بیماری کرونا در کلانشهر تهران، دیروز با انتقاد از رفتارهای ناقض حقوق شهروندی تعدادی از مردم که هیچ تفکری درباره لزوم احترام به همنوعان خود ندارند، خبر داد که فقط ظرف یک روز، بیش از ۱۵۱ نفر از مبتلایان دارای PCR مثبت، به فرودگاه مراجعه کردند و می‌خواستند از حمل و نقل هوایی برای سفر به استان‌های دیگر استفاده کنند.  در حالی که فقط 5 روز از اجرای محدودیت‌های سختگیرانه در تهران و کل کشور می‌گذرد و برای قضاوت درباره نتایج مثبت اعمال دو هفته محدودیت نسبی، بسیار زود است، علیرضا زالی هم با هشدار نسبت به تداوم شرایط بحرانی و قرمز در تهران، از بابت هنجارشکنی مبتلایان کرونا در تهران ابراز نگرانی کرد و گفت: «متاسفانه نقض قرنطینه توسط افرادی که نتیجه آزمایش PCR آنها مثبت است، همچنان در تهران در حال انجام است و بررسی‌های ما نشان می‌دهد که در طول ۳ روز اخیر، تعداد زیادی از افراد دارای آزمایش PCR مثبت، با ترددهای درون شهری و مناطق مرکزی شهر نقض قرنطینه کرده‌اند. نکته نگران‌کننده این است که مردم فکر می‌کنند محدودیت‌های کرونایی به سرعت می‌تواند آمار مرگ و میزان ابتلا را تغییر دهد در حالی که ظرف 4 روز گذشته، تغییر خیلی شگرفی در میزان بستری بیمارستان‌ها و مرگ در تهران نداشتیم چنانکه روز 4 آذر ماه و ظرف 24 ساعت، 92 بیمار کرونا در استان تهران فوت کردند.» با وجود این اتفاق بسیار نگران‌کننده در استان تهران که نشانه کوتاهی غیر قابل توجیه وزارت ارتباطات در ردیابی تردد مبتلایان کروناست، معاون درمان ستاد کرونا در استان تهران با ابراز خشنودی از توقف روند صعودی بستری در بیمارستان‌های شهر تهران گفت: «خوشبختانه روند بستری بیماران کرونایی در بیمارستان‌ها طی چند روز اخیر افزایشی نداشته و با بررسی آمار کل مراجعان سرپایی به بخش‌های درمانی دولتی و همچنین آمار بیماران بستری در بیمارستان‌ها و محاسبه مجموع این آمار با میزان مرگ‌ها، درصد مرگ بیماران کرونایی در تهران حدود دو درصد تعیین شده است.»  این ابراز خوشحالی از این بابت خطرناک است که می‌تواند خوش‌بینی عمومی مشابه همان فرضیات آغاز شیوع بیماری ایجاد کند؛ خوش‌بینی‌هایی که بر پایه حدس و گمان‌های تایید نشده و غیر علمی درباره فروکش کردن موج بیماری در فصل گرم سال یا مصونیت کودکان و جوانان از ابتلا و حتی خواص موثر الکل در مصونیت از ابتلا در جامعه رواج داشت و هفته‌های بعد از انتشار این خوش‌بینی‌ها، نه تنها مرگ‌های کرونایی افزایش یافت، بلکه لطمه‌های جبران‌ناپذیری هم به نظام سلامت وارد شد که حداقل این لطمات، تحمیل بار سنگین هزینه‌های درمان صدها هزار بیمار بستری و تکمیل ظرفیت تخت‌های بیمارستانی بود.  دیروز رییس انجمن ویروس‌شناسی ایران هم درباره ترویج خوش‌بینی‌هایی از این دست هشدار داد و در اشاره تلویحی به آثار منفی و غیر قابل جبران ضعف شدید نظارت‌ها و آزاد‌سازی سفرهای بین شهری و کاهش برنامه‌های آموزشی و اقدام بسیار دیر و با تاخیر دولت در اعمال محدودیت‌های سختگیرانه و همراه با جریمه‌های نقدی برای متخلفان پروتکل‌های بهداشتی در گفت‌وگو با ایسنا گفت: «اگر در فروردین‌ماه رفتارهای‌مان را تنظیم می‌کردیم و بعد از فروکش کردن بیماری، هم مدیریت سیستم و هم مردم فکر نمی‌کردند همه چی تمام شده، می‌توانستیم شرایط خیلی بهتری در کشور داشته باشیم.» صرفا می‌توان امیدوار بود که در این ایام، کاهش اعتماد عمومی به تخمین‌های دولت و افزایش اعتماد به شبکه‌های اجتماعی باعث شود که بسیاری از شهروندان که منبع موثقی جز شبکه‌های اجتماعی یا رسانه‌های فارسی زبان خارج از کشور نمی‌شناسند، از خوش‌بینی‌های شتابزده دولت چیزی نشنوند و نخوانند و همچنان از کرونا بترسند و تداوم محدودیت‌های تردد اجتماعی به خصوص در شهر تهران، نگرانی از مرگ‌های کرونایی را دامن بزند وگرنه دوباره به همان استان‌های برمی‌گردیم که از اردیبهشت ماه به بعد شاهد بودیم و شرایطی که ظرف ماه‌های اردیبهشت تا ابتدای آذر در کشور ایجاد شد، دلیلی نداشت جز ذوق‌زدگی زودهنگام دولت برای رفع و لغو همه محدودیت‌ها.  دیروز جانشین فرمانده انتظامی تهران بزرگ از تداوم گشت‌های محسوس و نامحسوس پلیس در معابر خلوت شده پایتخت و در 24 ساعت شبانه‌روز خبر داد و رییس مرکز اطلاعات و کنترل ترافیک راهور ناجا با اشاره به اینکه محدودیت‌های کرونایی در پایان این هفته نیز اعمال خواهد شد، از کاهش ۳۵ درصدی تردد خودروهای شخصی در جاده‌های کشور در مقایسه با هفته گذشته خبر داد که قطعا این کاهش قابل توجه، دلیلی جز اعمال و تمدید جریمه سنگین 500 هزاری و یک میلیون تومانی برای خودروهای عازم از مبادی قرمز و نارنجی و زرد نداشته است.  معاونت عملیات ناجا، هم در گزارشی از وضعیت اعمال جریمه برای خودروهای متخلف و ناقض محدودیت‌های تردد در فاصله اول تا چهارم آذر ماه، خبر داد که در این مدت، با استقرار ۱۰۶۶۵ نیروی پلیس در ۱۷۷۰ نقطه، ۴۸۱۴۰۰ راننده متخلف مورد تذکر قرار گرفته‌اند و 199 هزار و 744 خودرو از مبادی غیرمجاز بازگشت داده شده‌اند علاوه بر اینکه 11 هزار و 542 خودرو هم در طرح محدودیت شبانه، 12 هزار و 483 خودرو برای سفر به مناطق نارنجی و 7 هزار و 733 خودرو به دلیل سفر به مناطق قرمز جریمه شده‌اند. *اعتماد ###