'مخزن خلیفه'؛ آرشیو عظیم تبلیغات داعش کشف شد

پرسش: پژوهشگران یک موسسه تحقیقاتی، یکی از بزرگ‌ترین مجموعه‌های آنلاین متعلق به گروه موسوم به دولت اسلامی یا داعش را کشف کرده‌اند. این کتابخانه دیجیتال بیش از ۹۰ هزار مطلب دارد و تخمین زده می‌شود که ماهانه حدودا ۱۰ هزار نفر در ماه از آن بازدید می‌کنند. محققان موسسه گفت‌وگوی استراتژیک می‌گویند که این مجموعه باعث تقویت محتوای مطالب و ایده‌های افراطگرایانه در اینترنت شده است. اما از سوی دیگر حذف آن دشوار است چون تمام مطالب در یک مرکز جمع نشده است. با وجود آنکه مسئولان مقابله با تروریسم در انگلیس و آمریکا از موضوع مطلع هستند، محتوای افراط گرایانه همچنان در ایننترنت در حال رشد است. این مجموعه بعد از مرگ ابوبکر بغدادی، رهبر کلیدی داعش در اکتبر ۲۰۱۹ کشف شد. آن موقع بسیاری از یادداشت‌های شبکه‌های اجتماعی که از این گروه حمایت می‌کرد، یک لینک کوتاه داشت. پژوهشگران از طریق این لینک‌ها به اسناد و ویدئوهایی به ۹ زبان مختلف دست یافتند. در این مطالب، جزئیات حملاتی از جمله بمبگذاری منچستر در ۲۲ مه ۲۰۱۷ و حملات هفتم ژوئیه ۲۰۰۷ لندن و ۱۱ سپتامبر نیویورک در سال ۲۰۰۱ وجود داشت. مصطفی عیاض، معاون مدیر موسسه گفت‌وگوی استراتژیک که این آرشیو اینترنتی را کشف کرده، می‌گوید: "اینجا همه اطلاعاتی که با آن بتوانید یک حمله را برنامه‌ریزی و اجرا کنید، وجود دارد. چیزهایی که به شما یاد می‌دهد چطور یک تروریست بهتر باشید." این موسسه نام کتابخانه دیجیتال کشف شده را "مخزن خلیفه" نامیده است. محققان موسسه ماه‌ها درباره این تحقیق کردند که آرشیو دیجیتال چطور متحول می‌شود، چگونه اداره می‌شود و چه کسانی از آن بازدید می‌کنند.   <img srcSet="https://ichef.bbci.co.uk/news/240/cpsprodpb/E514/production/_114244685_92702e6f-9bb7-4f45-ace8-eee52f78ce15.jpg 240w, https://ichef.bbci.co.uk/news/320/cpsprodpb/E514/production/_114244685_92702e6f-9bb7-4f45-ace8-eee52f78ce15.jpg 320w, https://ichef.bbci.co.uk/news/480/cpsprodpb/E514/production/_114244685_92702e6f-9bb7-4f45-ace8-eee52f78ce15.jpg 480w, https://ichef.bbci.co.uk/news/624/cpsprodpb/E514/production/_114244685_92702e6f-9bb7-4f45-ace8-eee52f78ce15.jpg 624w, https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/E514/production/_114244685_92702e6f-9bb7-4f45-ace8-eee52f78ce15.jpg 800w" alt="این تصویری است که روی حساب به سرقت برده شده جاستین بیبر منتشر شد" src="https://ichef.bbci.co.uk/news/640/cpsprodpb/E514/production/_114244685_92702e6f-9bb7-4f45-ace8-eee52f78ce15.jpg" width="800" class="StyledImg-sc-7vx2mr-0 dQLeqZ"/> منبع تصویر، iSd توضیح تصویر، این تصویری است که روی حساب به سرقت برده شده جاستین بیبر منتشر شد داده‌ها در این شبکه به جای اینکه روی یک سرور ذخیره شود، پراکنده و غیرمتمرکز است. هر کسی در اینترنت می‌تواند محتوای مورد نظر را در سرورهای پراکنده در جاهای مختلف ذخیره کند. و همین دلیل باعث می‌شود که حذف این محتوا چندان آسان نباشد. و تا زمانی که "مخزن خلیفه" آنلاین است، کار تولید محتوای داعش ادامه خواهد داشت. ربات‌ها با گذاشتن نظر و لینک مطالب در صفحات کاربران شبکه‌های اجتماعی به توسعه آن کمک کرده‌اند. خواننده پاپ روش دیگر هدف قرار دادن حساب‌‎های توییتر اشخاص مشهور و ورزشکاران بوده است. برای مثال داعش حساب طرفداران جاستین بیبر، خواننده پاپ را تحت کنترل گرفت و مطالب مربوط به این گروه را تبلیغ کرد. در موردی دیگر، حساب کاربری یک تیم راگبی انگلستان که فریب خورده بود، یکی از اعضای داعش را به تصور اینکه هوادار این تیم است، در توییتر دنبال کرد. عروس‌های فراری تمام مطالب این شبکه خشونت‌آمیز نیست. مخاطبان در معرض مطالبی درباره فلسفه داعش، محتوای مذهبی و تبلیغ بزرگنمایی شده شیوه زندگی اعضای داعش قرار می‌گیرند. مثلا مطالبی مانند آنچه که باعث شد شمیمه بیگم، دختر جوان بریتانیایی با مطالعه آنها نزد داعش فرار کند. بیشتر کسانی که جذب این مطالب می‌شوند مردان عرب هستند که بین ۱۸ تا ۲۴ سال دارند. ۴۰ درصد مراجعات از طریق شبکه‌های اجتماعی و به طور عمده یوتیوب است. البته به گفته این موسسه تحقیقی، مطالب تولید شده فقط مختص داعش نیست و گروه‌های افراطی کوچک‌تر هم مطالب مشابه منتشر می‌کنند. یک متخصص ارشد در زمینه گروه‌های جهادی می‌گوید: "موضوع جذاب برای نیروهای جهادی در شبکه‌های مختلف اجتماعی این است که مختصصان مسئول حفظ و نگهداری این شبکه‌ها هیچ راهی برای کنترل محتوای آن ندارند. محتوایی که بر روی سرورهای شخصی در شبکه‌های پراکنده‌ای از کاربران ذخیره می‌شود." "موضوع بیشتر درباره حریم شخصی، آزادی و رمزگذاری است. این‌ها چیزهایی است که جهادی‌ها را جذب می‌کند." موسسه گفت‌وگوی استراتژیک از مقام‌های مسئول امنیتی در آمریکا و پلیس لندن در این باره سوال کرده‌اند. مقام‌ها در نیویورک پاسخی نداده‌اند اما پلیس لندن گفته که گزارش را دریافت کرده و کارشناسان ویژه آن مشغول بررسی گزارش هستند.   ###