اصلاح‌طلبان بر سر دو راهی

پرسش: استعفای محمدرضا عارف از شورای عالی سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان هنوز در ابهام است که نام‌های جدیدی برای جایگزینی او به گوش می‌رسد؛ از بهزاد نبوی، محسن هاشمی و مجید انصاری تا عبدالله نوری. استعفای عارف در حالی اعلام شد که گویا این استعفا پیش از سال نو و حتی پیش از استعفای موسوی‌لاری، نایب‌رئیس سابق شورای عالی، نوشته شده بود و از زمان نگارش تا اعلام آن، یعنی به مدت چند ماه هیچ‌کس از این استعفا باخبر نبود و زمانی هم که اعلام شد، استعفا به دست یکی از اعضای شورای عالی و خارج از چارت بوروکراتیک داده شده بود و مجموعه اعضا هیچ نظر سلبی یا تأییدی بر استعفای رئیس شورا ندادند. این در حالی است که در میانه زمزمه‌ها بر انحلال شورای عالی سیاست‌گذاری، اخیرا برخی چهره‌های حزبی اصلاح‌طلب در گفت‌وگوهایی نام‌های جایگزین عارف را مطرح کرده‌اند. ‌حسین مرعشی: بهزاد نبوی می‌تواند انتخاب خوبی باشد اخیرا حسین مرعشی، سخنگوی حزب کارگزاران سازندگی، در گفت‌وگو با روزنامه متبوع حزبی خود یعنی «سازندگی»، درباره اینکه چه کسی می‌تواند رئیس آینده شورای عالی باشد، گفته است: «سه‌ خصوصیت از نظر من برای ریاست آینده شورا مهم است؛ اول اینکه طیف‌های مختلف این جبهه، اعم از طیف‌های ارزشی تا میانه‌رو و رادیکال، باید او را قبول داشته و رابطه خوبی با او داشته باشند. دوم اینکه به لحاظ سیاسی باید نقش جبهه اصلاحات و انتخابات آینده را باور داشته باشد. اگر قرار باشد خودش دراین‌باره مردد باشد که آیا باید شرکت کنیم یا خیر، نباید مردد باشد و باید بتواند فضای سیاسی را به‌خوبی تحلیل کند و بن‌بست‌ها را بشکند. سوم هم اینکه پیام انتخاب این فرد به نظام باید پیام همراهی و همکاری باشد. نباید شکاف بین نظام جمهوری اسلامی و اصلاح‌طلبان را که سال‌هاست وجود دارد، این فرد بیشتر کند و باید در جهت ترمیم روابط بین اصلاح‌طلبان و نظام سیاسی حرکت کند».‌ سخنگوی حزب کارگزاران درباره اینکه آیا عبدالله نوری شایستگی ریاست شورا را دارد یا نه، گفته است: «آقای نوری گذشته از اینکه خودش هم این مسئولیت را نخواهد پذیرفت، ویژگی سوم را هم به اعتقاد من ندارد و پیام همراهی و همکاری با نظام از این طریق منتقل نخواهد شد؛ اما بهزاد نبوی می‌تواند انتخاب خوبی باشد». او همچنین از محسن هاشمی و مجید انصاری هم به‌عنوان کسانی که می‌توانند رئیس شورای عالی باشند، نام برده است. غلامسحین کرباسچی: سوابق نوری با عارف قابل قیاس نیست این سخن مرعشی در حالی است که کرباسچی، دبیرکل حزب کارگزاران، در تیر سال 97 درباره ریاست پارلمان اصلاحات به «باشگاه خبرنگاران جوان» گفته بود: «اگر این طرح به ‌صورت کامل تأیید شود و مجموع گروه‌های اصلاح‌طلب از آن حمایت کنند، ریاست آن به‌صورت انتخابی از سوی اعضای این تشکل تعیین خواهد شد و انتخاب عبدالله نوری یا شخص دیگری برای سکان‌داری ریاست پارلمان اصلاحات از‌سوی اعضا به‌صورت دموکراتیک تصمیم‌گیری می‌شود. سوابق نوری با محمدضا عارف متفاوت است و کارکردهای سیاسی آنها در جریان اصلاحت قابل قیاس نیست؛ بنابراین نمی‌توان پیش‌بینی کرد کدام‌یک از آنها صندلی ریاست پارلمان اصلاحات را از آن خود می‌کند. ‌انتقاد تکامل‌بخش است و افراد باید با کارنامه، رفتار و شخصیت‌شان مورد نقد قرار بگیرند؛ بنابراین مسئله مهم در حرکت جریان اصلاحات، بهبود وضعیت کشور و حل مشکلات اقتصادی و سیاسی بوده و لذا انتقاد از رئیس فراکسیون امید طبیعی است و او یا باید پاسخ دهد یا باید انتقادات را بپذیرد. عبدالله نوری شخصیتی قابل احترام، توانا در حل مسائل سیاسی، صالح و با سوابق مثبت است که می‌تواند گزینه مناسبی برای جایگزینی عارف باشد؛ اما دراین‌باره باید اعضای پارلمان نظر بدهند». ‌درعین‌حال که طرح پارلمان اصلاحات هیچ‌گاه اجرائی نشد و در میان اختلاف‌نظرهای اصلاح‌طلبان به دست فراموشی هم سپرده شد، این سخن کرباسچی نشان می‌دهد نظر دبیرکل حزب کارگزاران بر عبدالله نوری بوده است؛ هرچند کرباسچی بعد از این گفت‌وگو در گفت‌وگوی دیگری با روزنامه «اعتماد» در همان سال گفت: «موضوع این بود که مصاحبه‌کننده پرسید اگر قرار باشد شورای عالی تغییر کند، ممکن است افرادی جای آقای عارف را بگیرند؟ من گفتم این موضوع به انتخاب شورا بستگی دارد. خود شورا ممکن است افرادی را به‌عنوان رئیس، منشی و... انتخاب کنند. دوباره پرسید ممکن است افرادی مثل آقای عبدالله نوری به‌عنوان رئیس شورا مطرح شود. من گفتم بله ایشان هم می‌تواند مطرح شود. خبرنگار رسانه وابسته به صداوسیما که معمولا می‌خواهند در هر آش یک گوشتی برای خود پیدا کنند، این تیتر را زد که آقای نوری جایگزی خوبی برای عارف است؛ درحالی‌که من نگفته بودم. او پرسید و من گفتم می‌تواند این‌طور باشد. معنای این حرف این نیست که من دنبال چنین تغییر و تحولی باشم». جواد  امام: عبدالله  نوری  اجماع‌ساز  است در کنار مطرح‌شدن نام بهزاد نبوی که در سال‌های اخیر باور داشته بدون هیچ قیدوشرطی باید در انتخابات شرکت کرد و همه‌جانبه حتی بیشتر از نیروهای کارگزاران از دولت حسن روحانی دفاع کرده است، جواد امام، از نزدیکان سیدمحمد خاتمی، در گفت‌وگو با «ایسنا» گزینه مناسب برای ریاست بر شورای عالی را عبدالله نوری نامیده است: «اجماع‌سازی با همه شخصیت‌های حقیقی و حقوقی شورای عالی کار طاقت‌فرسایی است و اگر عارف تشخیص داده است که از کار جمعی فاصله بگیرد، به‌نظر من عبدالله نوری جایگزین مناسبی برای اجماع‌سازی و تقویت شورای عالی است و حتی احزابی که به شورای عالی نقد دارند، پذیرای عبدالله نوری هستند».‌ او درباره استعفای عارف هم گفت: «عارف منتخب شورای عالی سیاست‌گذاری بود و علی‌القاعده باید استعفای خود را به شورا اعلام می‌کرد، ولی تاکنون هیچ استعفای رسمی و مکتوبی به شورای عالی نرسیده است. داوود محمدی، نماینده احزاب برای ثبت شورای عالی در وزارت کشور بود و برای انتخاب رئیس شورا یا قبول استعفا تصمیم‌گیر نیست. شورای عالی سیاست‌گذاری بنا بر اراده شورای هماهنگی جبهه اصلاحات و با حضور این احزاب و اشخاص حقیقی تشکیل شده است و همین جبهه هم باید برای ادامه فعالیت شورای عالی یا اصلاح ساختار آن تصمیم بگیرد. جلسات شورای هماهنگی در حال برگزاری است، ولی تاکنون هیچ تصمیم مشخصی گرفته نشده است و نظرات اعلام‌شده، نظرات شخصی بوده است». امام درباره اینکه آیا خاتمی در این موضوع موضعی خواهد گرفت یا نه، گفت: «آقای خاتمی به موضوع ورود نمی‌کند؛ زیرا همواره‌ تأکید دارد اعضای شورا باید به جمع‌بندی برسند و فقط اگر لازم بوده، توصیه مطرح می‌کند». داوود محمدی: عبدالله نوری جایگزین خوبی برای عارف  است محمدی، دبیرکل انجمن اسلامی معلمان، درباره این موضوع به خبرگزاری «ایلنا» گفت: «در هر سه دوره‌ تشکیل شورای عالی، آقای عارف از سوی اعضای شورا به‌عنوان رئیس انتخاب شد، بنابراین طبیعی است که مسئله‌ استعفای ایشان هم باید در شورا مطرح شود؛ هم استعفای ایشان و هم استعفای آقای موسوی‌لاری باید در شورا مطرح، بررسی و درباره آنها تصمیم‌گیری شود... شورای عالی ساختاری متشکل از معاونت و مسئولان کمیته‌ها را دارد و همچنان می‌تواند به فعالیت خود ادامه دهد و این‌گونه نیست که تنها رئیس داشته باشد». ‌او ادامه داد: «نکته دیگر اینکه تشکیل شورای سیاست‌گذاری نشئت‌گرفته از فعالیت شورای هماهنگی است و لازم بود این استعفا به دوستان اعلام شود؛ منتها به‌‌سبب وقفه‌ای که به‌دلیل شیوع ویروس کرونا به وجود آمد، جلسات مدتی تشکیل نشد، اما در نخستین جلسه، استعفا به اطلاع دوستان رسید و اعضای شورای هماهنگی در جریان آن بودند. بااین‌حال، محتوای صحبت‌ها به این صورت بود که عمده افراد به استعفای آقای عارف اعتقاد نداشتند و نظر اعضا هم بر این بود که این استعفا باید در شورای عالی سیاست‌گذاری مطرح شود؛ چراکه ایشان ازسوی اعضای شورای عالی سیاست‌گذاری انتخاب شده بود، بنابراین باید جلسات شورای عالی سیاست‌گذاری تشکیل شود و این استعفا در آنجا مطرح شود تا اعضا درباره تأیید یا عدم تأیید آن تصمیم بگیرند».‌ دبیرکل انجمن اسلامی معلمان همچنین درباره مطرح‌شدن اسامی افراد مختلف ازجمله عبدالله نوری برای ریاست شورای ‌عالی سیاست‌گذاری گفت: «در جریان اصلاح‌طلبی شخصیت‌های بزرگی هستند که توانمندی برعهده‌گرفتن ریاست شورا را دارند و اسم هرکدام از آنها از سوی افراد مختلفی مطرح می‌شود». او تأکید کرد: «عبدالله نوری جایگزین خوبی برای عارف است». *شرق ###