واکنش دیوان بین المللی کیفری به تحریم عجیب و بی سابقه آمریکا علیه این نهاد

پرسش: دیوان بین‌المللی کیفری، آی‌سی‌سی، به تصمیم روز پنجشنبه دونالد ترامپ برای دستور اعمال تحریم هایی بر آن دسته از مقام های این دادگاه که درباره نیروهای آمریکایی تحقیق می کنند تاخته است. رئیس جمهور آمریکا پیشتر گفت که دولت او دارایی‌ها و املاک هر مقام این دادگاه در لاهه که درباره احتمال ارتکاب جنایات جنگی از سوی سربازان آمریکایی در افغانستان تحقیق کنند را مسدود خواهد کرد. این دادگاه در بیانیه ای گفت: "این حملات تلاشی غیرقابل قبول برای مداخله در حاکمیت قانون و رویه های قضایی این دادگاه است." آی‌سی‌سی پس از یک فرآیند حقوقی طولانی در ماه مارس ادامه تحقیقات درباره جنگ افغانستان را تایید کرد. این دادگاه گفت که تحریم های "بی‌سابقه" آمریکا "تلاش مشترک ما برای مقابله با مصونیت (در برابر جرایم جنگی) و اطمینان از پاسخگو کردن مسببان فجایع جمعی را تضعیف می کند." در ادامه این بیانیه آمده است: "حمله به آی‌سی‌سی همچنین به معنی حمله به منافع قربانیان جرایم فجیع است، درحالی که این دادگاه آخرین امید خیلی از آنها برای اجرای عدالت است." سازمان دیده‌بان حقوق بشر هم با صدور بیانیه‌ای اقدام آمریکا علیه دیوان بین‌المللی کیفری را محکوم کرد. از سوی دیگر بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی از تصمیم ترامپ استقبال کرد. او در کنفرانسی خبری گفت: "این دادگاه سیاسی عمل می کند و اشتغال خاطر زائدی به تعقیب اسرائیل و ایالات متحده و همچنین سایر کشورهای دمکراتیک دارد که به حقوق بشر احترام می گذارند، اما بدترین ناقضان حقوق بشر از جمله ... ایران را نادیده می گیرد." در مقابل محمدجواد ظریف، وزیرخارجه گفت: «دیوان کیفری بین‌المللی هدف باج‌گیری دار و دسته قانون‌شکنی قرار گرفته که قیافه دیپلمات به خودشان گرفته‌اند». بعد از دستور روز پنجشنبه دونالد ترامپ، مایک پومپئو وزیر خارجه آمریکا، در کنفرانسی خبری گفت که ایالات متحده اجازه نمی‌دهد شهروندانش توسط یک دادگاه نمایشی تهدید شوند. دولت آمریکا قبلا هم از تصمیم دادگاه بین‌المللی کیفری برای تحقیق در مورد اتهامات جنایات جنگی آمریکا در افغانستان به شدت انتقاد کرده بود. قضات دیوان بین‌المللی کیفری در لاهه، در ماه مارس/اسفند مجوز آغاز تحقیقات در مورد اتهامات جنایات جنگی در افغانستان توسط نیروهای آمریکایی و دیگر طرف‌های در جنگ این کشور را صادر کردند. بر اساس فرمان این دیوان عملکرد نیروهای آمریکایی و دیگر طرف‌ها در جنگ افغانستان از آغاز فعالیت آنان در این کشور مورد بررسی قرار خواهد گرفت. آمریکا هیچگاه عضو دیوان بین‌المللی کیفری نشد و صلاحیت این دیوان برای انجام تحقیق در مورد شهروندان آمریکایی را به این دلیل که "حاکمیت ملی آمریکا" را تهدید می‌کند، به رسمیت نمی‌شناسد. نظر یک حقوقداندر مورد تصمیم آمریکا جنز دیوید اوهلین، استاد حقوق دانشگاه کرنل آمریکا در واکنش به تهدید تحریم اعضای دادگاه کیفری لاهه گفته: "با در نظر گرفتن تاریخچه خصومت آمریکا علیه دیوان بین‌المللی کیفری، خود تحریم‌ها به تنهایی شگفت آور نیستند." "آنچه جدید است و به نوعی نگران کننده، این است که ویلیام بار، دادستان کل اطلاع داده که وزارت دادگستری قرار است تحقیقاتی را پیرامون عملکرد دیوان بین المللی کیفری در لاهه آغاز کند. این رویداد جدیدی است که احتمالا باعث شگفتی بسیاری در لاهه هلند خواهد شد... ویلیام بار خیلی وقت است که از تهدید به تحقیقات وزارت دادگستری به عنوان یک سلاح استفاده می‌کند اما حالا به جای استفاده از آن علیه مخالفان دونالد ترامپ، دادستان‌های بین‌المللی را هدف قرار داده است."   ###