فاوی پیراویر دارویی که با کرونا به شهرت رسید

پرسش: پخش ویدئویی از یک پزشک بیمارستان مسیح دانشوری در مورد اهمیت و اثربخشی داروی فاوی پیراویر در درمان کرونا یک شبه این دارو را به شهرت گسترده و قابل اعتمادی رساند در حالی که یافته های پزشکی حاکیست هیچ دارویی در هیچ کجای دنیا برای درمان کرونا به طور قطعی تهیه نشده و فاوی پیروایر هم تنها درصدی بر روند مثبت درمان اثر بخش است. در این رابطه و در پی مصاحبه انجام شده یکی از متخصصین بیمارستان مسیح دانشوری در خصوص داروی فاوی پیراویر (favipiravir)، معاون درمان وزارت بهداشت به نمایندگی از کمیته علمی مستقر در معاونت درمان وزارت بهداشت، اطلاعیه ای صادر کرد. متن این اطلاعیه به شرح زیر است: "به دنبال مصاحبه انجام شده یکی از اعضای محترم هیات علمی شاغل در بیمارستان مسیح دانشوری تهران در خصوص داروی(favipiravir) به اطلاع می‌رساند داروی مذکور هنوز در فارماکوپه ایران وارد نشده و در حال حاضر به عنوان یک دارو در یک کارآزمایی بالینی به کار گرفته شده و در اختیار چند مرکز درمانی از جمله بیمارستان مسیح دانشوری قرار گرفته است و تاکنون نتایجی از این تحقیق به این کمیته گزارش نشده است؛ لذا انجام هرگونه مصاحبه و ارائه هر نوع گزارش به عنوان تایید و یا رد اثربخشی این دارو مورد تایید کمیته نبوده و تخلف محسوب می‌شود. تا کنون هیچ گزارش مکتوبی از اثربخشی این دارو از مراکز درمانی ازجمله مرکز مسیح دانشوری چاپ نشده و یا به وزارت بهداشت ارائه نشده است. صرف گزارش تجربی از یک اقدام درمانی در دنیای علم جایگاهی ندارد و چه بسا سبب نگرانی خانواده بیماران به جهت عدم تهیه و یا حتی احساس گناه در بازماندگان بیمارانی که به رحمت خدا رفته اند ایجاد کند. بنابر اعلام وبدا، بدیهی است تمام داروهای مصرفی در درمان کرونا به عنوان ضدویروس و یا ضد التهاب، درمان قطعی نمی‌باشد آنچه ثابت شده، مراقبت صحیح از بیماران موثرترین راه کمک به درمان بیماران است که کادر درمانی مراکز بیمارستانی کشور ما از جمله عزیزان ما در بیمارستان مسیح دانشوری از موفق ترین های دنیای پزشکی محسوب می شوند که جای سپاس و قدردانی دارد . بدیهی است پس از اتمام کار آزمایی بالینی مذکور، نتایج توسط کمیته علمی اعلام و در صورت تایید اثربخشی آن وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نسبت به تامین و توزیع دارو به منظور استفاده برای بیماران اقدام خواهد کرد." از سوی دیگر  رییس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت بهداشت گفت: تجویز، تولید و توزیع داروی فاوپیراویر برای مبتلایان به کرونا فقط در صورت تایید کمیته درمان وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو مبنی بر اثربخشی آن اتفاق می‌افتد و در غیر این صورت، تولید و واردات آن امکان پذیر نیست. کیانوش جهانپور در نشست خبری ویدیو کنفرانس ادامه داد: وزارت بهداشت از ابتدا اعلام کرد که داروی فاوپیراویر در اروپا و آمریکا هم مورد تایید قرار نگرفته است. این دارو در ژاپن برای آنفلوآنزا تولید شده بود و در ژاپن هیچ گزارشی مبنی بر این‌که این دارو در زمینه کووید ۱۹ سودمند است، حتی از طرف شرکت سازنده هم گزارش نشده است.  وی اضافه کرد: در چین هم این دارو روی بیمار کووید ۱۹ تست شده و گفته‌اند تاثیر نسبی داشته و حتی مقاله‌ای که در این زمینه منتشر شده بود، پس گرفته شد. به هر حال مقاله محکمی از مطالعه علمی و بالینی مبنی بر اثربخشی داروی فاوپیراویر وجود ندارد. سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا گفت: برخی اعلام کردند ما محموله اهدایی ژاپن را روی ۳۰ بیمار آزمایش کرده و پاسخ گرفته‌ایم. اگر این صحیح باشد باید نتیجه آن در مجله‌های علمی چاپ شده باشد یا به وزارت بهداشت ارائه کرده باشند که تاکنون این اتفاق نیفتاده است. وی تصریح کرد: چیزی که از سوی هیچ نهادی در هیچ کشوری تایید نشده، چطور بدون مستندات علمی می‌تواند قابل تایید باشد. اگر کسی قصد تولید یا واردات دارد باید بداند تجویز و توزیع آن منوط به تایید کمیته درمان در وزارت بهداشت و مهر صحت سازمان غذا و دارو در زمینه اثربخشی آن است. در غیر این صورت تولید و واردات آن امکان پذیر نیست. جهانپور درباره میزان اهدا شده داروی فاوپیراویر گفت: سه هزار دوز از این دارو از طرف ژاپن و ۱۵ هزار دوز از طرف صلیب سرخ چین اهدا شده بود که این موارد برای مطالعات بالینی در بیمارستان‌های مختلف استفاده شده و در حال ارزیابی و مطالعه هستیم.  به گفته این مقام مسوول افرادی این دارو را در مراکز دیگری تجویز کرده و اعلام کرده‌اند که سودمندی داشته است. ممکن است برخی شرکت‌ها ماده اولیه این دارو را وارد کرده یا در حال اقدام برای واردات آن باشند، همه این موارد منوط به تایید اثربخشی دارو در ایران است. با ادعاهای انفرادی، هیچ کشوری تولید و واردات دارو را انجام نمی‌دهد. جهانپور تاکید کرد: هیچ نظام اخلاق پزشکی و دارویی و درمانی در دنیا این روش تجویز را توصیه نمی‌کند. این کار وظیفه معاونت درمان و سازمان غذا و دارو است که اثربخشی دارو را تایید کرده و بعد دارو تجویز شود. جهانپور در پاسخ به سوالی درباره نظارت بر کالاهای بهداشتی بیان کرد: برخی از کالاها به خصوص در حوزه ملزومات پزشکی ممکن است شامل قیمت گذاری و کمیسیون قیمت گذاری نباشد. ماسک هم تا اوایل شناسایی کرونا در کشور شامل این مورد نبود و پس از آن هم فقط یک نوع ماسک قیمت گذاری شد. چیزی رها نشده و امروز بزرگترین مشتری بازار ماسک و اقلام حفاظتی و بهداشتی هستیم تا این موارد را در اختیار بیماران و کادر درمانی قرار بدهیم. وی ادامه داد: نظارت بر بازار این اقلام مربوط به وزارت صمت و تعزیرات حکومتی و نهادهای نظارتی است. وزارت بهداشت تولیدکننده نیست.     ###