تحلیل خواندنی پادکست«آن پوینت» و شباهت ایرانی‌ها و آمریکایی‌ها در ایام کرونا چیست؟

پرسش:یکی از قصه‌های قدیمی کودکان در آمریکا به داستان پیرزنی می‌پردازد که روزی به طور اتفاقی یک مگس را می‌بلعد. او برای خلاص شدن از شر مگس یک عنکبوت را می‌بلعد و بعد یک پرنده را برای گرفتن عنکبوت و همین طور زنجیره غذایی جانواران را ادامه می‌دهد تا بالاخره شکمش می‌ترکد. ویروس کرونا این روزها تداعی‌کننده همین قصه فولکلور است. یک روز مدارس را به تعطیلی می‌کشد، روز بعد ادارات و رستوران‌ها. بعد جام ملت‌های اروپا را می‌بلعد و پس از آن می‌رود سراغ هواپیماها و انتخابات آمریکا. در این میان اکثر ایالت‌های آسیب‌دیده آمریکا سیاست تعطیلی سراسری و قرنطینه‌کردن را پیش گرفته‌اند تا بلکه شیب منحنی ابتلا را مماس با ظرفیت‌های بیمارستانی نگه دارند. با وجود این٬ سوالی که این روزها صدها میلیون آمریکایی هر روز و بلکه هر ساعت از خود می‌پرسند این است که این وضعیت تا کی ادامه خواهد یافت؟ و آیا ماندن در خانه نتیجه داده است؟ چه طور گوآنگ‌جو برخلاف ووهان از کرونا مصون ماند؟ مگنا چارکاربارتی٬ تهیه‌کننده و مجری پادکست "آن پوینت" (On Point) که در بوستون ماساچوست ضبط و از طریق شبکه سراسری رادیوها آمریکا،ان‌پی‌آر، پخش می‌شود برای یافتن پاسخ این پرسش سراغ چند کارشناس رفته و همزمان از سردبیر دفتر پکن روزنامه نیویورک‌تایمز درباره تجربه شخصی او در دوران قرنطینه پکن پرسیده است. ویلیام هنگه، استاد همه‌گیرشناسی از دانشگاه هاروارد در این پادکست به اهمیت مداخله زودهنگام و اقداماتی چون قرنطینه و در خانه ماندن می‌پردازد و می‌گوید: کرونا، موی دماغ خداباوران آب‌مقدس، ژل ضدعفونی‌کننده نیست. دعا و ذکر هم واکسن نمی‌شود. تصمیمات سیاسی برای جلوگیری از شیوع ویروس کرونا فقط و فقط باید بر اساس یافته‌های علمی استوار شود., ماتیا فرارسی، روزنامه‌نگار ایتالیایی "ووهان که کانون آغاز شیوع ویروس کرونا در چین بود هنگامی دستور قرنطینه سراسری را صادر کرد که تعداد مبتلایان شناسایی شده ۴۹۵ نفر بود و تعداد جان‌باختگان را یادم نیست اما خیلی کم بود. نقطه اوج بحران در ووهان حدود یک ماه بعد از این تصمیم روی داد به طوری که دولت چین ناچار شد دو بیمارستان جدید احداث کند و تعداد بیماران به قدری زیاد شد که سیستم درمانی از رسیدگی همزمان به همه آنها مستاصل ماند. همزمان با ووهان‌، شهر گوآنگ‌جو در استان گوآنگ‌دونگ تصمیم به قرنطینه گرفت و از همه مردم خواست در خانه‌هایشان بمانند. در آن زمان گوآنگ‌جو فقط ۷ مورد ابتلا به کرونا شناسایی کرده بود. نتیجه این شد که گوآنگ‌جو توانست اوضاع را کاملا تحت کنترل بگیرد و شیب ابتلا مماس با ظرفیت سیستم درمانی پیش رفت." امروز جمعه، ۲۰ مارس٬ چین اعلام کرد برای دومین روز متوالی میزان ابتلا به کرونا در داخل خاک این کشور به صفر رسیده است (موارد اندک جدید همگی به مسافران تازه وارد شده به چین تعلق دارد). این یعنی ووهان هم بالاخره موفق شد کرونا را متوقف کند اما بعد از ثبت بیش از ۷۰ هزار مبتلا و جان باختن ۳۱۰۰ نفر. در همین مدت گوآنگ‌جو حدود ۱۴۰۰ مبتلا را شناسایی کرد اما چون تعداد مبتلایان از ظرفیت سیستم درمانی فراتر نرفت تعداد جان باختگان در استان گوآنگ‌دونگ که گوآنگ‌جو در مرکز آن قرار دارد، تاکنون تنها ۸ نفر گزارش شده است. حق نشر عکس NPR / On Point Image caption تجربه دو شهر ووهان و گوآنگ جو چین که همزمان شرایط قرنطینه را برقرار کردند مورد توجه کارشناسان قرار گرفته است چین کرونا را به بهای 'ذبح حریم خصوصی' مهار کرد در بخش دیگری از این پادکست استیون لی می‌یرز٬ سردبیر دفتر نیویورک‌تایمز در پکن که از زمان شروع شیوع ویروس کرونا ۲۰۱۹ در پایتخت چین مانده تجربیات خودش را عنوان می‌کند. "برای من و ۲۲ میلیون نفری که در پکن زندگی می‌کنیم قضیه اول خیلی جدی نبود. این بحران دقیقا همزمان با سال نو چینی شروع شد و در آن هفته اول هنوز شما در شهر تحرک و تعامل اجتماعی سال نو را می‌دیدید. اما کمی که گذشت و مقام‌ها هشدارهای جدی‌تری صادر کردند کم‌کم شهر خالی شد و دیگر شما هیچ کس را نمی‌دیدید. مردم شروع کردن به فاصله گرفتن از تعاملات اجتماعی روزمره و در خانه ماندند... حالا که آمارها در چین و استان هوبی رو به کاهش رفته کم‌کم ظرف چند روز گذشته شما می‌بینید که مردم با اعتماد بیشتر در کوچه و خیابان ظاهر می‌شوند. البته هنوز رستوران‌ها بسته است. فقط بعضی از آنها باز است که آنها هم هرگز مثل سابق شلوغ نیستند." با وجود این استیون می‌یرز در ادامه گفتگو خود از واقعیت مناقشه‌برانگیزی در چین سخن می‌گوید که احتمالا مردم این کشور را پس از عبور از کرونا با واقعیت "اضمحلال کامل حریم شخصی" در کشورشان روبرو خواهد کرد. گزارشگر نیویورک‌تایمز از چگونگی کنترل الکترونیکی دولت بر حرکت تک‌تک چینی‌ها می‌گوید و این که چه طور ماموران امنیتی چین با رصد کردن حرکت تلفن همراه او تقریبا همه آمد و شدهایش را کنترل می‌کرده‌اند. این وضعیت به گفته آقای می‌یرز، ممکن است فعلا که مردم چین آن را ابزاری در خدمت کنترل ویروس کرونا می‌بینند خیلی ویرانگر به نظر نرسد اما حالا که کم‌کم این بحران در چین کنترل شده به نظر می‌آید٬ خیلی‌ها با این واقعیت عریان روبرو شده‌اند که دولت شی‌جین‌پینگ کنترلی غیرقابل باور بر تمامی ارکان زندگی آنها پیدا کرده است. حق نشر عکس Bloomberg Image caption بلومبرگ از تاثیرات پایدار کرونا بر آینده تعاملات اجتماعی و شغلی نوشته است جهان بعد از کرونا چه شکلی است؟ در حالی که هنوز میلیون‌ها نفر در سراسر جهان شب‌ها را با کابوس‌های آخرزمانی از خواب می‌پرند، بسیاری دیگر از هم اکنون به تاثیرات اپیدمی کووید-۱۹ بر آینده جوامع انسانی فکر می‌کنند. از جمله اندا کوران که در بلومبرگ از دنیای پس از کرونا نوشته است. "همه بحران‌های اقتصادی بر رفتار ما تاثیرات پایداری گذاشتند. رکود بزرگ جهانی در دهه ۳۰ میلادی برای سال‌ها این شعار را سرلوحه زندگی مردم کرد؛ 'اسراف نکن تا محتاج نشی'... تاثیرات رکود جهانی اقتصاد در سال ۲۰۰۸ شکاف درآمد میان کارگران و کارفرمایان را به قدری عمیق کرد که تا امروز از یاد کسی نرفته". و البته دامنه اثرات آن در خاورمیانه با بهار (خزان شده) عربی و در آمریکا و اروپا با سر کار آمدن راست‌گرایان همراه بوده است. "ماسک زدن، دورکاری و انبارکردن آذوقه که در چند هفته گذشته عکس‌العمل های پارانوییدی و موقت به نظر می‌رسیدند کم‌کم به عنوان عادات روزمره جلوه می‌کنند... وقتی که این بحران عبور کند بسیاری از این رفتارها در سطوح خرد و کلان باقی خواهد ماند. کارفرمایان به دورکاری و پتانسیل‌های مثبت آن بیشتر توجه خواهند کرد. مردم به خرید آنلاین بیشتر عادت خواهند کرد. کشورهایی مثل سنگاپور از هم اکنون به فکر تصویب قوانین سخت‌گیرانه‌تری برای رعایت بهداشت و سلامت اجتماعی افتاده‌اند. دانشگاه‌ها و مدارس تدریس آنلاین جدی‌تر خواهند گرفت و احتمالا جهان آکادمیک چند گام سریع و دایمی را به سوی آموزش مجازی برخواهد داشت." کارن هریس، مدیر شرکت مشاوره‌ای برایان مارکو ترندز در نیویورک به بلومبرگ گفته: "اگر مدیران بتوانند قواعد و سیاست‌های دورکاری کارمندان خود را در خلال این بحران سامان ببخشند، احتمالا بعد از تمام شدن این اپیدمی دورکاری رواج بیشتری خواهد یافت". کازیو موما، مدیر سیاست‌گذاری بانک مرکزی ژاپن می‌گوید: "احتمالا بعد از عبور از کرونا، کنترل مرزها، محتوای بیمه نامه‌ها، الگوهای کاری و رفت و آمدهای روزانه به محیط کار برای همیشه عوض خواهد شد". "در چین که شهر ووهان آن کانون اولیه شیوع بیماری کووید-۱۹ شناخته می‌شود مقام‌ها از هم اکنون ممنوعیت کامل خرید و فروش حیوانات وحشی در بازار این شهر را اعلام کرده اند... چین احتمالا قوانین بهداشت شهری و فردی را ارتقاء خواهد داد. مردم این کشور باز هم بیشتر به خرید اینترنتی روی خواهند برد و مانند سال ۲۰۰۲ که سارس همه را از رفتن به مراکز خرید گریزان کرده بود، این بار هم تعاملات فردی روزانه تغییرات جدیدی را تجربه خواهد کرد".   حق نشر عکس New York Time Image caption نیویورک تایمز در یادداشتی از مقاومت مذهبیون در ایتالیا در برابر تعطیلی کلیساها و مراسم عبادی نوشته است کرونا، خداباوران و کلیسا ماتیا فرارسی، روزنامه‌نگار ایتالیایی در یادداشتی که برای نیویورک‌تایمز نوشته از تاثیرات کرونا بر کلیسای کاتولیک آن هم در مهد آن، ایتالیا، نوشته که حالا کانون اصلی کرونا در جهان شده و روز پنجشنبه٬ ۱۹ مارس، آمار جان‌باختگان آن از مرز ۳۴۰۰ هزار نفر گذشت و ووهان چین را کنار زد. "این روزها خدا کجا خودش را قرنطینه کرده؟ احتمالا هر جایی به غیر از کلیساها؛ مخصوصا نه در کلیساهای شمال ایتالیا. جایی که حالا نقطه پرگار کرونا شده. این اپیدمی تمامی مراسم مذهبی را به تعطیلی کشانده و کلیساهای معروفی در میلان، ونیز و حتی کلیسای جامع واتیکان نیایش‌های روزانه را تعطیل کرده‌اند. در کره‌جنوبی٬ ژاپن و ایران هم زیارتگاه‌ها و مراکز و مراسم مذهبی لغو شده است. این پدیده برای میلیون‌ها نفر که مذهب و نیایش تنها پناهگاه روحی و التیام‌آور همه دردهایشان بوده غیرقابل هضم شده است". یادداشت این روزنامه‌نگار ایتالیایی از بسیاری جهات مصداق اخباری است که این روزها از ایران گزارش می‌شود و شاید اگر سانسور خبری در این کشور حاکم نبود تحلیلی جامعه‌شناختی شبیه این را می‌شد در صفحات لایی روزنامه‌هایی به غیر کیهان پیدا کرد. ماتیا فرارسی در ادامه این یادداشت تلاش کرده خلاء روانی و معنوی که خداباوران ایتالیایی این روزها با آن دست به گریبانند را تشریح کند. "هیچ‌کس حق ندارد ضرورت قوانین سخت‌گیرانه برای محدود‌کردن تجمعات مذهبی را نادیده بگیرد. به ویژه بعد از آن که کلیسای شینچونجی در کره‌جنوبی با برگزاری مخفیانه مراسم نیایش به کارخانه صادرات کرونا در این کشور بدل شد". "آب‌مقدس، ژل ضدعفونی‌کننده نیست. دعا و ذکر هم واکسن نمی‌شود. تصمیمات سیاسی برای جلوگیری از شیوع ویروس کرونا فقط و فقط باید بر اساس یافته‌های علمی استوار شود. با این حال، برای خداباوران و مومنان، مذهب تنها منبع معنویت و امیدواری است. مذهب دوای حس درماندگی و مکانیسم روانشناختی است که برای تعادل سلامت روانی آنها حیاتی است. در ابعاد عمیق‌تر، مذهب برای آنها معنابخش زندگی و فلسفه هستی است." یادداشت‌نویس ایتالیایی نیویورک‌تایمز در پایان این نکته را گوشزد کرده که محدودیت‌های سراسری ناشی از ویروس کرونا که گویی کافر و مومن نمی شناسد، با نشانه رفتن حساس‌ترین بخش اعتقادی افراد، یعنی باور آنها به چرایی هستی و معنای زندگ، بسیاری را این روزها آشفته و سرگردان کرده و برای خیلی از آنها پناه‌ بردن به روش‌های زیرزمینی و در خفا جمع‌شدن را تنها راه نجات جلوه داده است. "در شمال ایتالیا بسیاری به کلیساهای خانگی پناه برده‌اند و به رغم ممنوعیت تجمع در کلیساها در زیرزمین خانه‌ها دور هم جمع می‌شوند و احتمالا در تراکم بیشتری نسبت به کلیساها کنار هم می‌ایستند. بسیاری حتی پیش از اعلام قرنطینه سراسری در ایتالیا، برای رفتن به کلیسا از مرز رد می‌شدند و به سوییس می‌رفتند".   حق نشر عکس VICE Image caption نشریه وایس از تحرک نژادپرستان و نئونازی‌ها در سایه کرونا نوشته و نسبت به ادامه آن هشدار داده است شیوع کرونا نژادپرستان و نئونازیست را فعال کرده بن ماکوچ در نشریه وایس به بررسی پیام‌ها و اظهارات گروه‌های نژادپرست و راست افراطی آمریکا پس از شیوع ویروس کرونا در آمریکا پرداخته و گوشزد کرده که بحران ناشی از این همه‌گیری به افراطی‌گرایان معتقد به برتری نژاد سفید فرصتی بی‌مانند برای تحرکات جدید بخشیده است. "در حالی که داعش توصیه‌هایی چون شستن مکرر دست‌ها را برای پیش‌گیری ابتلای اعضایش به کووید-۱۹ صادر کرده، در غرب گروه‌های نئونازی از فرصتی که ممکن است بر اثر فروپاشی نظام های اجتماعی پیش بیاید خوشحال است... گفتگوهای جدید رد و بدل شده میان اعضای این گروه‌ها -که اغلب به صورت کدگذاری شده در شبکه‌های پیام رسانی چون تلگرام ردو بدل می‌شود- چشم‌اندازی مختصر از نظرگاه این گروه‌ها به دست می‌دهد که امیدوارند در جریان بحران کرونا کار به جایی برسد که دولت نتواند اوضاع را کنترل کند و خلاء ایجاد شده به گروه‌های شبه‌نظامی نئونازی فرصت ورود به صحنه را بدهد. به ویژه که این گروه‌ها در چند ماه اخیر از سوی پلیس آمریکا ضربات جدی خورده‌اند". "در یکی از این پست‌های تلگرامی که صدها بار دست به دست شده آمده 'دوستان امیدوارم که موعدش فرا رسیده باشه'. به همراه این جمله عکسی از یک نفر که لباس نظامی پوشیده و یک ماسک با طرح اسکلتی بر آن هم به صورتش زده دیده می‌شود. اگر چه این اظهارات در فضای مجازی دلیلی برای ظهور آنها در واقعیت نیست اما بررسی گروه‌های مخالف افراطی‌گری نشان می‌دهد که از زمان شیوع ویروس کرونا، فعالیت گروه‌های نئونازی افزایش یافته و آنها امیدوارند که با ادامه قرنطینه‌های سراسری و افزایش تعداد مبتلایان و بحران بیشت، فرصتی برای عملیات‌های مسلحانه یا خراب‌کاری پیدا کنند." در خارج از شبکه‌های پیام‌رسان و کدگذاری شده هم گفتگوها در شبکه‌های اجتماعی درباره موضوعات نژادپرستانه شدت یافته است و به کار بردن اصطلاحاتی چون "ویروس چینی" یا "ویروس ووهان" رواج فراوان یافته است. وجه مشترک ایرانی‌ها و آمریکایی‌ها؛ مسافرت بهاری نباید تعطیل شود! همزمان با انتشار گزارش‌ها و تصاویری که در ایران از آغاز سفرهای نوروزی خبر می‌دهد، در آمریکا هم یک بررسی نشان داده که از هر ۵ آمریکایی تنها ۲ نفر سفرهای بهاری خود را به علت شیوع ویروس جدید کرونا لغو کرده است. در شمال‌شرق آمریکا که هوای بهاری اجازه آفتاب گرفتن در ساحل را نمی‌دهد مسافرت به فلوریدا در جنوب‌شرق تقریبا همان حکم سفر به کیش و قشم را دارد. روز جمعه، ۲۰ مارس-اول فروردین، شبکه خبری سی‌ان‌ان در گزارش خود تصاویری از سواحل فلوریدا را نشان داد که مملو از جمعیت بود. بسیاری از حاضران در این سواحل به گزارشگر سی‌ان‌ان می‌گفتند نگران کرونا نیستند چرا که گمان می‌کنند در فضای باز ساحل و ماسه احتمال انتقال ویروس وجود ندارد. باوری غلط که مقام‌ها را نگران کرده و خواستار بستن سواحل به کمک پلیس و ارتش شده‌اند چرا که حضور در رستوران‌ها و مراکز تفریحی پرتجمع می‌تواند زمینه شیوع را بیشتر فراهم کند. بخش بزرگی از این گردشگران که از ماه‌ها قبل برنامه سفر خود را همزمان با تعطیلات بهاری مدارس و دانشگاه‌ها تنظیم کرده بودند جوان هستند و می‌گویند بنابر گزارش‌هایی که تاکنون منتشر شده بیماری کووید-۱۹ برای آنها خیلی خطرناک نیست. این در حالی است که روز گذشته، پنجشنبه ۱۹ مارس، مرکز کنترل بیماری‌های آمریکا اعلام کرد بررسی حدود ۳۰۰۰ بیمار آمریکایی مبتلا به ویروس کرونا ۲۰۱۹ نشان داده که حدود ۴۰ درصد از مبتلایانی که به علت وخامت حال در بیمارستان بستری شدند میان ۲۰ تا ۵۰ سال سن داشته‌اند.    ###