رئیس سازمان پزشکی قانونی: هیچ قانون مصوبی در مورد رحم اجاره‌ای نداریم

پرسش: عباس مسجدی آرانی افزود: تنها امسال توسط وزارت بهداشت یک راهنما تدوین شد که آن هم ابلاغ وزیر را نداشت که بتوان به آن به عنوان یک دستورالعمل اجرایی نگاه کرد و بنابراین قانون و دستورالعمل مشخصی در این زمینه نداریم. وی روز سه شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، خاطرنشان کرد: اما در برخی استان های کوچک پزشکان زنان و زایمان برای اطمینان بیشتر در کارشان موارد را برای بررسی سلامت به پزشکی قانونی ارجاع می دهند و پزشکی قانونی هم بعد از بررسی و تایید گواهی سلامت برای شخصی که رحم خود را در اختیار قرار می دهد، گواهی تایید ناباروری برای فردی که متقاضی رحم جایگزین است، ارائه می دهد. رئیس سازمان پزشکی قانونی اعلام کرد: این در حالی است که در بسیاری از استان ها هیچ ارجاعی در مورد رحم اجاره ای به پزشکی قانونی نمی شود و این کار تنها توسط مراکز ناباروری به صورت مستقل از صفر تا صد انجام می پذیرد. وی ادامه داد: آمارها در خصوص رحم اجاره ای رو به افزایش است و با توجه به پیشرفت های علمی، افراد به این روش رو می آورند و گاهی نمونه هایی به ما ارجاع داده می شود، اما به دلیل نداشتن قانون در این زمینه نمی توانیم به آنها جواب دهیم. مسجدی آرانی تاکید کرد: اما چنانچه در روش رحم اجاره ای فرزندی حاصل شود و بنابر دلایلی احتیاج به تعیین هویت باشد و مورد هم دارای پرونده قضایی باشد و به ما ارجاع شود، کار تشخیص هویت انجام می شود، اما تاکنون در این خصوص موردی به ما ارجاع نشده است. وی افزود: از آنجایی که پزشکی قانونی با سایر دستگاه ها در تعامل کاری است، موارد جدید که مطرح می شود با دستگاه های ذیربط نظیر وزارت بهداشت آنها را به مشورت می گذاریم، اما در حال حاضر در این حوزه دستورالعمل، قانون و آیین نامه خاصی نداریم. ایران در دهه اخیر فصل نویی را در حوزه علم ناباروری تجربه کرده و موفقیت های زیادی در این عرصه داشته و با روش هایی همچون IVF، رحم اجاره ای، اهدای تخمک و شگردهای علمی دیگر در مراکز فوق تخصصی درمان ناباروری می توان امید داشت که در آینده بسیار نزدیک مقوله چالش های زادآوری در کشور معنایی نداشته باشد. زوج هایی که به دلایلی نمی توانند صاحب فرزند شوند در سال های اخیر رحم جایگزین یا اجاره ای را به عنوان یکی از بهترین گزینه های حل مشکل دنبال می کنند اما، این شیوه درمان ناباروری با وجود همه محاسن، در لایه های پنهانی چالش های حقوقی، اجتماعی و عاطفی مختلفی دارد و اما و اگرهای آن باید به خوبی شناخته شود و متولیان امر در پیشگیری و جبران نواقص نسخه های کارآمدی ارایه کنند. در رحم اجاره‌ای، نطفه مرد و تخمک زن در خارج از رحم پرورش داده می شود و به دلیل ناتوانایی زن در بارداری پس از تلقیح در رحم زن دیگری تزریق می‌شود تا ۹ ماه دیگر فرزند آنان متولد شده و فرد سوم نیز به ازای این عمل درآمدزایی دارد. رحم اجاره‌ای با وجود تاییدیه شرعی، قانونی و انسانی هنوز به طور ۱۰۰ درصد در برخی از لایه های جامعه پذیرش نشده و دیدگاه های متفاوتی برای این شیوه فرزندآوری ارایه می شود که نیاز است در بدو این راه نو همه اما و اگرها به خوبی شنیده شود و زوایای پیدا و پنهان آن از نظر قانونی، اجتماعی، عاطفی، علمی و عرفی شکافته شود تا در آینده مولود مسائلی نشود که دغدغه برنامه ریزان باشد. برابر آمار دفتر سلامت، جمعیت و خانواده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، حدود سه میلیون زوج نابارور در کشور وجود دارد که فراوانی آن در استان های مختلف به تبع الگوی ناباروری و شرایط و علت های محیطی و ساختاری زوج ها متفاوت است. ####