نگرانی از افتادن چادر از سر زنان ایرانی در ماموریت‌های دیپلماتیک

پرسش: انتشار عکس‌هایی از «لعیا جنیدی» معاون رئیس جمهور، در سفر به ژاپن حاشیه‌های زیادی را به دنبال داشت. او که به نمایندگی از ایران برای شرکت در مراسم تاجگذاری و آغاز به کار رسمی امپراطور جدید ژاپن به توکیو سفر کرده بود، به دیدار«آبه شینزو» نخست وزیر ژاپن و وزیر دادگستری این کشور نیز رفت. این سفر اما بیش از آنکه توجه صاحب‌نظران سیاست خارجی در ایران را به خود جلب کند، خشم عده‌ای را باعث شد. خشمی که نه برآیند گفت‌وگوهای معاون رئیس‌جهموری با نخست وزیر ژاپن بود و نه حاصل از اختلاف‌نظرهای سیاسی گروه‌های سیاسی در ایران. پس از این دیدار،«آبه» عکسی از خود با جنیدی را در صفحه اینستاگرامش منتشر کرد. عکسی که باعث موضع‌گیری‌ها و جنجال‌های به وجود آمده شد. این عکس به خاطر پوشش جنیدی مورد توجه قرار گرفت. جنیدی برخلاف آنکه در ایران بیشتر با پوشش چادر در مجامع رسمی حضور می‌یابد-اگرچه قبل از معاون رییس جمهور شدن بدون چادر بود- در سفر ژاپن چادر را کنار گذاشته بود و پوشش مانتو و روسری را دیدار‌های رسمی و دیپلماتیک خود داشت.     پس از انتشار این عکس بود که معاونت سیاسی سپاه در نشریه روز دوشنبه خود با «ساختارشکن» خواندن پوشش معاون رئیس جمهور نوشت: «پوشش «لعیا جنیدی» در یک مأموریت دیپلماتیک عملی بی‌سابقه درمیان مقامات جمهوری اسلامی بوده است.همه دیپلمات‌های زن ایرانی و مقامات دیگر در سفر‌های رسمی خود به پوشش چادر مقید بودند، شاید این ساختارشکنی معاون حقوقی رئیس‌جمهور این روند را تغییر دهد و در آینده این پوشش به پوشش رسمی دیپلمات‌های زن ایرانی تبدیل شود». پیش از این نیز پوشش «لعیا جنیدی» در تابستان سال ۹۶ هنگامی که از سوی حسن روحانی به عنوان معاون حقوقی رییس جمهور منصوب شد، حرف و حدیث‌های فراوانی را برانگیخت. او پیش از حضور در کابینه به عنوان اولین زنی معرفی شد که با پوششی غیر از چادر در دولت حاضر می‌شود، اما او در دولت برخلاف پوشش همیشگی‌اش با چادر حاضر شد. جنیدی در واکنش به این تغییر پوشش در مصاحبه‌ای گفته بود که دلیل این تغییر پوشش خواهش حسن روحانی برای رعایت «پروتکل کابینه» بوده است. حساسیت بر نوع پوشش زنان و سخت‌گیری‌های شدید به دلیل رعایت نکردن حجاب اسلامی و به‌خصوص کم‌رنگ شدن اقبال عده ای در استفاده از چادر باعث شده تا مساله حجاب در سال‌های اخیر به یک مساله کاملا سیاسی تبدیل شود و حتی نهادهایی که پیش از این چندان در چنین حوزه‌هایی ورود نمی‌کردند حالا واکنش‌های صریح‌تری از خود نشان دهند. نگرانی معاونت سیاسی سپاه از تغییر پوشش دیپلمات‌های ایرانی در آینده‌ای نزدیک، نشان از نگاه سیاسی و امنیتی به مساله حجاب دارد که در سال‌های اخیر بیش از هر زمان دیگری در تاریخ چهل‌ساله جمهوری اسلامی به بحرانی میان مردم و حکومت تبدیل شده است. گویی مقامات می‌دانند که امروز عده ای از زنان پس از سال‌ها فشار در انتخاب نوع پوشش، سلیقه و خواست عمومی به هیچ‌وجه به سمت استفاده از چادر به عنوان پوشش اصلی زنان جامعه سنگینی ندارد . شاید نمونه دیگری که در روزهای گذشته شاهد مناسبی برای عدم استقبال از پوشش چادر در جامعه است، انتشار لیستی از سوی صداوسیما بود که در آن به شرکت‌های سازنده تبلیغات تلویزیونی گفته شده که در صورت رعایت و استفاده از موارد مذکور در لیست موردنظر می‌توانند از تخفیف و مزایای ویژه‌ای استفاده کنند. نکته حائز اهمیت در این لیست امتیاز بالا برای تبلیغاتی در تلویزیون است که در آن زنان از پوشش چادر استفاده می‌کنند. اغراق نیست اگر بگوییم که در تمام این سال‌ها تعداد تبلیغات تلویزیونی که در آن زنان با پوشش چادر بر صفحه تلویزیون ظاهر شدند، شاید به تعداد انگشتان یک دست هم نرسد. انتشار این لیست می‌تواند از چند جهت قابل بررسی باشد؛ از میزان دخالت حکومت در بخش‌های به ظاهر کم اهمیت چون تبلیغات تلویزیونی گرفته دانستن این نکته که اهم موارد فرهنگی برای مدیران فرهنگی جمهوری اسلامی و در راس آن تصمیم‌گیران اصلی تلویزیون جمهوری اسلامی. اما شاید نکته برجسته در انتشار این لیست، آگاهی از فاصله سلیقه بخشی از جامعه و آن سلیقه‌ایست که سعی کرده تا خود را به جامعه تحمیل کند.   ###