تهدید جان مسافران ریلی با پدیده پیچ‌دزدی

پرسش: از آخرین باری که سرقت ادوات ریلی دلیل واژگونی قطار اعلام شد چهار سال می‌گذرد اما از آن زمان تاکنون راه آهن جمهوری اسلامی ایران بارها با موضوع سرقت پیچ و پابندها مواجه بوده است که گاهی به ایجاد خسارت و گاهی به ایجاد یک فاجعه انسانی مواجه شده است. چهار سال پیش و پس از خروج قطار اتوبوسی گرگان - اینچه برون از ریل، روابط عمومی راه آهن در اطلاعیه‌ای علت حادثه را سرقت پیچ‌های ریل از سوی سارقان اعلام کرد. باز شدن پیچ‌های ریل قطار با اقدام سارقان و جدا شدن خطوط ریلی در خط گرگان- اینچه برون تلفات انسانی نداشت اما خسارات زیادی را به این مسیر ریلی وارد کرد. سال گذشته نیز در مسیر تهران- رشت و درحالی که تنها ۱۰ روز از افتتاح این مسیر ریلی می‌گذشت سارقان پیچ‌های سنگین محل اتصالات ریل راه‌آهن قزوین - رشت در محدوده رودبار را به سرقت بردند. در این مسیر ریلی شانس با مسافران بود و ناظران شرکت راه آهن توانستند با شناسایی به موقع و جاسازی مجدد پابندها اقدام به ایمن سازی مجدد مسیرو جلوگیری از بروز فاجعه کنند.  بریدن خطوط ریل راه‌آهن کرمانشاه که البته هیچگاه به تایید مسئولان شرکت راه آهن نرسید و تنها به درج در نشریات محلی استان ختم شد نیز یکی از دلایل تاخیر در افتتاحیه قطار کرمانشاه در سال گذشته عنوان شد. گفته شده است پس از اتمام ریل‌گذاری کریدور غرب با دزدی ریل‌های حد فاصل بیستون به کرمانشاه بخشی از کار تکمیل این خط‌آهن عقب افتاد که پرونده قضایی آن هنوز در دادگستری استان کرمانشاه باز است. سارقان ریلی با آگاهی از تبعات این اقدام خلافکارانه، برای دست یافتن به پول بیشتر دست به سرقت می‌زنند اما نکته اصلی این است که امکان سرقت پیچ و مهره‌های ریل‌ها به راحتی وجود ندارد و توان بازکردن پیچ‌ها کار هر سارقی نیست و گاهی این اقدام نهایتا به شل شدن پایندها منجر می‌شود که اگر فورا پیچ‌ها سفت نشود بر اثر عبور قطارها ریل‌ها از هم باز شده و باعث بروز فاجعه می‌شوند. مسیرهای ریلی به مراقبت‌های دائمی و همیشگی نیازمند است و البته مامورهایی دائما در راه آهن جمهوری اسلامی ایران موظف هستند از تمامی مسیرهای خطوط راه آهن بازدید داشته باشند تا اگر با بازشدگی پیچ‌ها مواجه بودند فورا اقدام به بازسازی مسیر داشته باشند. هنوز علت واژگونی قطار مسافربری زاهدان - تهران که چهار روز پیش در منطقه شورو زاهدان از خط خارج شد مشخص نشده است و علت این حادثه در کمیسیون عالی سوانح در دست بررسی است اما محتمل ترین دلیل این حادثه مشکل اتصالات ریل عنوان شده است. مهرداد تقی‌زاده دبیر انجمن شرکت های حمل‌و نقل ریلی کشور نیز روز شنبه در گفت‌و گو با خبرنگار ایرنا اعلام کرد که علت حادثه از ناحیه واگن و لوکوموتیو نبوده است و باید برای این حادثه ریلی به دنبال دلیل دیگری بود. اگر این حادثه ریلی نیز به دلیل باز شدن پابندهایی ریل چه از ناحیه سارقان و چه به دلیل حرکت قطارها باشد لازم است راه آهن جمهوری اسلامی ایران مراقبت بیشتری از محورهای ریلی کشور داشته باشد. به گزارش ایرنا ریل‌بند یا تراوِرس به تکیه‌گاه بتونی یا چوبی یا فولادی می‌گویند که ریل‌ها روی آن بسته می‌شود. وظیفه تراورس ایجادیک بستر برای ریل است که نیروهای وارده از ریل را به زیر سازی منتقل می‌کند تثبیت ریل روی تراورس با «پابند» انجام می‌شود که به دلیل اهمیت آن در نگهداری ریل و جلوگیری از لغزش آن و دیگرموارد فنی، باید داری مشخصات ویژه‌ای باشد و لازم است نظارت ماموران راه اهن به صورت مرتب ادامه داشته باشند. ###