دغدغه مصرف بی رویه برق را به بحران تبدیل نکنیم

سیر صعودی مصرف برق به عنوان یکی از الزامات زندگی امروزی، سال گذشته تعدادی از کلان شهرها را ناگزیر از تغییر ساعات کاری ادارات، قطعی‌های برنامه ریزی شده و نگرانی از احتمال کفاف نکردن تولید آن با روند فعلی مصرف گرایی الکتریکی توسط شهروندان کرد. مصرف برق در کشورمان به ویژه در تابستان به دلیل استفاده نابجا از وسایل سرمایشی، بکارگیری همزمان وسایل برقی پرمصرف مانند ماشین‌های لباسشویی و ظرفشویی، فر و کولر گازی چنان بالاست که گفته می‌شود آمار آن با کشور پرجمعیت و بزرگی مثل چین برابری می‌کند. بدیهی است که ادامه این وضعیت با توجه به مشخص بودن ظرفیت تولید برق در کشور ممکن نیست و برون رفت از تهدیدها و دغدغه‌های آن نیز جز با مشارکت شهروندان و ارتقای سطح آگاهی انان از عواقب ناخوشایند مصرف گرایی لجام گسیخته از این انرژی پاک میسر نخواهد بود.   ** افزایش ۱۱ درصدی مصرف برق در آذربایجان‌شرقی جای تأمل دارد / انتقاد از کم‌کاری ادارات در تولید انرژی پاک معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار آذربایجان‌شرقی با اشاره به گزارش شرکت توزیع نیروی برق استان مبنی بر افزایش ۱۱ درصدی مصرف برق نسبت به سال گذشته، گفت: این افزایش، نزدیک به چهار برابر حد استاندارد است که جای تأمل و بررسی دارد. جواد رحمتی با بیان اینکه نباید از الگوی مصرف تجاوز کنیم، اظهار داشت: باید با هر دستگاه و ارگانی که بیشتر از حد مجاز برق مصرف می‌کند، به‌ویژه برای کارهایی مثل تولید ارز دیجیتال که دستگاه‌های بسیار پرمصرفی دارند، برخورد شود. وی با بیان اینکه بخشی از کمبود برق به دلیل بارش‌های خوب سال‌جاری از محل نیروگاه‌های برق‌آبی تأمین می‌شود، افزود: البته با شرایط موجود افزایش مصرف برق، مصرف از تولید پیشی می‌گیرد در این صورت در تأمین برق مشکل ایجاد خواهد شد. رحمتی با بیان اینکه سال گذشته ۵۰ مگاوات از برق مصرفی مربوط به ادارات بود که با صرفه‌جویی به ۳۰ مگاوات رساندیم، ابراز داشت: وارد کردن ژنراتورهای ادارات به مدار تولید و مصرف، اصلاح ساعات کاری ادارات و جابه‌جایی ساعات اوج مصرف می‌تواند به کاهش پیک مصرف کمک کند. وی با انتقاد از اینکه باید ۲۰ درصد برق مصرفی ادارات از طریق انرژی پاک تولید می‌شد ولی متأسفانه ادارات به این سمت نرفتند، گفت: ادارات می‌توانستند با سرمایه‌گذاری اندک، بخشی از برق مورد نیاز خود را تأمین کنند اما اکنون باید با تعرفه آزاد برق خود را تأمین کنند.   ** رکوردزنی مصرف برق در تبریز مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق تبریز نیز از افزایش مصرف انرژی در این کلانشهر خبر داد و نسبت به کمبودها و خاموشی‌های احتمالی هشدار داد. عادل کاظمی گفت: ۲ روز پیش افزون بر ۷۰۰ مگاوات مصرف انرژی را در کلانشهر تبریز تجربه کردیم در صورتی که سهمیه مجاز ما حدود ۶۲۴ مگاوات است و مازاد بر آن را عدول کردیم. وی افزود: شرکت توانیر برای هر هفته در ایام دوره پیک، سهمیه‌ای برای تمامی شرکت‌های توزیع، تعبیه کرده که اگر مشترکین همراهی لازم را در مدیریت مصرف و صرفه جویی انرژی داشته باشند می‌توانیم امسال بدون خاموشی این دوره پیک را پشت سر بگذاریم. مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق تبریز تصریح کرد: به مشترکین این هشدار را می‌دهیم که شروع پیک ما با تفاوت ۸۰ مگاواتی اگر بخواهد تداوم داشته باشد می‌تواند به کمبودها و اعمال خاموشی‌ها منجر شود. کاظمی همچنین عمده علل افزایش مصرف برق را گرمای زود هنگام خواند و گفت: یکی از علل افزایش استفاده گسترده از تجهیزات سرمایشی به خصوص کولرهاست که بیشترین درصد از مصرف برق بخش خانگی را به خود اختصاص می‌دهند.   ** رسانه ها برای مصرف استاندارد انرژی الکتریکی الگوسازی کنند استاد ارتباطات و کارشناس رسانه نیز در گفت و گو با ایرنا با بیان اینکه مصرف گرایی مفرط در جامعه ما متاسفانه به یک فرهنگ تبدیل شده است، افزود: بخشی از این مساله هم به ارزان بودن انرژی برمی گردد که باعث مصرف بی رویه شده است. دکتر حسن اسدزاده، نقش رسانه ها در تغییر ذائقه مصرف مردم موثر دانست و گفت: رسانه ها می توانند با برجسته سازی موضوع کمبود انرژی و تمرکز بر روی اتمام انرژی، آموزش همگانی در صرفه جویی انرژی نقش فعالی در آگاه سازی مردم و به تبع آن صرفه جویی در انرژی داشته باشند. وی تدوین برنامه برای معرفی روش های مصرف درست را یکی دیگر از کارکردهای رسانه ها توصیف کرد و افزود: رسانه ها باید مردم را در این زمینه که با یک لیوان آب هم می توان وضو گرفت، آگاه کنند. کارشناس رسانه همچنین ایجاد مشوق های واقعی و ملموس برای کاهش مصرف انرژی را از جمله وظایف سازمان های متولی ضروری دانست و گفت: متاسفانه هیچکدام از دستگاه های ارایه دهنده انرژی در این زمینه مشوق های واقعی برای مردم و کسانی که انرژی را بسیار صرفه جویانه مصرف می کنند، ارایه نمی دهند در حالی که می توانند با ارایه تخفیف های چشم گیر مردم را تشویق به صرفه جویی و یا درست مصرف کردن سوق دهند. وی نقش صرفه جویی در انرژی در توسعه کشور را انکارناپذیر دانست و اظهار داشت: رسانه ها باید با آموزش و تکرار، این امر را به مردم بفهمانند که چگونه می توان با صرفه جویی در برق می توان صنایع دیگری راه اندازی کرد. اسدزاده همچنین تهییج انگیزه های عاطفی را از جمله راهکارهای موثری برای کاهش مصرف برق توسط مردم اعلام کرد و گفت: رسانه ها می توانند به مردم انگیزه عاطفی بدهند که در صورت خاموش کردن چند لامپ اضافی، چند نفر در مناطق محروم و روستاها می توانند از تماشای تلویزیون لذت ببرند. وی با بیان اینکه تولید انرژی برای ما خیلی گران به عمل می آید، افزود: بسیاری از مردم این موضوع را نمی دانند که برای ساخت سدها چقدر هزینه می شود، اگر در زمینه هزینه های سرسام آور تولید انرژی آگاه سازی شود، به طور قطع مردم در کاهش مصرف مجاب می شوند. اسدزاده اضافه کرد: ضمن اینکه آمار مقایسه ای هم در این زمینه بی تاثیر نیست و رسانه ها می توانند با برجسته سازی مقایسه مصرف انرژی در کشورمان و کشورهایی که از نظر جمعیت بسیار بیشتر ا ما بوده اما مصرف کمتری نسبت به ما دارند، مردم را آگاه سازند.   ** ضرورت اصلاح رفتارهای «بدمصرفی» جامعه شناس و پژوهشگر علوم اجتماعی نیز با بیان اینکه متاسفانه "بدمصرفی" از گذشته تاکنون در بین ما ایرانیان تبدیل به عادت شده است، گفت: این عادت هم به عنوان یک فرهنگ در ما بروز یافته و ناخواسته جزیی از رفتار ما شده است. ایرج محمدزاده اصل اظهار داشت: زمانی که ما بد عادت می شدیم هیچ فرد، نهاد و سازمانی در رابطه با بدعادتی و بدمصرفی ما نه صحبتی کرده و نه هشدار و انذاری داده است. وی با بیان اینکه مسئولان هرعصری خودشان نیز جزو این مردم بوده و در این فضا بزرگ شده اند، افزود: مسئولان نه در عمل و نه در نظر هیچ گاه مردم را به صورت جدی تشویق به مصرف بهینه انرژی نکرده اند و الان که میزان نیاز به انرژی بالا بوده و از طرفی ذخایر انرژی نیز روبه کاهش است، احساس خطر می کنند. پژوهشگر علوم اجتماعی، علاج واقعه را فرهنگ سازی و آگاه سازی مردم دانست و گفت: مسئولان امروز یادشان افتاده که باید فرهنگ سازی کنند، در حالی که فرهنگ سازی نیاز به زمان و هزینه دارد تا هم در بطن جامعه و افکار عمومی نهادینه شود. محمدزاده اصل ادامه داد: در مرحله بعد مردم باید به عنوان اعتقاد به آن فرهنگ (مصرف بهینه و صرفه جویانه) به آن عمل کنند، برخی احساس می کنند چون توانایی پرداخت هزینه انرژی را دارند، باید به مقدار دلخواه نیبز مصرف کنند در صورتی که انرژی سرمایه ملی بوده و متعلق به عموم مردم ایران است. وی افزود: با این روش مصرف، طبقات پایین جامعه تحت فشار قرار می گیرند، ضمن اینکه با توسعه صنایع نیاز به برق بیش از پیش احساس می شود و در نتیجه کمبود برق، تاثیر آن بر توسعه نیافتگی وعدم ایجاد اشتغال نیز خود را به وضوح نشان می دهد. پژوهشگر علوم اجتماعی راهکار مصرف صحیح انرژی در جامعه را فرهنگ سازی از مقطع دبستان و از آموزش و پرورش اعلام کرد و گفت: متولیان امر با درک این موضوع که انرژی به شدت روبه کاهش است، ضمن اینکه خودشان در عمل صرفه جویی کرده و به مردم اطمینان دهند، باید همواره خطر اتمام انرژی را در رسانه های جمعی گوشزد کنند. ###