کارشناس آموزشی: نگاه یک سویه به کلیپ مدارس خطاست

پرسش: «حفیظ الله مشهور» کارشناس مسائل آموزش و پرورش  در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: باید یادمان باشد که در قرن بیست و یکم زندگی می کنیم، قرنی که قرن فناوری اطلاعات و ارتباطات نامیده می شود و سرعت دسترسی به اطلاعات چندرسانه ای حتی در دورافتاده ترین نقاط گاه به کسری از دقیقه هم نمی رسد. وی به ریشه یابی تولید و پخش کلیپ های رقص و پایکوبی در برخی مدارس پرداخت و گفت: به نظر می رسد آنچه پس از پخش کلیپ های مربوط به موسیقی و رقص دانش آموزان در فضای رسانه ای کشور نمود پیدا کرد، اتهام زنی، تخریب های جناحی و پیدا کردن مقصر یا مقصرینی بودند که برای فروکش کردن این قضیه باید معرفی می شدند. وی اضافه کرد: اما آنچه در این میان مغفول ماند و یا حداقل کمتر به آن پرداخته شد، ریشه یابی بروز و ظهور چنین پدیده هایی در مدارس و جامعه بود. مشهور تصریح کرد: نظریه پردازان آموزش و پرورش حتی از گذشته های دور بر این باور بوده اند که مدارس رسمی به تنهایی هویت بخش جامعه دانش آموزی نیستند و گاه اثرگذاری عوامل بیرونی و یا به عبارتی مدارس نامرئی ممکن است سهم بسزایی را در این هویت بخشی داشته باشد.  وی جامعه، خانواده، فرهنگ های نوظهور، شبکه های ماهواره ای و در زمان حاضر فضای مجازی که به تنهایی توان رقابت با همه عوامل دیگر را دارد، از مهمترین این عوامل برشمرد. ** نگاه سنتی به آموزش و پرورش به گفته دبیر آموزش و پرورش شاید یکی از دلایلی که سبب تاختن بر مدارس در این موضوع شد وجود نگاه سنتی به آموزش و پرورش باشد. همان نگاهی که معلم را همچون گذشته تنها الگوی رفتاری و اخلاقی دانش آموز و شکل دهنده نوع تربیت و مشخص کننده باید و نبایدهای مسیر رشد دانش آموز می داند. مشهور ادامه داد: اما واقعیت این است که فضای جامعه امروز، تغییر سبک زندگی و رسانه های فراوان شرایط را تغییر داده اند.  به گفته وی شاید زمانی مدرسه در نبود سایر عوامل و یا اهمیت فراوانی که در خانواده به آن داده می شد مشخص کننده بسیاری از رفتارهای دانش آموز بود و چه بسا در آن شرایط مقصر اصلی مشکلاتی این چنینی را می توانستیم عوامل مدرسه بدانیم. اما اگر امروز شما به عنوان یک معلم یا مدیر در یک مدرسه حضور داشته باشید به خوبی متوجه تغییرات خواهید شد.  کارشناس مسائل آموزش و پرورش تصریح کرد: پخش کلیپ رقص دانش آموزان شاید یکی از مواردی باشد که به یکباره مورد توجه جامعه قرار گرفت اما شما در مدرسه هر روز شاهد مواردی خواهید بود که بر اساس همان الگوهای بیرونی شکل گرفته اند.  مشهور افزود: شاید اشاره به نوع پوشش و حتی مدل اصلاح موی دانش آموزان از مثال هایی باشد که گاه منجر به اصطکاک بین دانش آموز و مدرسه می شود و جالب اینکه در نهایت خانواده دانش آموز نیز آئین نامه های انظباطی و رسمی مدارس را برنمی تابد.  به عقیده این معلم زاویه دیگری که این مسئله را می توان از آن بررسی کرد، توجه به حق انتخاب دانش آموز و یا در مقیاسی بزرگتر حق انتخاب کل جامعه و الگوپذیری آنها از منابع رسمی و تجویزی و یا سایر منابع غیر رسمی و در دسترس است. مشهور عنوان کرد: باید به این نکته توجه داشت که نمی توان کودک را در چهار دیواری مدرسه محصور داشت و چشم و گوش او را به آن چیزهایی که بد می دانیم بست و فقط نسخه ای که ما برایش تدارک دیده ایم را به خورد وی داد. وی تاکید کرد: باید این واقعیت را درک کنیم که برنامه های فرهنگی و آموزشی ما نیز یکی از منابعی است که در رقابت با سایر منابع می تواند مورد انتخاب دانش آموز و خانواده واقع شود. این نگاه باعث خواهد شد که به جای گشتن به دنبال متهمین در سطح مدارس، انگشت اتهام و یا ضعف در برنامه ریزی ها به سمت سازمان های فرهنگی، صدا و سیما و همه آنانی که خوراک فرهنگی جامعه را تامین می کنند، برود.  به نظر این کارشناس آموزش شاید بتوان با چند بخشنامه و ممنوعیت برگزاری جشن ها در مدارسی که سال هاست به گریزگاه بچه ها بدل شده و شور و نشاط از آن رخت بربسته، راه حل داد اما واقعیت این است که جامعه و خانواده ها را نمی توان مجبور به پذیرش عقاید خود کرد بلکه تنها راه پیش رو، قوی ظاهر شدن در کنار سایر الگوهاست.  ** تولیدکنندگان فرهنگی در مواجهه با کلیپ های مدارس چه کرده اند؟ این معلم ادامه داد: با مرور کلیپ های پخش شده به راحتی می توان دریافت که بچه ها شاید هیچ درکی از محتوای نامناسب آهنگ پخش شده ندارند و صرفا ریتم شاد و انرژی بخش این آهنگ آنها را به شادی واداشته است. حال باید برنامه ریزان و ناظران تولیدات فرهنگی از خود سوال کنند در مواجهه با این موارد چه کرده اند؟  مشهور ادامه داد: آیا پافشاری بر سبک های قدیمی که در جای خود ارزشمند است و تابو دانستن شادی در جامعه برای نسلی که حق انتخاب های زیادی دارند، کارگر خواهد بود. آیا تولیداتی با محتوای ادبی و آموزنده در قالبی شاد کار دشواریست و نباید به سمت آن حرکت کرد. به گفته وی کافیست در یک اردوی خارج از مدرسه همراه دانش آموزان باشید. معمولا در این برنامه ها آوردن گوشی تلفن همراه با هماهنگی خانواده ها بلامانع است گردشی هرچند کوتاه در بین دانش آموزان شما را متوجه می کند که میزان دسترسی به وبگاه های مختلف با خوراک هایی که کسی مفید بودنشان را تایید نمی کند چقدر آسان و زیاد است.  ** مدرسه به تنهایی خط مشی مشخص نمی کند وی تصریح کرد: با تغییر سبک زندگی و تغییر ذائقه نسل جدید دیگر مدارسی که از چندین دهه قبل هیچ تغییری جز فرسوده تر شدن ساختمان ها و تجهیزات شان رخ نداده نمی تواند به تنهایی خط مشی بچه ها را مشخص کند. به عقیده این کارشناس مسائل آموزش و پرورش به روز شدن تولیدات هنری و فرهنگی، استفاده از تجربیات مدارس موفق دنیا، افزودن بر برنامه های مفرح مدارس و هزینه کردن درست در این امور، کودکان را مجاب به انتخابی خواهد کرد که مدنظر ماست.