المیادین: پشت انفجار فجیره، یک طرف ماهر ایستاده

پرسش: علی فواز در المیادین نوشت: صرفنظر از تفسیرهای مختلفی که در مورد طرف انجام دهنده انفجار‌های بندر الفجیره مطرح می‌شود، خلاصه آنچه از طریق هدف گرفتن تاسیسات ارامکو و پیش از ان، بندر الفجیره هدف گرفته شد، ثابت می‌کند که وعده‌های مایک پمپئو در مورد جبران نفت ایران، سوخته و ذخایر نفتی عربستان و امارات، کاهش یافته است. در ادامه این مطلب آمده است: «آینده اثبات می‌کند که منابع نفتی در امارات و عربستان کمتر از آن است که بتواند نیاز تمام جهان را تامین کند». این اظهار نظر در تاریخ ۲۴ اوریل در توئیتر از سوی حشمت الله فلاحت پیشه بیان شد. ۲۰ روز کافی بود تا در اینده نزدیک، درستی پیش بینی رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ایران، درست از کار درآید. فردای حادثه الفجیره، فلاحت پیشه بار دیگر به صحنه بازگشته و انفجار‌ها را دلیلی برای این مهم دانست که امنیت جنوب خلیج مانند یک شیشه شکننده شده است.» دو روز بین انفجار‌های بندر الفجیره و هدف گرفته شدن تاسیسات آرامکو در عربستان فاصله شد؛ که البته مسئولیت حادثه اخیر را انصارالله یمن به عهده گرفت. خسارت‌های سنگینی که به ذخایر نفتی وارد شد، مستقیما بر کاهش ارزش سهام‌های متداول در بورس عربستان شد. بین این دو حادثه، وجوه تشابهی است، با اینکه از نظر کیفیت و شرایط وقوع آنها، اختلاف‌هایی وجود دارد. هر دو حمله، تاسیسات حیاتی نفتی را هدف گرفتند، که تاثیرات آن از عربستان و امارات فراتر رفته و اروپا، آمریکا، چین و دیگر دولت‌های وارد کننده نفت را نیز شامل می‌شود. بدین معنا، می‌توان این دو عملیات را از نظر نتایج، استراتژیک دانست. عملیات انفجار در بندر الفجیره حکایت از طرف ماهری دارد که پشت اجرای آن ایستاده است؛ عملیات دقیق و حساب شده‌ای که طبق برنامه ریزی انجام شد و در عین حال، هیچ قربانی نداشته و نفت کش‌هایی را هدف گرفت که خالی از محموله بودند؛ تا شاید به این شکل، ایران متهم شود. در این چارچوب، صحبت‌های مسئولان ایرانی اهمیت زیادی داشت؛ همانطور که بهروز نعمتی، سخنگوی مجلس نمایندگان ایران، در روز سه شنبه، اسرائیل را مسئول این عملیات دانست و رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، خرابکاران از دولت سومی را عامل بر هم زدن استقرار منطقه معرفی کرد. در همین رابطه، محمد جواد ظریف نیز تاکید کرد که کشورش در مورد اقدامات خرابکارانه مشکوک در آب‌های خلیج فارس احساس نگرانی می‌کند. برخلاف عملیات آرامکو، در مورد الفجیره هیچ طرفی اعلام مسئولیت نکرد. نکته قابل توجهی که می‌تواند معانی زیادی داشته باشد، انکه عربستان، امارات و ایالات متحده، هیچ یک رسما ایران را متهم نکردند و به این ترتیب، طرف مسئول عملیات الفجیره در هاله‌ای از ابهام باقی ماند. در صورتی که هدف از این عملیات بازداشتن آمریکا از جنگ یا واداشتن آن به حمله به ایران بوده باشد، باید گفت: عملیات مذکور توسط یک طرف حرفه‌ای انجام شده است. اگر هدف شعله ور شدن جنگ باشد، به عقیده کارشناسان، نتایج معکوسی داشته است؛ چرا که انفجار‌های الفجیره، سر‌های داغ مسئولان دو طرف را خنک کرده و تنش موجود را تا حدی مهار نموده است؛ چرا که حالا توجه همه طرف‌های متضرر به چگونگی مقابله با اینگونه اقدامات است. به موازات این هدف، حادثه اخیر، احتمالات جنگ را آزمود. در همین چارچوب، تحلیلگران بر این عقیده اند که حادثه الفجیره بهانه‌ای شده برای آمریکا، تا از جوّ موجود، برای متهم کردن ایران و مهیا کردن فضای جنگ با ان استفاده کند. با توجه به اینکه اطلاعات دقیقی در مورد عملیات الفجیره در دست نیست، احتمالات متعددی در این باره مطرح می‌شود. تمام احتمالات توجیهاتی نیز با خود به همراه دارد؛ ممکن است این اقدام با برنامه ریزی محور آمریکا-عربستان-امارات صورت گرفته باشد، یا اینکه طرف سومی دخالت داشته باشد، با این انگیزه که مانع جنگ یا باعث وقوع آن شود. احتمال سوم آن است که انصارالله در چارچوب جنگ یمن بوده باشد. برعکس حادثه اول، عملیات ارامکو در چارچوبی روشن انجام شد و انصارالله آن را در ضمن تجاوز عربستان به یمن و حق دفاع از خود جای داد. اما این عملیات در سایه متغیر‌هایی که در منطقه در حال وقوع است و از لحاظ زمان بندی، اهمیت زیادی دارد. به این ترتیب، نفت عربستان و امارات دیگر در امان نیست. منافع آمریکا هدف گرفته شده و در ادامه، منافع اروپا و دولت‌های شرق آسیا نیز مطرح است.   ###