شفر در استقلال؛ تراژدی آلمانی با کابوس دو میلیون دلاری

پرسش: وینفرد شفر سرمربی آلمانی استقلال با حکم هیات هیات مدیره استقلال، کنار گذاشته شد. در بیانیه باشگاه استقلال دلیل قطع همکاری با وینفرد شفر "عدم استفاده مطلوب و بهینه از نیروهاى موجود" عنوان شده و "ارزیابی‌های فنی" برای برکناری این سرمربی را "نارضایتی گسترده کارشناسان، پیشکسوتان و هواداران فهیم باشگاه" اعلام کرده‌اند. براساس همین بیانیه، فرهاد مجیدی کمک مربی استقلال که از میانه‌های فصل به نیمکت این تیم اضافه شد وظیفه هدایت آبی‌پوشان تهران در سه بازی باقی‌مانده لیگ برتر و دو مسابقه لیگ قهرمانان آسیا را برعهده خواهد گرفت. اما وینفرد شفر که بود و برای استقلال چه کرد؟ نخستین بار زمزمه حضور او به عنوان یکی از مربیان مورد نظر فدراسیون فوتبال برای سرمربیگری تیم ملی ایران شنیده شد. روزنامه همشهری ۲۶ آبان ۱۳۸۶ از وینفرد شفر به عنوان یکی از گزینه‌های سرمربیگری تیم ملی یاد کرد و نوشت: "وی که سابقه فعالیت در تیم‌های آفریقایی و همچنین باشگاه‌های عربی از جمله الاهلی امارات را دارد، تمایل زیادی به حضور در تیم‌ ملی ایران نشان داده است، تا آنجا که خود قبول کرده برای انجام مذاکرات نهایی به تهران بیاید." اما مذاکراتش با فوتبال ایران به نتیجه نرسید و به زمانی دیگر موکول شد. این "زمان دیگر" البته به درازی ۱۰ سال بود. روز نهم اردیبهشت ۱۳۹۶ رضا افتخاری مدیرعامل وقت باشگاه استقلال رسما خبر سرمربیگری وینفرد شفر را به هواداران این باشگاه اعلام کرد. دلیل مذاکره مدیران استقلال با یک مربی آلمانی، عملکرد نامطلوب علیرضا منصوریان در ابتدای فصل ۹۷-۱۳۹۶ و نارضایتی هواداران بود. اما شفر برای نشستن روی نیمکت استقلال، معیارهای دلخواه هیات مدیره یک باشگاه ایرانی و همین طور هوادارانش را هم داشت. سابقه مربیگری طولانی در لیگ‌های حوزه خلیج فارس مانند الاهلی و العین امارات نشان می‌داد که وینفرد شفر با جو حاکم به فوتبال خاورمیانه و همین‌طور کیفیت فنی فوتبال ایران آشنا است. قهرمانی با الاهلی در لیگ امارات و تیم ملی کامرون در جام ملت‌های آفریقا هم از او سیمای مردی را نشان می‌داد که راه رسیدن به قهرمانی را می‌داند. پشتوانه‌ای مانند سرمربیگری تیم‌های کارلسروهه و اشتوتگارت هم بر وزن و اعتبارش می‌افزود. وینفرد شفر در حقیقت گزینه جدی هیات مدیره وقت استقلال برای خروج از بحران و فشار انتقادات رسانه‌ها و هوادارانی بود که از عملکرد منصوریان ناراضی بودند. منصوریان در هفت بازی ابتدایی فصل تنها یک پیروزی به دست آورد. این درحالی بود که باشگاه فصل را با عقد قرارداد یا تمدید قرارداد ۲۰ بازیکن آغاز کرده بود. روزنامه همشهری‌ورزشی شانزدهم مرداد ۹۷ خریدهای استقلال را رکوردزنی در تاریخ لیگ برتر اعلام کرد. حضور وینفرد شفر سرشار از ابهام بود. او آغاز درخشانی هم با استقلال نداشت. تساوی نا امید کننده برابر فولاد و شکست در داربی فضا را خاکستری کرد. اما خیلی زود جو حاکم عوض شد. بهمن و اسفند ۱۳۹۶ ماه‌های درخشان مربیگری وینفرد شفر بود. موفقیت‌های بزرگی مثل پیروزی‌های پیاپی برابر پرسپولیس، فولاد، پارس جنوبی‌جم، الهلال و دو تساوی برابر العین نه تنها استقلال را شانس مطلق نایب قهرمانی در لیگ برتر کرد که صعود از گروه مرگ رقابت‌های لیگ قهرمانان آسیا و البته قهرمانی در جام حذفی را هم برای این تیم به همراه آورد. حالا وینفرد شفر ملقب به "رئیس" شده بود. هیات مدیره باشگاه استقلال در اردیبهشت ۹۷ اعلام کرد قرارداد آقای شفر برای دو فصل دیگر تمدید شده و او برنامه کامل خود را با هدف "قهرمانی در لیگ برتر" و "حضور مقتدرانه در لیگ قهرمانان آسیا" در اختیار مدیران این باشگاه قرار داده است. نخستین فضای تردید از هم‌زمانی آماده‌سازی تیم‌های لیگ برتر و رقابت‌های جام جهانی فوتبال آغاز شد. در حالی که برخی از باشگاه‌های لیگ برتر ایران از پایان خرداد تمرینات آماده‌سازی خود را آغاز کرده بودند، تمرینات استقلال به دلیل قرارداد آقای شفر با شبکه تلویزیونی" اس‌آر‌اف"سوییس به بعد از رقابت‌های جام جهانی موکول شد. سرمربی استقلال به عنوان کارشناس در برنامه‌های این شبکه شرکت می‌کرد. <figure class="media-landscape full-width embed-screenshot-nonejs"> <span class="image-and-copyright-container"> <img alt="پست توییتر از @bbcpersiansport: امروز از ورود وینفرد #شفر، سرمربی پیشین #استقلال به محل تمرین این تیم جلوگیری شد. این سرمربی آلمانی به همراه پسرش ساشا، عضو کادر فنی استقلال، از امروز معلق شده‌اند اما گفته می‌شود که حکم کتبی تعلیق به دست آنها نرسیده است. فرهاد مجیدی، تا پایان فصل سرمربی موقت استقلال شده است.‌ " src="https://ichef.bbci.co.uk/news/1024/socialembed/https://twitter.com/bbcpersiansport/status/1122820047838302208~/persian/sport-48094728" width="465" height="491"> <span class="off-screen">کپی‌رایت تصویر @bbcpersiansport</span> <span class="story-image-copyright" aria-hidden="true">@bbcpersiansport</span> </span> </figure> اما فصل 98- 1397 هم توام با ورود نام‌های بزرگ و البته پرتعداد برای استقلال بود. در حالی که باشگاه پرسپولیس به عنوان مهم‌ترین رقیب سنتی استقلال به دلیل محکومیت از سوی فدراسیون جهانی فوتبال، تا نیم فصل اجازه خرید بازیکن جدیدی را نداشت، استقلال با ۲۱ بازیکن جدید قرارداد امضا کرد. در کنار این‌ها، قرارداد سه بازیکن فصل قبل یعنی وریا غفوری، مهدی قائدی و فرشید باقری هم تمدید شد. البته فقط نباید به فهرست ورودی بازیکنان استقلال چشم دوخت. وینفرد شفر پس از بازگشت از سوییس با تیمی روبرو شد که بخشی از زیربنایش را از دست داده بود. سرور جباروف، مامه تیام، مجید حسینی، امید نورافکن و امید ابراهیمی از استقلال جدا شدند و آقای شفر در غیاب مهم‌ترین گزینه‌های ترکیب ثابت، ناچار به خریدهای مکرر بود. آغاز فصل، مانند سیلی بود که بخشی از پشتوانه وینفرد شفر را در ذهن هواداران برد. او که ساختار دفاعی تیمش را به بهترین شکل ممکن ترمیم کرد و سازنده یکی از منسجم‌ترین ساختارهای دفاعی و هجومی لیگ برتر ایران شده بود، از ۸ هفته ابتدایی لیگ ۵ تساوی، دو پیروزی و یک شکست به دست آورد. آغاز دیرهنگام تمرینات، ناآمادگی بدنی بازیکنان و همین‌طور ناهماهنگی بازیکنان تازه‌وارد شاید مهم‌ترین دلایل این افت ابتدای فصل بود. اما پس داربی تهران در هفته هشتم، شرایط تغییر کرد. وینفرد شفر باز هم موفق شد استقلال را به کیفیت فصل قبل برساند. تیمی که سخت گل می‌خورد و مقتصدانه پیروز می‌شد. بازگشت امید نورافکن در نیم فصل و همین‌طور امضای قرارداد با ایسما، آیاندا پاتوسی و گادوین منشا آخرین تلاش‌ها برای صدرنشینی بود. اتفاقی که البته دور از ذهن هم به نظر نمی‌رسید. فاصله میان عرش و فرش اما برای وینفرد شفر در فوتبال ایران فقط در یک ۹۰ دقیقه خلاصه شد. این، غم‌انگیزترین تراژدی یک آلمانی در فوتبال ایران است. وینفرد شفر پس از ۱۵ سال دوباره یک سرمربی خارجی بود که روی نیمکت استقلال می‌نشست. پیش از او رولند کوخ، هم‌وطنش با استقلال ناکام ماند و برای همیشه از ایران رفت. پس او می‌خواست تاریخ را به بهترین شکل ممکن برای خودش بنویسد. این اتفاق باید روز دهم فروردین امسال می‌افتاد. فاصله استقلال با پرسپولیس به سه امتیاز رسید و داربی بهترین موقعیت برای پیشی گرفتن از رقیب سنتی بود. اگر استقلال روز دهم فروردین موفق به شکست دادن پرسپولیس می‌شد، هم صدر را از پرسپولیس می‌گرفت و هم مدعی اول قهرمانی می‌شد. اما شکست مقابل پرسپولیس ، استقلال را به فاصله شش امتیازی با صدر رساند. بعد هم تساوی با سایپا آسمان آبی‌ها را سیاه‌تر کرد. اما آن‌چه موقعیت آقای شفر را هم در هیات مدیره باشگاه استقلال و هم میان هواداران این تیم متزلزل کرد، نه ناکامی برابر پرسپولیس که اتفاقات داربی تهران بود. شاید اگر مهدی رحمتی دقیقه ۴۵ از دروازه استقلال تا محوطه جریمه پرسپولیس را نمی‌دوید و توپ را به فرشید اسماعیلی نمی‌داد تا زننده ضربه پنالتی مقابل پرسپولیس باشد و شاید اگر فرشید اسماعیلی همان توپ را به شکل چیپ به بالای دروازه نمی‌فرستاد، امروز استقلال صدرنشین بود و وینفرد شفر هم سرمربی محبوب آبی‌ها. آن‌‌چه به عنوان دخالت مهدی رحمتی به عنوان کاپیتان استقلال در امور فنی تیم از آن یاد کردند، به مهم‌ترین نقد علیه آقای شفر بدل شد. پس از پایان بازی سرمربی استقلال در کنفرانس خبری گفت: "پنالتی را پاتوسی باید می‌زد. اما اسماعیلی توپ را گرفت و زد. نمی‌دانم رحمتی به پاتوسی و اسماعیلی چه گفت. اما باید این موضوع را داخل تیم حل کنیم، نه اینجا." پس از دربی، افرادی که خبرگزاری فارس آنان را "لیدرهای خشمگین" معرفی کرده بود در هتل محل اقامت آبی‌پوشان، به عملکرد تیم‌شان اعتراض کردند و قصد درگیری با بازیکنان را داشتند اما به ادعای همین خبرگزاری، "ماموران حراست اجازه ندادند." پیروزی در بازی رفت مقابل الهلال عربستان یک "غافلگیری" ویژه برای احیای استقلال و وینفرد شفر بود. ۱۹ فروردین ۹۸ استقلال موفق شد الهلال عربستان را شکست دهد. سپس مقابل سپاهان در اصفهان به پیروزی رسید و وینفرد شفر بسان یک قهرمان روی دست بازیکنان استقلال به هوا پرتاب شد. آن‌ها برای بازگشت به موفقیت در هفته بعد ماشین‌سازی را هم در خانه شکست دادند. اما دو شکست مقابل الهلال در بازی برگشت لیگ قهرمانان و پدیده در لیگ برتر، وینفرد شفری که روی دست بازیکنانش به هوا پرتاب شده بود را به زمین کوبید. حالا او از کار معلق شده است. ده مهر ۹۶ خبرگزاری ایسنا رقم قرارداد وینفرد شفر با استقلال را ۲۸۰ هزار دلار تا پایان فصل اعلام کرده بود. همین خبرگزاری شش آذر ۹۷ در گزارشی ۶۰۰ هزار دلار رقم اعلام شده برای تمدید قرارداد سرمربی آلمانی در سال را تکذیب و آن را یک میلیون دلار اعلام کرد. اما نکته قرارداد دو ساله شفر با استقلال در متممی است که باشگاه استقلال را احتمالا برای فصل آینده با چالشی جدی مواجه می‌کند. امروز سایت ۹۰ با استناد به متمم قرارداد وینفرد شفر و باشگاه استقلال نوشته است: "با توجه به قرارداد فصل آینده وینفرد شفر و مطالبات این فصلش، استقلال حدود دو میلیون دلار به این مربی بدهی پیدا می کند." این سایت اعلام کرده در قرارداد شفر تاکید شده که در صورت قطع همکاری باشگاه با سرمربی، استقلال مکلف به پرداخت تمامی دستمزد او تا پایان قراردادش خواهد بود. استقلال به این ترتیب در فصل ۹۹ - ۹۸ باید آمادگی پرداخت هزینه دو سرمربی را به صورت هم‌ٰزمان داشته باشد. میراث شفر شاید یک نظم تاکتیکی بود که البته گاهی در رختکن دیده نمی‌شد. نظمی که او سعی می‌کرد همراه با بزرگان تیمش اجرا کند اما شاید بازوهای اجرایی‌اش به خوبی با او همراه نبودند.    ###