وزیر خارجه در نشست چند جانبه کرایی شرکت می کند

پرسش- مجمع عمومی سازمان ملل متحد چهارم اردیبهشت مصادف با روز جهانی چند جانبه گرایی، نشست عالی رتبه ای برگزارمی کند که وزیر خارجه ایران هم در آن شرکت خواهد کرد.  هفتاد و سومین مجمع عمومی سازمان ملل متحد در 20 دسامبر 2018 قطعنامه ای را که جنبش عدم تعهد پیشنهاد داده بود، تصویب کرد تا به موجب آن 24 آوریل(4اردیبهشت)روز بین المللی چندجانبه گرایی و دیپلماسی برای صلح نامیده شود. این جنبش در26سپتامبر 2018درحاشیه نشست عالی رتبه مجمع عمومی سازمان ملل متحدنشستی برگزار کرد و در آن از اصل حاکمیت کشورها و برابری حاکمیت ها، تمامیت ارضی و عدم دخالت در امور داخلی هر کشور یا ملتی حمایت شد.  همچنین خواستار اتخاذ اقدامات موثر برای ممانعت از اعمال تجاوز کارانه یا هر اقدامی که صلح را مخدوش کند، شدند و تاکید کردند از ترویج و تشویق حل و فصل اختلافات بین المللی با استفاده از ابزار صلح آمیز به طوری که صلح و امنیت بین المللی و عدالت در معرض خطر قرار نگیرند؛ پشتیبانی می شود.  جنبش عدم تعهد در بیانیه خود خواستار جلوگیری از تهدید یا استفاده از زور در روابط بین الملل از جمله رزمایش های تهاجمی نظامی علیه تمامیت ارضی یا استقلال سیاسی هر دولتی یا به نحوی دیگر که با اهداف و اصول منشور سازمان ملل متحد سازگار نیست، شدند. ایجاد روابط دوستانه بر اساس احترام به اصل حقوق برابر و حق تعیین سرنوشت مردم در مبارزه آنها علیه اشغال خارجی؛ دستیابی به همکاری بین المللی براساس همبستگی بین مردم و دولت ها در حل مسائل بین المللی سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و یا بشردوستانه از دیگر مواردی بود که در این نشست مورد تاکید وزیران خارجه جنبش عدم تعهد قرار گرفت.  ترویج وتشویق احترام به حقوق بشر و آزادی های اساسی برای همه بدون تبعیض نژاد، جنسیت، زبان ومذهب، بویژه با توجه به هفتادمین سالگرد اعلامیه جهانی حقوق بشر هم دیگر مواردی بود که این جنبش به موجب آن پیشنهاد نام گذاری 24 آوریل برای چندجانبه گرایی را داد. در قطعنامه ای که مجمع عمومی سازمان ملل متحد به این منظور تصویب کرد ضمن انعکاس آنچه که جنبش عدم تعهد به آنها توجه داشت، آورد: بر منشور ملل متحد و اهداف و اصول آن به ویژه تعهد حل مسالمت آمیز اختلاف ها و عزم جدی به منظور حفاظت ازنسل های بعدی از جنگ تاکید می شود. دراین قطعنامه تاکید شده است:می دانیم که رویکرد چندجانبه گرایی و دیپلماسی می تواند سه رکن سازمان ملل متحد یعنی توسعه پایدار، صلح، امنیت و حقوق بشر که به یکدیگر ارتباط دارند و چندجانبه است را با توجه به ماموریت ها و منشور ملل متحد تقویت کنند.  مجمع عمومی سازمان ملل متحد با به رسمیت شناختن این سازمان به عنوان عالی ترین نهاد بین المللی و بهترین توصیف چندجانبه گرایی که ابزار اصلی توجه به چالش های چندجانبه و پیچیده جهانی از طریق اقدام جمعی است، نیاز فوری به ارتقا و تقویت چندجانبه گرایی و نقش محوری ملل متحد در این زمینه، به رسمیت شناخته می شود. این قطعنامه تصریح می کند با به رسمیت شناختن نقش سازمان های بین المللی، منطقه ای و محلی در ارتقا و حفظ چندجانبه گرایی و تسهیل دیپلماسی و توجه کشورهای عضو جنبش عدم تعهد به این مساله و اعلامیه سیاسی 26 سپتامبر 2018 آن، روز 24 آوریل به عنوان روز جهانی چندجانبه گرایی و دیپلماسی برای صلح تعیین می شود. اعضای سازمان ملل متحد با تصویب این قطعنامه یادآور شدند که این روز به معنای ارتقای ارزش ملل متحد و به منظور تاکید بر اهمیت و ارتباط چند جانبه گرایی، قوانین بین المللی و پیشرفت اهداف مشترک گذشته و پایدار سازی صلح از طریق دیپلماسی است. همچنین از اعضای این سازمان خواسته شده است تا این روز جهانی را به شیوه ای مناسب گرامی بدارند و مزایای چندجانبه گرایی و دیپماسی برای صلح را از طریق آگاهی بخشی و آموزش عمومی ترویج کنند. رویکرد کلی تصویب این قطعنامه نشان می دهد که جامعه جهانی نسبت به سیاست های یکجانبه برخی کشورها به خصوص آمریکا که با روی کار آمدن دونالد ترامپ و جمع شدن تندروهایی همچون جان بولتون مشاورامنیت ملی وی ومایک پمپئو وزیرخارجه او، از پیمان ها و نهادهای بین المللی خارج شده است، موضع دارند و آن را نمی پسندند. تحولات کشورهای مختلف از جمله دخالت آشکار آمریکا در ونزوئلا، کوبا و نیکاراگوئه، سوریه، لیبی و حمایت از جنگ ویرانگر یمن، همچنین تصمیم کاخ سفید برای شناسایی قدس به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی، شناسایی الحاق بلندی های جولان اشغالی تحت حاکمیت صهیونیست ها، کره شمالی، اعمال تحریم های ظالمانه علیه ایران و خروج از برجام و اقدام ضد نیروهای مسلح ایران بار دیگر ضرورت تکیه بر نقش محوری سازمان ملل متحد را گوشزد می کند که هر کدام از این اقدامات یکجانبه می تواند صلح و امنیت بین الملل را به خطر اندازد. همانگونه که در عملیات موسوم به پنجه عقاب در پنج اردیبهشت 1360 مصادف با 24 آوریل 1980 به طور یکجانبه علیه یک کشور مستقل اقدام نظامی کرد و در توفان شن طبس با تحمل خسارات فراوان با ناکامی فراوان از ایران خارج شدند. حال پس از 38 سال از آن واقعه، محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران به نیویورک خواهد آمد ودرنشست روز جهانی چندجانبه گرایی و دیپلماسی برای صلح، بار دیگر واشنگتن را به عبرت آموختن از این حادثه فراخواهد خواند و بار دیگر یادآور می شود که حل بحران های بین المللی و منطقه ای تنها در گرو همکاری جمعی، احترام متقابل و در روند سیاسی خواهد بود.