آمریکا،عربستان و روسیه مانع توافق زیست محیطی لهستان

پرسش:حاضران در کنفرانس مهم آب و هوایی لهستان هنوز موفق نشده‌اند نتایج نگران‌کننده آخرین گزارش‌های علمی را در قالب یک معاهده یا بیانیه جمعی بگنجانند. آن طور که گفته شده عربستان، آمریکا و روسیه به نتایج گزارش مجمع بین‌المللی تغییرات آب‌و‎هوایی روی خوش نشان نداده‌اند. آخرین گزارش مجمع بین‌المللی تغییرات آب‌وهوایی که یک نهاد علمی بین‌دولتی است هشدار داده روند گرمایش زمین شتاب بیشتری گرفته است و باید هرچه زودتر و در سطح بی‌سابقه‌ای اقدام کرد تا بلکه پیامدهای اقلیمی آن را تقلیل داد. دانشمندان و بسیاری از نمایندگان کشورهای حاضر در کنفرانس امسال که در لهستان برگزار شد از موضع آمریکا، عربستان و روسیه شگفت‌زده و متاسف شدند چرا که این سه کشور موضع غالب در کنفرانس که در «استقبال و حمایت» از گزارش ماه اکتبر مجمع بین‌المللی تغییرات آب‌و‌هوایی (آی‌پی‌سی‌سی) بوده را زیر سوال برده‌اند و خواستار کمتر اهمیت‌ دادن به نتایج این گزارش در سند نهایی هستند. گزارش جدید آی‌پی‌سی‌سی که کشورهای جهان در کنفرانس سال ۲۰۱۵ به انجام آن رای دادند، ماه اکتبر گذشته منتشر شده و با عدد و رقم تاثیرات گرم شدن ۱.۵ درجه‌ سلسیوسی کره‌زمین را برای کره زمین ترسیم کرد. در جریان همان کنفرانس (۲۰۱۵) در پاریس بود که معاهده اقلیمی میان حدود ۲۰۰ کشور جهان به امضاء رسید. هر چند آمریکا به عنوان بزرگترین اقتصاد جهان، با به قدرت رسیدن دونالد ترامپ این پیمان را ترک کرد و سرنوشت آن را در هاله‌ای از ابهام فرو برد. گزارش جدید آی‌پی‌سی‌سی می‌گوید وضعیت آب و هوایی جهان اکنون "افسار گسیخته" می‌نماید و اگر اقدام مهم و فوری صورت نگیرد چه بسا پیش‌بینی‌ها برای کنترل افزایش ۱.۵ درجه‌ای دمای هوا اکنون باید نگران افزایش ۳ درجه سلسیوسی دما باشد. در این گزارش آمده اگر قرار است افزایش دمای کره‌زمین در قرن ۲۱ در حد ۱.۵ درجه سلسیوس کنترل شود باید "اقدامات عظیم و بی‌سابقه در اسرع وقت" آغاز شود و میزان تولید گازهای گلخانه‌ای تا سال ۲۰۳۰ دست کم ۴۵ درصد کاهش یابد. این گزارش که ابتدا در کره‌جنوبی کلید خورد خیلی زود مورد توجه و تمجید دولت‌ها در نقاط مختلف جهان قرار گرفت. با وجود این کنفرانس لهستان خیلی زود با چالش جدی روبرو شد؛ هنگامی که عربستان سعودی، آمریکا و روسیه گفتند موافق گنجاندن واژه‌هایی چون "استقبال و حمایت" از نتایج این گزارش نیستند و ترجیح می‌دهند به جای آن از واژه‌هایی چون یافته‌های این گزارش را "گوشه ذهن‌شان" خواهند داشت به کار گرفته شود. عربستان که گفته شده تا زمان نهایی شدن متن گزارش با کره‌جنوبی اختلاف نظر داشت و موافق نتیجه‌گیری‌های این گزارش نبود، در نهایت به انتشار آن رضایت داد اما حالا به نظر می‌رسد آن اختلاف‌ها را به لهستان برده است. آن طور که مت مک‌گرت خبرنگار محیط زیستی بی‌بی‌سی از محل کنفرانس در لهستان می‌گوید نزاع بر سر واژه‌ها در گوشه کنار محل برگزاری کنفرانس و جلسات آن ادامه دارد و فعلا نشانی از اجماع به چشم نمی‌خورد. بنابر سنت و آیین‌نامه‌های سازمان ملل متحد، اگر بر سر بخشی از متن هر توافق‌نامه یا بیانیه نهایی کنفرانس اجماع حاصل نشود، آن بخش از سند نهایی کلا حذف خواهد شد. بسیاری از کشورهای حاضر در لهستان از وضعیت به وجود آمده ناراحتند و احساس ناکامی می‌کنند. ریونا هینس از کشور سنت کیتز نویس می‌گوید: «قضیه این نیست که ما سر یک واژه و عبارت نمی‌توانیم به توافق برسیم، موضوع اینجاست که ما نمی‌توانیم به اجماع برسیم که از نتایج گزارشی استقبال کنیم که خودمان آن را (در سال ۲۰۱۵) سفارش دادیم.» او در سخنان تندی که با کف‌زدن بلند حاضران همراه بود تاکید کرد: «اگر فقط یک چیز مضحک درباره این بحث وجود داشته باشد، آن این است که ما نمی‌توانیم نتایج این گزارش را (که خودمان سفارش انجامش را دادیم) بپذیریم». دانشمندان اقلیم شناس و فعالان محیط‌زیست هم از وضعیت به وجود آمده در لهستان بسیار ناراضی و مایوس‌اند. هشدارها در مورد تغییرات اقلیمی یامید داجنت از موسسه منابع جهانی که پیش‌تر نماینده بریتانیا در گفتگوهای مربوط به تغییرات آب‌و‌هوایی بود می‌گوید: «ما از این که برخی کشورها پیام (این گزارش) را نادیده می‌گیرند و بروی پیامدهایی که متوجه همه ما خواهد شد چشم بسته‌اند بسیار عصبانی هستیم.» از طرف دیگر برخی از حاضران در کنفرانس می‌گویند به نظر می‌رسد آمریکا و عربستان که در ماه اکتبر ابتدا از نتایج گزارش آی‌پی‌سی‌سی استقبال کرده بودند، کمی بعد از این که سازمان ملل متحد نتایج این گزارش را در قلب دستور کار خود قرار داد ناراضی شدند و اکنون نگران پیامدهای سیاسی آن هستند. به همین علت هم برخی چون کامیلا بورن از اندیشکده محیط زیستی ای۳جی معتقدند: «علم هواشناسی یک فوتبال سیاسی نیست». «همه کشورها - از جمله عربستان - با گزارش (۲۰۱۵) که به کنترل ۱.۵ درجه‌ای افزایش دما در سده جاری اشاره داشت موافقت کردند و توافق کردیم که باید حقیقت را در این باره دریابیم (توافقی که زمینه ساز تهیه گزارش آی‌پی‌سی‌سی شد). عربستان نمی‌تواند بر درستی علم فیزیک تردید کند. تغییرات آب‌و‌هوا متوقف نخواهد شد.» بسیاری از نمایندگان کشورهای حاضر در لهستان امیدوارند روز دوشنبه که قرار است کنفرانس در سطح وزیران ادامه یابد، گره‌ها گشوده شود. بیست و چهارمین کنفرانس تغییرات آب و هوایی که از چهارم دسامبر در لهستان آغاز شده قرار است نقشه راه را برای اجرایی کردن معاهده اقلیمی پاریس (۲۰۱۵) ترسیم کند.    ###