نقش خودرو و زغال در تولید 'بی‌سابقه' دی اکسیدکربن در سال ۲۰۱۸

پرسش:پژوهش ها نشان می دهد رونق گرفتن بازار اتومبیل و افزایش مصرف زغال در چین از عوامل اصلی تولید بی سابقه دی اکسید کربن در سال جاری است. افزایش سه درصدی این گاز در سال جاری درحالی اتفاق می افتد که دولت چین سعی دارد اقتصاد لغزان این کشور را تقویت کند. همزمان تصاعد این گاز از خودروها، وسایل نقلیه باری و هواپیماها در همه جهان در حال افزایش بوده است. تولید انرژی های تجدیدپذیر هم در سال ۲۰۱۸ افزایش یافت اما نه آنقدر که برای جبران این افزایش کافی باشد. این تحقیقات که توسط گروهی به نام "پروژه جهانی کربن" (جی سی پی) انجام شد پیش بینی می کند میزان افزایش دی اکسید کربن در سال جاری در نهایت ۲.۷ درصد باشد. این خیلی بیشتر از افزایش ۱.۶ درصدی سال ۲۰۱۷ است و باعث نگرانی دانشمندانی شده که می گویند میزان تولید دی اکسید کربن برای حدود سه سال نسبتا ثابت مانده بود. علت افزایش هرچند بالاترین میزان مصرف زغال همچنان مربوط به سال ۲۰۱۳ است اما امسال هم مصرف آن دوباره افزایش یافته. چین، که بزرگترین متصاعدکننده گازهای گلخانه ای است، شاهد افزایش ۴.۷ درصدی تولید این گاز بود. پیشتر در جریان گفت و گوهای سازمان ملل در لهستان پروفسور کورین لا کوئر از دانشگاه ایست انگلیا به بی بی سی گفت که افزایش این گاز در چین ناشی از تصمیم دولت پکن است. او گفت: "دولت چین در دو سال گذشته اقتصادش را تقویت کرده است و اقتصاد، متکی بر ساخت و ساز و صنایع سنگین، زغال و فولاد است. وقتی اقتصاد را تقویت می کنید شاهد افزایش تصاعد گازهای گلخانه ای خواهید بود." سایر عوامل از جمله شامل افزایش تولید گازهای گلخانه ای در آمریکا به دلیل زمستان خیلی سرد و تابستان داغ بود که تقاضا برای مصرف انرژی را بالا برد. بزرگترین متصاعدکنندگان در سال ۲۰۱۸ چین در صدر قرار می گیرد و بعد از آن آمریکا و اتحادیه اروپا از نظر تولید این گاز در جایگاه دوم و سوم هستند. هند، روسیه، ژاپن، آلمان، ایران، عربستان سعودی، کره جنوبی و کانادا در رتبه های بعدی قرار دارند. اقتصاد درحال رونق هند شاهد افزایش ۶.۳ درصدی تولید گازهای گلخانه ای این کشور بود. عربستان سعودی، ایران، ترکیه، عراق و کره جنوبی پنج کشوری هستند که در یک دهه گذشته بعد از متصاعدکنندگان اصلی (چین، آمریکا، اتحادیه اروپا و هند) بیشترین تاثیر را بر تولید این گاز داشته اند. تاثیر اتومبیل ها یک عامل مشترک در سراسر جهان از کشورهای غنی گرفته تا کم درآمد، ادامه افزایش مصرف نفت در بخش حمل و نقل است. در اتحادیه اروپا میزان سوخت مورد استفاده برای پروازها و تردد زمینی ۴ درصد افزایش یافت و در آمریکا هرچند میزان مصرف زغال کاهش یافت اما مصرف سوخت های فسیلی توسط اتومبیل ها ۱.۴ درصد افزایش یافت. پروفسور لا کوئر می گوید: "به غیر از قضیه زغال، تصاعد ناشی از مصرف نفت در اتومبیل ها و کامیون ها و سایر وسایل نقلیه باری و هوانوردی اصلا تخفیف پیدا نکرده. بلکه بیشتر و بیشتر افزایش یافته که به افزایش خودروها در سراسر جهان مربوط است." به گفته کارشناسان مردم در شمار بیشتری از کشورها اکنون حتی اتومبیل های بنزینی و دیزلی بزرگتری مصرف می کنند و بیشتر هم سفر می کنند. تاثیر افزایش دی اکسید کربن دانشمندان می گویند این خبر خوبی نیست اگر قرار باشد تصاعد جهانی دی اکسید کربن براساس توافق پاریس از ۲۰۲۰ روندی نزولی را شروع کند. واقعیت این است که کشورها قول هایی که سه سال قبل در جریان توافق اقلیمی پاریس داده شد را رعایت نمی کنند. آینده صنعت حمل و نقل علیرغم وضعیت ناامیدکننده خودروها در سال ۲۰۱۸، آینده موتورهای احتراقی معلوم نیست. اتومبیل هایی شارژی ده سال پیش بسیار نادر بودند اما اکنون سه میلیون از آنها در جهان وجود دارد. نروژ تا سال ۲۰۲۵ فروش اتومبیل هایی که الکتریکی نباشند را ممنوع خواهد کرد. بریتانیا، فرانسه، هلند و هند می گویند تا قبل از سال ۲۰۴۰ چنین خواهند کرد. صنایع اتومبیل سازی نسبت به دوراهی پیش رو بی تفاوت نبوده اند. شرکت فولکس واگن می گوید آخرین نسل اتومبیل های بنزینی و دیزلی را در سال ۲۰۲۶ تولید خواهد کرد. این تصمیم مورد استقبال قرار گرفته اما خیلی ها فکر می کنند کافی نیست. روزی راجرز از موسسه "صلح سبز" می گوید: "برای از دور خارج کردن اتومبیل هایی که باعث گرمایش می شوند و هوا را سمی می کنند نمی توانیم نزدیک به یک ربع قرن صبر کنیم." "ساکنان شهرهای آلوده و شهرهایی که با فاجعه های ناشی از تغییرات اقلیمی روبرو هستند مستحق عملکردی بهتر از این هستند." جنبه مثبت در این مدت انرژی های سبز با سرعتی که افزایش نیاز به سوخت های فسیلی را جبران کند رشد نکرده اند اما کارشناسان می گویند این خبر بعضی پیشرفت های قابل توجه را از نظر دور می دارد. هزینه انرژی های تجدیدپذیر همچنان در حال سقوط است. مراکش، مکزیک، شیلی و مصر اکنون هر کیلووات ساعت برق را با سه سنت (آمریکا) یا کمتر تولید می کنند. این ارزان تر از گاز طبیعی است. بیش از ۵۰ درصد ظرفیت تازه تولید برق که در جهان نصب می شود مربوط به انرژی های نوین است. حجم تولید برق از باد و خورشید هر سال دو برابر می شود. زغال در بیشتر جهان توسعه یافته درحال عقب نشینی است. هرچند ممکن است آمریکا تصمیم به خروج از توافق اقلیمی پاریس گرفته باشد، بیشتر شهروندان آمریکا در حوزه هایی انتخاباتی زندگی می کنند که حامی این توافق هستند. در اطراف جهان، حدود ۹۰۰۰ شهر و ناحیه شهری که نماینده ۱۶ درصد جمعیت جهان است به پیمان پاریس متعهدند. طی یک دهه گذشته، ۱۹ کشور از جمله بریتانیا، ایرلند، فرانسه و آمریکا ضمن حفظ رشد اقتصادی از تولید دی اکسید کربن خود کاسته اند. کریستیانا فیگوئرز رئیس امور اقلیمی سازمان ملل با اشاره به این که توافق پاریس هم تا پیش از ۲۰۱۵ غیرممکن به نظر می رسید نوشت: "همین مساله در مورد غیرکربنی کردن اقتصاد صدق می کند. جوانان بی پروا، جامعه مدنی، کسب و کارها، سرمایه گذاران، شهرها و دولت ها در تعقیب هوای پاک، اشتغال و استقلال در زمینه انرژی با تلاش جمعی خود مسیر جدید به سوی تصاعد صفر تا سال ۲۰۵۰ را رقم می زنند."     ###