حرام بعداً خیلی حلال
* دکترحبیب الله معظمی
مدرس و پژوهشگر ارتباطات

پرسش:دکتر حبیب الله معظمی مدرس و پژوهشگر ارتباطات در روزنامه شرق امروز شنبه نوشت:  مخالفان خیابانی ( از پدیده های چهار دهه اخیر ایران و امکانی برای افراد خاص ) دست به تحریم و زیر کشیدن پرده فیلم آدم برفی درحال نمایش زدند که دلیل آنها این بود که فیلم مخالف آموزه های دینی و ارزش های انقلابی و اسلامی است.

حرام بعداً خیلی حلال(منتشره در روزنامه شرق 17/ 6/97 ص1 با تیتر ضد ارزشی بعداً خیلی ارزشی)
* دکترحبیب الله معظمی
مدرس و پژوهشگر ارتباطات
شبکه سوم سیما پیش از ظهر جمعه شانزدهم شهریور در اقدامی کم سابقه فیلم «آدم برفی»؛ فیلمی که بیش از دو دهه پیش، نمایشش تابو بود، پخش عمومی کرد.
آدم برفی داستان مهاجرت و دلبستگی به وطن است که درنهایت با ناکامی در مهاجرت، بر زیست در وطن تاکید می کند. فیلم زمانی ساخته شده بود که نخسیتن موج مهاجرت بعد از جنگ تحمیلی ایران را فرا گرفته بود و پخش آن در شبکه 3 سیما  با موج جدید مهاجرت از کشور همزمان شده است. این فیلم حدود یک ربع قرن پیش ساخته شد و اینک در شرایط اجتماعیِ از جهانی مشابه، از تلویزیون پخش می شود. فیلم با داستان دراماتیک و نوآورانه و به روز خود پیامی در راستای سیاست های رسمی کشور و نقد ضمنی آمریکا و زندگی نه چندان مطلوب و مثبت مهاجران داشت اما چون یکی از کاراکترهای مرد آن در هیات زنانه در می آمد، مخالفان از آن جنجالی بزرگ درست کردند.
آدم برفی از شمار فیلم های سینمای ایران است که شهرت خود را به مراتب بیش از ویژگی های فنی و سینماشناختی از شرایطی که برایش پیش آمد، دارد. این فیلم از نمونه فیلم های سینمای ایران است که فرامتن و بافت اجتماعی بر متن (فیلم) غلبه کرد. فیلم در سال 1373 ساخته شد اما نمایش آن با غوغا و اعتراض و واکنش منفی معترضین خیابانی فراقانونی آن سالها مواجه شد طوری که اکران آن چند روز بیشتر دوام نیاورد و تا چند سال بعد فرصت اکران نگرفت. مخالفت با فیلم به عبارتی مخالفت شکلی بود تا محتوایی زیر محتوای آن کاملا مورد نیاز رسمی بود.
مخالفان خیابانی ( از پدیده های چهار دهه اخیر ایران و امکانی برای افراد خاص ) دست به تحریم و زیر کشیدن پرده فیلم آدم برفی درحال نمایش زدند که دلیل آنها این بود که فیلم مخالف آموزه های دینی و ارزش های انقلابی و اسلامی است. مهم نیست که مصطفی میرسلیم موتلفه ای وزیر ارشاد صادرکننده پروانه ساخت این فیلم باشد بلکه مهم این است که تصمیمات دولت در دهه های اخیر در ایران به راحتی می تواند نقض شود و با برگزاری تظاهرات خیابانی هدایت شده زیرپا گذاشته شود بخصوص آنکه به بهانه پاسداری از ارزش های دینی باشد. جالب آنکه در میان همراهان و همفکران معترضین این فیلم و متعرضین به سینماهای محل نمایش آن، کس و کسانی بودند که بعداً در هیات سینماگر فیلم هایی با حمایت حکومتی ساختند که بلخاظ شکلی شبیه فیلم هایی همچون آدم برفی (به زعم آنها) بود، اما چون خودی! بودند اعتراضی به آنها نشد.
داستان اکران فیلم آدم برفی یک مثال روشن از پدیده ای چند بعدیِ مستمر در ایران کنونی است که نشان می دهد؛ چگونه می توان برخاسته از سلیقه شخصی و رقابتی، ارزش ها را ضد ارزش وانمود کرد و ضد ارزش ها را ، ارزش. چگونه می توان حلال و حرام دین در کف خیابان ها جا عوض کنند، چگونه برداشت از دین خیلی سریع تغییر می کند، دین به ضد دین و قانون شکنی به دین خواهی، مبدل می شود ، چگونه وقع ننهادن به تصمیمات دولت و بی اعتنایی به دولت به عنوان منبع اقتدار جامعه، هر آن در جامعه ما تجلی پیدا می کند و تضعیف می شود و مخالفت با تصمیمات دولت بطور بالقوه موجودیت دارد و نهادینه شده است. این نشان گرها هنوز وجود دارند اما جا و حالت و حوزه عمل خود را عوض کرده اند اما همچنین می دانیم که تاریخ حذف شدنی نیست و باید از آن عبرت گرفت و به زیان افکارعمومی، هزینه نکرد.  

 

 

###