مناقشات کهنهای که با ما پیر شدند، اما حل نشدند...
بلوای آزمون پزشکی
پرسش:خلاصه اینکه سهمیهها اعمال خواهند شد، فارغ از درستی یا نادرستی آن و بر ما و بر همگان است که تابع قانون باشیم. در این بین باید حواسمان باشد که احیانا اگر از این بهبعد از جامعه پزشکان خطایی دیدیم و بغضی به دل گرفتیم، در لحظه انتقاد و ناسزاگویی یادمان باشد به احتمال زیاد پزشکی که مخاطبمان است خارج از کسوت سفید طبابت، صاحب یکی از سهمیههاست.
پرسش:خلاصه اینکه سهمیهها اعمال خواهند شد، فارغ از درستی یا نادرستی آن و بر ما و بر همگان است که تابع قانون باشیم. در این بین باید حواسمان باشد که احیانا اگر از این بهبعد از جامعه پزشکان خطایی دیدیم و بغضی به دل گرفتیم، در لحظه انتقاد و ناسزاگویی یادمان باشد به احتمال زیاد پزشکی که مخاطبمان است خارج از کسوت سفید طبابت، صاحب یکی از سهمیههاست.
شرق به قلم * امیر عربی نوشت:در آستانه اعلام نتیجه بزرگترین آزمون صنفی جامعه طبیبان، جمعی از شرکتکنندگان در این امتحان در شهرهای گوناگون اقدام به برگزاری تجمعاتی کرده و اعتراض خود را به تخصیص تنها ۳۵ درصد از پذیرشها به سهمیه آزاد اعلام کردند؛ مسئلهای که طبق گفته رئیس مرکز سنجش آموزش پزشکی، مصوبه مجلس شورای اسلامی است. بحث قدیمی سهمیه و سهمیهبندی، اینبار موضوع مناقشه فیمابین اطبا و مسئولان شد.
همه ما با این دست امور بزرگ شدهایم و نمونههایی از آنها را در ذهن داریم. گاهی از کنارشان بیتفاوت رد شدهایم؛ آن زمان که خود را دور از آن چالش و فارغ از پیچیدگیهایش یافتهایم. چندی بعد چون گریبان خودمان را گرفت، وارد مناقشه شدیم و بحث کرده و ناسزا گفتیم. نهایت وقتی مرکبمان به تمامیت از پل لرزان این سوژههای تکراری گذشت، دوباره بیتفاوت کناری نشستیم و به مناظرات جاماندگان خندیدهایم.
چالشی از این جنس این روزها بحث اول جامعه پزشکان شده است. در آستانه اعلام نتیجه بزرگترین آزمون صنفی جامعه طبیبان، جمعی از شرکتکنندگان در این امتحان در شهرهای گوناگون اقدام به برگزاری تجمعاتی کرده و اعتراض خود را به تخصیص تنها ۳۵ درصد از پذیرشها به سهمیه آزاد اعلام کردند؛ مسئلهای که طبق گفته رئیس مرکز سنجش آموزش پزشکی، مصوبه مجلس شورای اسلامی است. بحث قدیمی سهمیه و سهمیهبندی، اینبار موضوع مناقشه فیمابین اطبا و مسئولان شد.
از آنجا که همذاتپنداری با پزشکان، این تافتههای جدابافته و دورافتاده از سطح جاری جامعه، برای خواننده غیرمرتبط این نوشته سخت است، یک مثال ملموستر تقدیم میشود. هنوز بلوای کنکور سراسری سال ۱۳۸۷ را از خاطر نبردهایم؛ آنجا که سهمیه بومیگزینی، نفر اول آن آزمون را همنشین رفقای چهاررقمی تهرانی کرد؛ رفاقتهایی که سخت شکل گرفت، اما همچنان پایدار و باقیست و به شرط فراموشکردن پشتدرماندههای آن سهمیهبندی جنجالی که نمیدانیم الان کجایند و چه میکنند، به نظر ضربه سهمناکی به پیکره زخمی آموزش عالی وارد نشد. مثالهای مشابه زیادی در همان سطح وجود دارد و کمتر ایرانیای را میتوان یافت که از سهمیهها ننالیده باشد، مگر آنکه خود صاحب سهمیه بوده باشد.
آزمون دستیاری پزشکی یا به زبان سادهتر، امتحان تخصص، ید طولایی در ایجاد حاشیه و تلاطم در جامعه پزشکی و جوامع مرتبط دارد؛ از انحلال کامل آزمون در پی فروش سؤالات در سالهای کمی دور، تا نمرههای برابری که رتبههای متفاوت نصیبشان شد، در گذشتهای نزدیکتر، اما چه چیزی آزمون مزبور را به ورطه مذکور غلتانده است؟ شاید یک جمع اضداد ساده. از طرفی امتحان بسیار مهم و سرنوشتسازی است و گذر از آن به منزله انتخاب شغل ابدی و حرکت به سمت آینده روشن و رفاه احتمالی است. از آنطرف به علت ماهیت صنفی و مخاطبان محدود و طبعا عدم درگیری و اقبال عوام، کمتر زیر ذرهبین رسانهها قرار گرفته است. آن اهمیت و این بیاهمیتی، میدانی برای جولان سهمخواهان از سیستم و البته عرصهای برای آزمونوخطای تئوریهای نابالغ و تئوریسینهای نابالغتر به وجود آورده است؛ خلوتی که به باور ذهن منحرف نویسنده، در آن چراغخاموش کارهای زیادی میتوان انجام داد.
تحلیل خوب و بد سهمیهها کار راحتی نیست. بهنوعی همه حق دارند. طرف اول دعوا اشاره به سالهایی میکند که پای کتاب و درس گذرانده و اکنون حق خود میداند که طبق نمره کسبشده، از سکوهای خالی پیشرو سهم ببرد. طرف دوم دعوا اشاره به وجه ماهوی سهمیه میکند. طرف اول از عدالت در بهرهوری از امکانات آموزشی میگوید و طرف دیگر بر عدالت بربادرفته در مناطق محروم در تمام سالهای تحصیل داوطلب تأکید میکند. در این میان طرف سوم دعوا هم داریم که میگوید عرصه پزشکی که ضامن سلامت جامعه و معاملهگر جان و روان شهروندان است، نیاز به بعضی تواناییهای مادرزادی و استعدادهای ویژه دارد تا در کمترین زمان و سختترین لحظات بهترین تصمیم گرفته شود و شاید، و باز هم شاید، سهمیهگذاری در دنیای خطیر طبابت مایه دورماندن افراد شایستهتر از میدان شود. نظرات گوناگون است و گویی همه حق دارند و شاید همین موضوع این مناقشه را لاینحل کرده. نتیجه اینکه از این نسل به نسل بعد و بعدتر مبتلا به همه میشود و داستان ادامه پیدا میکند. واضحتر از همهچیز، لزوم اجرای قانون است و درحالحاضر طبق تأکید مسئولان، قانون اینگونه حکم میکند که سهمیهها به شکل کنونی اعمال شود و طبعا تخطی از قانون بزرگترین اشتباه است. اگرچه پناهبردن به قانون در این مورد بهجای حل مشکل به نظر بیشتر آتشبس موقت است تا سال بعد همین موقع و شروع دوباره همین بحثها.
خلاصه اینکه سهمیهها اعمال خواهند شد، فارغ از درستی یا نادرستی آن و بر ما و بر همگان است که تابع قانون باشیم. در این بین باید حواسمان باشد که احیانا اگر از این بهبعد از جامعه پزشکان خطایی دیدیم و بغضی به دل گرفتیم، در لحظه انتقاد و ناسزاگویی یادمان باشد به احتمال زیاد پزشکی که مخاطبمان است خارج از کسوت سفید طبابت، صاحب یکی از سهمیههاست.
*دستیار چشمپزشکی
###