در فقه باید همیشه و همه جا، زمان و مکان را در نظر بگیریم

پرسش:آیت الله العظمی صانعی از مراجع تقلید درپایان در خارج فقه و به علت بیان ممنوعیت نامزدی اقلیت های دینی در انتخابات شورای شهرهای دارای اکثریت مسلمان از سوی آیت الله جنتی دبیر شورای نگهبان با استناد به جمله ای از امام (ره)، ضمن رد آن گفته است: در فقه باید همیشه و همه جا، زمان و مکان را در نظر بگیریم.

متن سخنان آیت الله یوسف صانعی به این شرح است:

در فقه باید همیشه و همه جا، زمان و مکان را در نظر بگیریم، در همه جا مخصوصاً در سخنان سیدنا الاستاذ الامام (سلام الله علیه) دقت کنید زمان و مکان را در نظر بگیرید، علت را نگاه کنید، حصر را نگاه کنید، که آیا این حصر حقیقی است یا اضافی، بترسیم از اینکه کاری کنیم که مردم از اسلام زده شوند؛ اگر یک نفر را هدایت کنیم به قدر همه آسمان و زمین ارزش دارد، اگر یک نفر هم با نظر ما از دین برگشت، با حرف ما از دین برگشت عقوبتش به همان اندازه زیاد است، اولاً اگر نظر است باید نظر دیگران را هم می گرفت، ثانیاً لازم نیست که آدم هر نظری دارد بگوید، وقتی می بیند که این نظر را اگر بگوید مردم از دین بر می گردند.

اخیراً یک بحثی مطرح شده در مورد اقلیت های مذهبی که این اقلیت های مذهبی نمی توانند در شوراهای شهر و روستا انتخاب شوند. اینجا یک مسئله این است که به فرمایشات سیدنا الاستاذ استناد شده که یکی از اعضای مؤسسه نشر آثار امام جواب داده است که به نظر بنده کاملترین جواب را داده است. اینجا هم برای اهمیت مطلب است هرکسی به رسانه های مجازی نگاه کند هر کسی آشنا باشد به اخبار دنیا که ما بگوییم که در شورای روستاها شش نفر می خواهند با هم بنشینند که یکی زرتشتی، یهودی یا مسیحی است، این حق آمدن ندارد! مالیات که باید بدهد، جنگ که باید برود، حقوق مردم را که باید ادا کند، این بر می گردد می گوید این چه دموکراسی است؟! این چه جمهوریتی است که توده مردم را از یکدیگر جدا می کند؟!

به استناد فرمایشات امام می گوید این حق را ندارد در یک روستا عضو شورا بشود، قائم مقام مؤسسه نشر آثار نُه جواب به این مستند داده است، برای اینکه مطلب بسیار زشت و زننده بوده، یعنی بد استفاده می شود، بد علیه ما تبلیغ می شود، اینقدر علیه ما تبلیغات است، دیگر خودمان یک حرف هایی نزنیم که نادرست باشد و این نمایندگان محترم اند که باید بایستند در مقابل حرف هایی که دنیا قبول ندارد، اسلام هم قبول ندارد، امام امت هم قبول نداشت، و گاهی گفته می شود و استدلال هم می شود که «وَلَن یَجْعَلَ اللهُ لِلْکَافِرِینَ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ سَبِیلاً» خوب اولاً یکی از اینها این است که اگر این طور است، نقض می شود  به مجلس شورای اسلامی، مجلس شورای اسلامی که کارش قانونگذاری است اکثریتش ممکن است با رأی یک زردشتی محترم باشد، با رأی یک مسیحی محترم باشد، با رأی یک یهودی محترم باشد، این اقلیت ها در مجلس رأی می دهند و آرایشان سبب اکثریت می شود، بعد این قانون برای همه مردم ایران و برای همه مسئولین از صدر تا ذیل لزوم اتباع دارد، چطور آنجا «وَلَن یَجْعَلَ اللهُ»، نیامده بگویند که نه شما حق کاندید شدن ندارید، وظیفه دارید رأی بدهید، اما حق ندارید نامزد انتخابات شوید.

ثانیاً شورا مگر کارش قانونگذاری است، شورا یک نهاد اجرایی است، این شهردار باشد آن یکی نباشد، اینجا را خیابان بکشید، آنجا را خیابان نکشید، این سلطه‌ای نیست تازه اگر سلطه هم باشد سلطه فرد نیست، سلطه شورا است، شورا این نظرش متبع است نه فرد که شما بگویید «وَلَن یَجْعَلَ اللهُ لِلْکَافِرِینَ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ سَبِیلاً».

ثالثاً یادتان باشد این در فقه آینده ان شاء الله برایتان مفید است، شماها که در مصادر امور تقنین قرار گرفتید و برای اسلام بنا شد حرف بزنید «وَلَن یَجْعَلَ اللهُ لِلْکَافِرِینَ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ سَبِیلاً»، اولاً علامه طباطبایی دو احتمال می دهد یکی « وَلَن یَجْعَلَ اللهُ»، در آخرت یکی «وَلَن یَجْعَلَ اللهُ» در دنیا، یعنی در دنیا هم مسلط نمی شود، بعد می فرمایید که اقوی این است که آیه هر دو را می خواهد بگوید.

احتمال ثالث که مرحوم آسید محمد کاظم و شیخ و دیگران از فقها داده اند که این سبیل اجتماعی است، یعنی «وَلَن یَجْعَلَ اللهُ لِلْکَافِرِینَ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ سَبِیلاً»، سبیل اجتماعی است، فلذا فرموده اند نمی شود عبد مسلم را به کافر فروخت، چون بر او سلطه پیدا می کند.

به نظر بنده «وَلَن یَجْعَلَ اللهُ لِلْکَافِرِینَ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ سَبِیلاً»، این برای کافر است نه هر غیر مسلمان. جمعیت دنیا از تمام حقوق انسانی برخوردارند، بلکه از تمام حقوق شرعی برخوردارند که بنده اینها را بحث کرده ام و گفته ام، در تمام حقوق مساوی هستند. کفر در قرآن همه جا همراه با عذاب است، شما جواهر را نگاه کنید اول کتاب الکفارات می گوید: کفر ای ستر، فلذا یقال للکفار کافر لانهم ستر الحق، ستر حق برای کجاست؟! برای جایی است که بداند اسلام حق است ولی در عین حال آن را انکار کند، ولی اگر غافل است دین و مذهب خودش را درست می داند، همان طور که بلاتشبیه ما دین و مذهب خودمان را صد در صد درست می دانیم، این تقصیر ندارد و نمی شود او را عذاب کرد و در آیات شریفه قطع نظر از لغت که کفر را به معنای ستر گرفته، همه غیر مسلمین را شامل نمی شود، بلکه عدم اسلام عن جحود و عن انکار و بداند اسلام حق است، او را می خواهد بگوید، خود این آیات چند آیه قبلش در سوره نساء دارد که منافقین و کفار جایگاهشان جهنم است، خوب همان کافری که جایگاهش جهنم است در آیه بعدش آمده «وَلَن یَجْعَلَ اللهُ لِلْکَافِرِینَ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ سَبِیلاً»، مواظب باشیم یا حرف نزنیم، ساکت بشویم و یا اگر حرفی می زنیم حرفی بزنیم که موافق با موازین اسلام باشد نه مخالف با موازین اسلام،

ما برای وصل کردن آمدیم نی برای فصل کردن آمدیم

شما می گویید این آقای مسیحی حق ندارد عضو شورای روستا بشود، بعد هم می گویید بیاید مسلمان شود، خوب می گوید شما به من حق شرکت در شورای روستا نمی دهید؟! بیایم مسلمان بشوم و عقیده پیدا کنم؟! فلذا بنده معتقد هستم که «وَلَن یَجْعَلَ اللهُ لِلْکَافِرِینَ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ سَبِیلاً»، تمام پست هایی که برای انسان ها در هر نظامی قرار داده شده، برای غیر مسلمین نسبت به مسلمین هم هست. می‌تواند رئیس یک مدرسه ای بشود که شاگردانش مسلمانند، دبیر بشود که شاگردانش مسلمان هستند، رئیس دانشگاهی بشود که دانشجویانش مسلمان هستند، فرمانده ارتشی بشود که سربازانش مسلمان هستند. اینها همه اش برای این است که آنان هیچ یک کافر نیستند. هفت میلیارد جمعیت دنیا، فقط تعداد اندکی از آنها کافر هستند. «وَلَن یَجْعَلَ اللهُ» بر فرض اینکه سبیل اجتماعی را بگیرد اختصاص به کافر دارد و غیر مسلمین را شامل نمی شود و اقلیت‌های مذهبی که خداوند حفظشان کند خدمت کرده اند، الآن هم دارند خدمت می کنند، آنها جزء غیر مسلمین هستند، هیچ مذمتی از آنها نشده است، در باب ارث، ما گفتیم غیر مسلم ارث می برد، در باب قصاص، گفتیم قصاص در قتل غیر مسلم هم جریان دارد. کفار، حسابشان از غیر مسلمان ها جداست. آگاه باشید بفهمید روی درک و فهمتان تکیه کنید، ولو کسی برای فهم شما ارزش قائل نباشد، روزی برای فهم و درک مقدس اردبیلی ارزش قائل نبودند، اما امروز می بینید شکسته بسته مجبور می شوند که برایش ارزش قائل شوند.

والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته

 

###