تنها راه احیای دریاچه ارومیه٬ استقراض خارجی است

پرسش:رئیس سازمان حفاظت محیط زیست و مدیر ستاد احیای دریاچه ارومیه تنها راه‌کار تامین منابع مالی برای احیای دریاچه ارومیه را «استقراض خارجی» اعلام کرد.

عیسی کلانتری این موضوع را روز دوشنبه ۱۳ آذر، در گفت‌و‌گو با ایسنا بیان کرده و افزوده که دریاچه ارومیه با بودجه «سنواتی» احیا نمی‌شود.

او دو مشکل «اصلی» دریاچه ارومیه را «کمبود بودجه‌ و کاهش شدید بارندگی» دانست و هشدار داد در صورت وارد نشدن آب٬ این دریاچه دوباره به شرایط بحرانی قبل بازمی‌گردد.

به گفته کلانتری، دریاچه ارومیه در سال آبی ۹۶-۹۵ نسبت به یک سال قبل، ۳۸ درصد و نسبت به میانگین بارش بلندمدت (۴۸ ساله) حدود ۲۲ درصد کم‌بارشی را تجربه کرده است.

وی با اشاره به بارش کم در سال جاری، با گذشت بیش از دو ماه از فصل پاییز٬ گفت: سال گذشته «حدود یک میلیون و ۱۵۰ میلیون متر مکعب آب وارد دریاچه شد ...و اگر بخواهیم دریاچه ارومیه به روند عادی برگردد باید سالیانه ۳.۱ میلیارد متر مکعب آب وارد آن کنیم».

رئیس سازمان محیط زیست و مدیر ستاد احیای دریاچه ارومیه از بدهی «۱۸۰۰ میلیاردی دولت» به ستاد احیای دریاچه ارومیه خبر داد و افزود که دولت در ماه گذشته تنها ۲۰۰ میلیارد تومان به ستاد احیای دریاچه ارومیه پرداخت کرده است.

عیسی کلانتری اضافه کرد که برای بستن سردهنه‌های این دریاچه در زمستان و باز کردن آنها در بهار٬ به مبلغی حدود ۴۰ میلیارد تومان نیاز است و سال گذشته٬ «به‌دلیل محدودیت مالی نتوانست این کار را انجام دهیم و این موضوع موجب از دست دادن ۴۰۰ میلیون متر مکعب آب شد».

او همچنین گفت که در دو سال گذشته، «ثابت شده با بودجه سنواتی نمی‌توان کارهای دریاچه ارومیه را پیش برد ...و با بودجه‌ای که سازمان برنامه و بودجه تخصیص می‌دهد، بعید است احیای دریاچه ارومیه صورت گیرد».

کلانتری با تاکید بر ضرورت «تامین به‌موقع منابع مالی مورد نیاز» دریاچه ارومیه٬ اضافه کرد که «دولت باید اجازه استقراض از خارج از کشور بدهد. یعنی پول مورد نیاز دریاچه را از خارجی‌ها به شکل وام با بهره حدود ۲.۵ درصد بگیریم».

به گفته وی٬ «ما باید رئیس جمهور، معاون اول رئیس جمهور و رئیس سازمان برنامه و بودجه را قانع کنیم که دریاچه ارومیه به قدری اهمیت دارد که اگر کشور در شرایط فعلی پول ندارد، برای احیای آن، وامی از خارج دریافت شود و دولت به تدریج طی ۱۰ سال آن را پرداخت کند».

معاون حسن روحانی با این حال افزود که هنوز نتوانستیم دولت را برای این کار «قانع» کنیم٬ «چون برای امور تولیدی و صنعتی که توجیه اقتصادی دارد و می‌توان از محل کارکرد همان بخش، بدهی را پرداخت کند، این اجازه داده می‌شود که از خارج استقراض صورت گیرد اما بازپرداخت وام دریاچه ارومیه بر عهده دولت خواهد بود».

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست و مدیر ستاد احیای دریاچه ارومیه همچنین گفت که علاوه بر دریاچه ارومیه٬ برای احیای تعدادی از تالاب‌های دیگر کشور نیز می‌توان از منابع خارجی استفاده کرد٬ «چون بودجه داخلی، کشش رسیدگی به این موضوعات را ندارد».

اظهارات عیسی کلانتری در حالی بیان شد که نماینده برنامه عمران سازمان ملل در تهران نیز روز ۲۲ آبان از «کاهش» سطح آب دریاچه ارومیه با وجود «تلاش‌های» زیاد برای نجات آن خبر داده بود.

گری لوئیس در صفحه شخصی خود در توئیتر نوشته بود: «خبرهای نگران‌کننده از دریاچه ارومیه. بر خلاف تمام تلاش‌ها، سطح آب دریاچه در حال کاهش است».

وی افزوده بود که «بدون تغییرات اساسی در مدل توسعه و مدیریت تقاضای آب، مشکل بر طرف نخواهد شد. زمان دو برابر کردن همکاری‌هاست. سازمان ملل آماده همکاری است‎».

این در شرایطی است که احیای دریاچه ارومیه یکی از وعده های حسن روحانی در انتخابات ریاست جمهوری سال ۹۲ بود و پس از پیروزی‌اش نیز اخبار زیادی در مورد اختصاص بودجه به این منظور منتشر شده بود.

پیشتر هم یک مقام مسئول در برنامه احیای دریاچه ارومیه در روز ۱۶ شهریور از «اختلال» در روند احیای این دریاچه به دلیل «کاهش محسوس حجم بارش» و ضرورت بازنگری در این برنامه خبر داده‌ بود.

مرتضی موسوی، مدیرکل دفتر مدیریت به‌هم‌پیوسته منابع آب حوضه دریاچه ارومیه، گفته بود که کاهش ۲۶ درصدی بارش نسبت به سال قبل «در حوضه آبریز دریاچه برنامه‌های احیای دریاچه همچون افزایش جریان‌های ورودی به دریاچه از سدها را دچار اختلال کرده‌است».

وی به همین دلیل افزوده بود که برنامه احیای دریاچه ارومیه «باید براساس شرایط و امکانات فعلی کشور و دولت بازنگری و سنجیده شود».

در سال‌های اخیر، تلاش‌های بسیاری برای نجات دریاچه ارومیه از خشکسالی که به نوشته ایرنا از سال ۱۳۸۰ آغاز شد٬ انجام شده‌ است.

برخی از موسسات کشورهای خارجی از جمله آلمان نیز پروژه‌های مشترکی را با ایران برای احیای این دریاچه اجرا می‌کنند. دولت ژاپن نیز تاکنون دو میلیون دلار برای احیای دریاچه ارومیه به برنامه توسعه ملل متحد کمک کرده‌ است.

مسئولان آذربایجان غربی پیش‌تر اعلام کرده‌اند بر اساس نظرسنجی‌ها، مهم‌ترین خواسته مردم این استان نجات دریاچه ارومیه است.​

 

###