چه کسی پریگوژین را کشت؟

پرسش: وزارت دفاع آمریکا ادعاها درباره حمله موشکی به هواپیمای حامل فرمانده ارتش خصوصی واگنر را رد کرد.

یک سخنگوی پنتاگون برخی ادعاها درباره اینکه هواپیمای حامل «یوگنی پریگوژین»، فرمانده ارتش خصوصی واگنر در اثر شلیک موشک سقوط کرده را رد کرد. 

«پات رایدر» سخنگوی پنتاگون که در جمع خبرنگاران صحبت می‌کرد مدعی شد که اطلاعات اولیه حاکی از آن است که پریگوژین جان باخته است. 

رایدر گفت: «ارزیابی اولیه ما بر اساس مجموعه‌ای از عوامل این است که پریگوژین احتمالاً کشته شده است.»

رایدر از اظهارنظر درباره گزارش‌های غیررسمی رسانه‌های آمریکایی مبنی بر اینکه انفجار در داخل هواپیما عامل سقوط آن بوده است خودداری کرد. 

ساعتی قبل‌تر روزنامه‌های نیویورک‌تایمز و وال‌استریت‌ژورنال با استناد به مقام‌های غربی که اشاره‌ای به نام آنها نشده مدعی شدند انفجار بمب عامل سقوط هواپیمای حامل «یوگنی پریگوژین» بوده است. 

روزنامه نیویورک‌تایمز به نقل از مقام‌های آمریکایی و سایر کشورهای غربی نوشت احتمالاً انفجار یک بمب در هواپیمای حامل پریگوژین باعث سقوط آن در روز چهارشنبه و مرگ تمامی سرنشین‌های آن بوده است. 

نیویورک‌تایمز با بیان اینکه این نتیجه‌گیری مربوط به «گزارش‌های اطلاعاتی مقدماتی» است نوشت که هنوز هیچ جمع‌بندی قطعی در این خصوص حاصل نشده است. وقوع انفجار در حال حاضر اصلی‌ترین فرضیه درباره دلیل سقوط این هواپیما در منطقه‌ای بین مسکو و سن‌پطرزبورگ در روز چهارشنبه است. 

نیویورک‌تایمز همچنین نوشت این انفجار ممکن است در اثر بمب یا وسیله انفجاری دیگری که در هواپیما کاشته شده ایجاد شده باشد. با این حال، مقام‌ها  احتمال‌های دیگری نظیر سوخت تقلبی را نیز بررسی می‌کنند. 

طبق گزارش نیویورک‌تایمز ماهواره‌های اطلاعاتی آمریکا پرتاب موشک را شناسایی نکرده‌اند و هیچ نشانه دیگری مبنی بر اینکه هواپیما توسط موشک سطح به هوا ساقط شده باشد در دست نیست. سخنگوی وزارت دفاع آمریکا درباره این گزارش‌ها اظهارنظر نکرد و از تأیید اینکه پریگوژین به صورت عمدی کشته شده نیز خودداری کرد. 

ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه روز پنجشنبه در نخستین اظهارنظر درباره این حادثه گفت که مسئولان روسیه‌ای در حال انجام تحقیقات درباره دلیل سقوط هواپیما هستند. 

او درگذشت یوگنی پریگوژین و دیگر سرنشین‌های آن هواپیما را به خانواده‌های جان‌باختگان تسلیت گفت و تصریح کرد که از دهه ۱۹۹۰ پریگوژین را می‌شناخته است.

پوتین تصریح کرد: «این تحقیقات به طور کامل انجام خواهند شد و تا پایان ادامه خواهند یافت. تردیدی در این خصوص وجود ندارد. اجازه بدهید ببینیم عوامل تحقیق در آینده نزدیک در این خصوص چه می‌گویند. همین الان، آزمایش‌های کارشناسان، آزمایش‌های فنی و آزمایش‌های ژنتیک در حال انجام است و این مسئله قدری طول خواهد کشید.»

سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه هم امروز درباره این موضوع اظهارنظر کرد و گفت: «درباره این حادثه، مهم است که بر واقعیت‌ها تمرکز کنیم نه بر آنچه رسانه‌های غربی می‌گویند.»

مقام‌های برخی از کشورهای غربی از روز گذشته تلاش کرده‌اند این سانحه و مرگ پریگوژین را به انتقام‌جویی ولادیمیر پوتین بابت شورش ناکام او در دو ماه گذشته نسبت دهند. 

به عنوان مثال، زیبیگنیو راو، وزیر امور خارجه لهستان امروز پنجشنبه گفت: «اگر کسی فکر کند که این حادثه تصادف بوده است ما برای پیدا کردن اسمی که بتواند او را توصیف کند دچار مشکل می‌شویم.»

وی اضافه کرد: «مشخص است که مخالفان سیاسی‌ای که پوتین آنها را خطری برای قدرتش می‌داند با مرگ طبیعی فوت نمی‌کنند.»

جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا هم شب گذشته بدون ارائه هیچ مستنداتی مدعی شده بود در روسیه اتفاقات کمی رخ می‌دهند که ولادیمیر پوتین عامل آنها نباشد. 

مقام‌های اوکراین حتی با صراحت بیشتر این اتفاق را به پوتین نسبت داده‌اند. میخائیلو پودولیاک، یکی از مشاوران زلنسکی ساعتی بعد از وقوع سانحه دیروز در فضای مجازی نوشته بود که پریگوژین با کودتای ناکام خود حکم مرگش را امضا کرده بود. 

او نوشت: «مشخص است که پوتین کسی را نمی‌بخشد و منتظر لحظه مناسب برای کشتن او بود.»

او در ادامه نوشت: «حذف پریگوژین و فرماندهی واگنر دو ماه بعد از کودتای ناکام علامتی از پوتین به نخبگان روسیه قبل از انتخابات ۲۰۲۴ است.»

روز چهارشنبه منابع خبری از سقوط یک هواپیمای سبک متعلق به یوگنی پریگوژین در شمال غرب مسکو خبر داده و ساعاتی بعد اعلام کردند او نیز در این سانحه به همراه ۹ سرنشین دیگر هواپیما جانشان را از دست داده‌اند.  

پریگوژین ۶۲ ساله فرمانده شرکت نظامی خصوصی واگنر بود که تا چندی قبل تحت حمایت کرملین قرار داشت. به پریگوژین لقب «سر آشپز پوتین» داده شده بود زیرا مشهور بود که پوتین در رستوران‌های او غذا می‌خورد و با بعضی از غذاخوری‌های او قراردادهای دولتی امضا کرده بود.

نام گروه واگنر از چند ماه پیش که خبرهایی از عزیمت آنها به اوکراین برای کمک به نیروهای ارتش روسیه در جنگ منتشر شده بود بر سر زبان‌ها افتاد. هنگامی که اختلافاتی میان پریگوژین با فرماندهان ارتش روسیه بروز کرد گروه واگنر معروف‌تر از هر زمان دیگر شده بود. 

اوج اختلافات پریگوژین با ارتش روسیه سوم تیرماه سال جاری به صحنه نمایش در آمد. او بعد از متهم کردن نیروهای ارتش روسیه به حمله به مواضع این گروه، شورشی را علیه روسیه رهبری کرد که البته تنها ۲۴ ساعت دوام داشت و با وساطت بلاروس به پایان رسید.

با آنکه پریگوژین از حامیان حمله روسیه به اوکراین بود به صورت علنی از «سرگئی شویگو»، وزیر دفاع روسیه و «والری گراسیموف»، رئیس ستاد مشترک ارتش روسیه انتقاد می‌کرد و این دو مقام روسیه را عامل کمبودهای ارتش روسیه در جنگ می‌دانست. 

ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه در یک سخنرانی تلویزیونی در روز شورش اقدامات واگنر را خیانت و خنجر از پشت توصیف کرد.

نیروهای گروه واگنر در این شورش توانستند کنترل شهر «روستوف-نا-دونو» در کشور روسیه را به دست بگیرند و در حال حرکت به سمت مسکو بودند که «الکساندر لوکاشنکو»، رئیس‌جمهور بلاروس اعلام کرد به توافقی با پریگوژین برای پایان دادن به این غائله دست پیدا کرده است. 

شب ۲۴ ژوئیه عقب‌نشینی نیروهای واگنر آغاز شده بود و در این شرایطی بود که مفاد این توافق و شرایط اجرای آن از موضوعات مبهمی بود که به موضوعی برای گمانه‌زنی‌های زیادی میان تحلیلگران تبدیل شد. 

اندکی بعدتر از این شورش ناتمام کاخ کرملین اعلام کرد پریگوژین ۵ روز بعد از رهبری آن شورش در جلسه‌ای با پوتین شرکت کرد.

پریگوژین گروه واگنر را در سال ۲۰۱۴ پایه‌گذاری کرد. این گروه که گفته می‌شود در حال حاضر حدود ۲۵۰۰۰ نیروی نظامی دارد در فهرست تحریم‌های ایالات متحده آمریکا قرار گرفته است.

پریگوژین روز سه‌شنبه برای نخستین بار از زمان رهبری کردن شورش نیروهایش علیه کرملین، ویدئویی از خود که احتمالا در آفریقا ضبط شده بود در کانال های تلگرامی مربوط به این شرکت منتشر کرد.

در این ویدیو پریگوژین در لباس استتار نظامی و مسلسل به دست در یک منطقه بیابانی ایستاده بود. پشت سر پریگوژین در فاصله کمی دورتر افراد مسلح دیگری به همراه یک وانت پیکاپ نظامی به چشم می‌خورند.

 

###