تبدیل سه قاره به کوره سوزان
گرمای بیسابقه در سراسر آمریکای شمالی، اروپا و آسیا؛ ابعاد تهدید، جهانی است.
پرسش: در سراسر آمریکای شمالی، اروپا و آسیا، صدها میلیون نفر مجبور شدند شرایط گرمای سوزان را تحمل کنند. نماینده ویژه ایالات متحده در امور تغییرات آب و هوایی، این تغییرات را «تهدیدی برای همه نوع بشر» خواند. به نوشته روزنامه نیویورکتایمز، امواج گرمای تنبیهی روز سهشنبه سه قاره را در بر گرفت و رکوردهایی را در شهرهای اطراف نیمکره شمالی شکست.
این ارقام در حالی به دست آمد که کمتر از دو هفته پیش دانشمندان گفته بودند که احتمالا زمین گرمترین روزهایش را در تاریخ مدرن میگذراند. آتشنشانان در یونان برای خاموش کردن آتشسوزیهای جنگلی تلاش کردند، زیرا شرایط خشک فعلی، خطر آتشسوزیهای بیشتر در سراسر اروپا را افزایش میدهد. در آن سوی دنیا، پکن یک روز دیگر را با گرمای ۳۵ درجه سانتیگراد گذراند و مردم در هانگژو، یکی دیگر از شهرهای چین، شرایط خفگی را با سونا مقایسه کردند. از خاورمیانه گرفته تا جنوب غربی آمریکا، رانندگان تحویلدهنده، کارگران فرودگاه و خدمه ساختمانی زیر آسمانی که آتش به زمین پرتاب میکرد، کار میکردند.
کسانی که میتوانستند در خانه بمانند، خود را محبوس کردند. دماهای بالا که به یکباره بسیاری از نقاط جهان را تحتتاثیر قرار دادند، یادآور این موضوع بودند که تغییرات آب و هوایی یک بحران جهانی است که توسط انسان هدایت میشود؛ «یعنی انتشار گازهای به دامانداز گرما، که عمدتا ناشی از سوزاندن سوختهای فسیلی است.» جان کری، فرستاده ویژه ایالات متحده برای تغییرات آب و هوایی، در پی آن بود که برخی از واکنشهای جهانی را با نخستوزیر چین در پکن هماهنگ کند، زیرا موج گرما بخش عظیمی از چین را فراگرفته است. کری به مقامات چینی گفت: «جهان واقعا به دنبال رهبری ماست، بهویژه در موضوع آب و هوا. همانطور که میدانید آب و هوا یک موضوع جهانی است نه یک موضوع دوجانبه. این یک تهدید برای تمام بشریت است.»
دانشمندان میگویند که این سیاره از قرن نوزدهم حدود ۲ درجه فارنهایت گرم شده است و تا زمانی که انسان اساسا سوزاندن زغالسنگ، نفت و گاز را متوقف نکند، به افزایش خود ادامه خواهد داد. ناظران میگویند، دماهای گرمتر به رویدادهای شدید آب و هوایی و به تکرار، طولانیتر و شدیدتر شدن دورههای گرمای سوزاننده کمک میکند. همچنین با توجه به شرایط امسال، بازگشت النینو میتواند تاثیرات گستردهای بر آب و هوا در سراسر جهان داشته باشد. پدیده النینو یک الگوی آب و هوایی چرخهای است، بسته به دمای سطح دریا و فشار هوای بالای آن که از اقیانوس آرام سرچشمه میگیرد.
برای صدها میلیون نفر در روز سهشنبه، فرار از گرما سخت بود. در ایالات متحده، فونیکس در روز سهشنبه، با نوزدهمین روز متوالی دمای بالای ۱۱۰ درجه فارنهایت (۳/ ۴۳ سانتیگراد)، رکورد نزدیک به نیم قرن خود را شکست. انتظار میرود در سایر نقاط ایالات متحده، شرایط گرم و مرطوب در امتداد سواحل خلیج و در سراسر جنوب شرقی بدتر شود.
آتشسوزی در اقصی نقاط دنیا
آتشسوزیهای جنگلی برای یک هفته دیگر در کانادا ادامه داشت و تاکنون ۲۵ میلیون هکتار مساحت حیرتانگیز را در سالجاری سوزانده است، منطقهای که تقریبا به اندازه کنتاکی است. در حالی که بیش از یک ماه از فصل اوج گرمای سوزان باقی مانده است، سال ۲۰۲۳، رکورد سالانه کانادا از سال ۱۹۸۹ را تحتالشعاع قرار داده است. آتشسوزیها همچنین باعث تخلیه روستاهای جنوب، غرب و شمال آتن شد و با وجود بمبارانهای آبی هوایی برای کنترل شعلهها، حدود ۷۴۰۰ هکتار از جنگلهای یونان را سوزاند. میتسوتاکیس، نخستوزیر یونان در بیانیهای گفت: «ما آتشسوزی داشتهایم، اکنون هم با آن دست و پنجه نرم میکنیم و احتمالا در آینده شاهد رشد آنها باشیم. این یکی از پیامدهای بحران آب و هوایی است که ما با سختی و مرارت بیشتری باید در آن زندگی کنیم.»
میتسوتاکیس سفر خود را برای دیدار با رهبران اروپایی در بروکسل به منظور نظارت بر اطفای حریق جنگلها کوتاه کرد. همچنین انتظار میرود مقامات یونانی که مکانهای دارای تهویه مطبوع را در آتن برای ارائه برخی امدادرسانیها باز کردند، مانند آخر هفته گذشته در اختیار گردشگران قرار دهند. پس از کشته شدن یک توریست در آتن به دلیل گرمای بیش از حد، آتن قصد دارد تا دسترسی به آکروپولیس را به ساعات خنکتر صبح و بعدازظهر محدود کند. در بسیاری از شهرهای اروپایی، مقامات، ایستگاههای خنککننده مستقر کردهاند. با توجه به شرایط خطرناک و بر اساس یک مطالعه اخیر، بیش از ۶۱هزار نفر در موج گرمای تابستان گذشته در اروپا جان خود را از دست دادند. به همین دلیل مقامات یونان از بازدیدکنندگان و ساکنان خواستهاند که در گرمترین ساعات روز در خانه بمانند.
در رم، جایی که دمای هوا در روز سهشنبه از ۱۰۰ فارنهایت (۸/ ۳۷ درجه سانتیگراد) فراتر رفت، مقامات، یک کارگروه را برای توزیع آب و کمک به افرادی که از فشار گرما رنج میبرند در مکانهایی مانند کولوسئوم و بازارهای روباز بسیج کردند. مقامات ژاپنی نیز به همین ترتیب برای کمک به افرادی که از گرما رنج میبرند شتافتهاند: در جشنوارهای در کیوتو در روز دوشنبه، ۹ نفر از۸ ساله تا بیش از ۸۰ ساله به دلیل دمای نزدیک به ۱۰۰ درجه فارنهایت(۸/ ۳۷ درجه سانتیگراد) به بیمارستان منتقل شدند. در شهر تویوتا در استان آیچی، جایی که دمای هوا به بیش از ۱۰۲ درجه فارنهایت (۸/ ۳۸ سانتیگراد) رسید، هیات آموزش منطقهای از ۴۱۵ مدرسه ابتدایی و راهنمایی خواست تا کلاسهای ورزشی و فعالیتهای خارج از خانه را لغو کنند.
در چین، جایی که امواج گرما از اواخر ژوئن این کشور را فراگرفته است، پکن و سایر شهرها روزبهروز گرمای بیش از ۳۵ درجه سانتیگراد را ثبت کردهاند. به گزارش خبرگزاری رسمی انرژی چین، نیروگاهها نیز بهنوبه خود رکوردهای تولید الکتریسیته را شکستهاند، این به معنای سوزاندن زغالسنگ بیشتری برای تامین تقاضای سرمایش است. چین به میزان قابلتوجهی از انرژی خورشیدی، بادی و آبی استفاده میکند، اما همچنان برای سهپنجم برق خود به زغالسنگ متکی است. برخی از کاربران اینترنت در دو استان گوانگدونگ و سیچوان از خاموشی پراکنده در این هفته خبر دادند. رسانههای دولتی که تمایل دارند مشکلات مربوط به برق را به سختی اعتراف کنند، در مورد خاموشیها سکوت کردهاند.
یک شهر دورافتاده در شمال غربی چین روز یکشنبه بالاترین دمای ثبت شده در آن کشور، یعنی ۲/ ۵۲ درجه سانتیگراد یا ۱۲۶ فارنهایت را گزارش کرد. برای میلیونها نفر در جنوب و جنوب شرقی آسیا، گرمای خفهکننده مدتها قبل از تابستان شروع شد. هند گرمترین فوریه تاریخ خود را ثبت کرد، سپس در آوریل دمای بالایی را تحمل کرد. در این برهه زمانی ۱۱ نفر در یک روز بر اثر گرمازدگی جان خود را از دست دادند و بار دیگر در ماه مه و ژوئن دما باز بالاتر رفت اما بارانهای موسمی در هفتههای اخیر باعث کاهش دما در سراسر کشور شده است. حتی مناطقی که گرمای زیاد در آنها طبیعی است، باز هم شرایط سختی را تجربه کردند. در فرودگاه بینالمللی خلیج فارس در سواحل جنوب غربی ایران، شاخص گرما - که میزان گرمای واقعی هوا را بر اساس دما و رطوبت اندازهگیری میکند - در ساعت ۱۲:۳۰ بعد از ظهر به بالاترین حد خود یعنی ۱۵۲ درجه فارنهایت (۷/ ۶۶ سانتیگراد) رسید.
روز یکشنبه بر اساس دادههای هواشناسی ترکیبی از گرمای ۴۰ درجه سانتیگراد و هوای مرطوب، با رطوبت ۶۵ درصد، شرایط فرودگاه را فراتر از آنچه دانشمندان میگویند انسانها بهطور معمول میتوانند تحمل کنند، پیش برد. در پارک ملی دره مرگ در کالیفرنیا، دماسنج در روز یکشنبه کمی بیش از ۵۳ درجه سانتیگراد را نشان داد. طبق اعلام سازمان جهانی هواشناسی، در دره مرگ که به وسعت ۳۰۰۰ مایل مربع از صحرای موهاوی در امتداد مرز کالیفرنیا-نوادا را دربر میگیرد، بالاترین درجه حرارت در آنجا ثبت شده است. در سال ۱۹۱۳ در فورانس کریکِ کالیفرنیا، دما به ۶/ ۵۶ سانتیگراد رسید. در سالهای اخیر، دماسنجها در آنجا به این رقم نزدیک شدهاند و در سالهای ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ به ۵۴ درجه سانتیگراد رسیدهاند و پیشبینیکنندگان هشدار دادهاند که ممکن است در تابستان امسال دوباره به آن مرز نزدیک شود. اما حداقل در این هفته، سرویس ملی هواشناسی پیشبینی کرد که دما در پارک ملی باید بهطور نسبی کاهش یابد و به ۵۰ تا ۵/ ۵۱ درجه سانتیگراد برسد.
###