رئیس کمیته امداد علیه یارانهها
پرسش:رئیس کمیته امداد که به صراحت لهجه معروف است، تاکنون درباره موضوعات مهمی که پای اصلی کارش دولت بوده، دست روی بزنگاه‌های مهمی گذاشته و حالا با ورود به موضوع هدفمندی یارانهها از دولت خواسته است جراحی بزرگ درباره رساندن یارانه به نیازمندان واقعی و حذف میلیونی جمعیت زیادی از یارانه‌بگیران را شروع کند.
پرسش:رئیس کمیته امداد که به صراحت لهجه معروف است، تاکنون درباره موضوعات مهمی که پای اصلی کارش دولت بوده، دست روی بزنگاه‌های مهمی گذاشته و حالا با ورود به موضوع هدفمندی یارانهها از دولت خواسته است جراحی بزرگ درباره رساندن یارانه به نیازمندان واقعی و حذف میلیونی جمعیت زیادی از یارانه‌بگیران را شروع کند.
شرق یکشنبه نوشت: رابطه دولت و کمیته امداد در چند سال اخیر با تغییر رئیس‌جمهور و رئیس کمیته امداد خوب شده است؛ این بهبود روابط را می‌توان از اختصاص اعتبارات تا نوع رابطه و اظهارات دوطرفه به‌خوبی دید. رئیس کمیته امداد که به صراحت لهجه معروف است، تاکنون درباره موضوعات مهمی که پای اصلی کارش دولت بوده، دست روی بزنگاه‌های مهمی گذاشته و حالا با ورود به موضوع هدفمندی یارانهها از دولت خواسته است جراحی بزرگ درباره رساندن یارانه به نیازمندان واقعی و حذف میلیونی جمعیت زیادی از یارانه‌بگیران را شروع کند.
فتاح می‌داند این کار حرف‌وحدیث‌های طولانی و مفصل و پردردسری دارد و از این جهت می‌گوید پای بخشی از سختی‌ها و فحش‌خوردن‌هایش می‌ماند. او ٢٥ آبان در نشست هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران اظهاراتی داشت که درباره آن به «شرق» می‌گوید حرف‌های من کامل و درست منعکس نشده است. فتاح در آن جمع گفته بود: «من راجع به قطع یارانهها از یک سال پیش با آقای روحانی صحبت کردم و گفتم که من مسئولیت قطع یارانهها را می‌پذیرم». او خطاب به روحانی گفته بود: «از چه می‌ترسید که یارانهها را قطع کنید من فحش‌ها را می‌پذیرم؛ به‌هرحال این کارها فحش‌خوری هم دارد». رئیس کمیته امداد امام‌خمینی(ره) در ادامه صحبت‌های خود خطاب به روحانی گفت: شما بگویید که هر کسی نیازمند است بیاید کمیته امداد؛ مردم ما فهیم و بزرگ هستند و مسائل را درک می‌کنند. چرا ۲۰ هزار میلیارد تومان یارانه را می‌دهید. او در پاسخ به «شرق» درباره این رویکرد صریح خود برای آنچه جراحی بزرگ دولت می‌نامد و می‌داند، توضیحات بیشتری داد. رئیس کمیته امداد می‌گوید بحث من ناقص منعکس شد و من در جمع نخبگان حضور داشتم و بحث مفصلی را مطرح کردم که منقطع منتشر شد اما به‌طورکلی حرف این است که راه غلط را از هر جایی متوقف کنیم خوب است؛ پیشنهاد ما این است که از ٧٠ میلیون نفری که یارانه می‌گیرند، ٥٠درصدشان را حذف کنند و یکباره همه حذف نشوند. مددجویان ما حدود پنج میلیون نفر هستند که با احتساب مددجویان بهزیستی هفت میلیون می‌شوند. اگر حدود پنج میلیون بازنشسته‌ها و چند میلیون کارمندانی که حقوق پایین دارند و حاشیه‌نشین‌ها را هم اضافه کنید، باز هم ٣٥ میلیون نمی‌شود اما باز هم ما می‌گوییم اگر این پول را می‌خواهید بدهید، فقط به همین ٣٥ میلیون بدهید. واقعا قشرهای دیگر نیازی به این ٤٠ تا ٥٠ هزار تومان یارانه ندارند و زندگی آنها زیرورو نمی‌شود. اما توجه داشته باشید که اگر همین پول دست دولت باشد، در سال حدود ٢٣ هزار میلیارد تومان می‌شود و می‌تواند به شکل هدفمند سرمایه‌گذاری شود و به تولیدکنندگان کمک کند، اتوبان بسازد، نیروگاه بسازد و خرج کارآفرینی برای همین اقشار کند.
شما اخیرا چندین بار از لزوم حذف یارانهها حرف زده‌اید و روی موضوع تأکید کردید، این قضیه شائبه‌هایی ایجاد کرده و می‌کند، اینکه وقتی کمیته امداد این صحبت را شروع کرده می‌خواهد مددجو و به تبع آن پول و بودجه بیشتری را برای خودش جذب کند، آیا این‌طور است؟
ببینید این موضوع را کمیته امداد مطرح نکرده است؛ من، پرویز فتاح، بحث را شروع کردم چون با دولت آشنا هستم.
یعنی اگر مدیر دیگری در کمیته امداد بود، این بحث را پیش نمی‌کشید؟
نه. به خودش می‌گفت مگر من ذی‌نفع هستم، به من چه ربطی دارد! تازه می‌گفت دولت همین حالا هم مستمری مددجویان ما را سه برابر کرده و وضعمان خوب است و جامعه هدفمان هم راضی است و تازه قول پنج‌برابری را هم داده‌اند.
پس قاعده این است که مدیری که در جایگاه ریاست کمیته امداد نشسته، پیگیر ماجرا نباشد اما شما هستید!
بله، ما نباید حرفی بزنیم. به‌همین‌دلیل هم گفتم که در تبعات این موضوع خود را شریک می‌کنیم.
شما در نشست‌های خبری خود بارها گفته‌اید که دولت دراین‌باره نظر مثبت دارد و می‌خواهد برای هدفمندی یارانهها همکاری کند، پس برای کار چه مانعی هست؟
انصافا دولت توجه و تمایل به همکاری در این جهت را دارد. در جلسه اخیر هیئت دولت جلسه داشتیم و بسیاری از وزرا موافق هستند و جزئیات این روند را هم قبول دارند اما جسارت اجرائی و تبعات اجتماعی این موضوع مهم است که باقی مانده است. من می‌دانم که مجلس هم همراه است و می‌توانند قانونی را تصویب کنند تا شناسایی نیازمندان و حمایت از افرادی که بضاعت مالی ندارند در روندی قانونی انجام شود. ما هم در کنار و کمک دولت هستیم و نمی‌گذاریم افراد رها شوند. مسئله این است که ما در این موضوع ذی‌نفع نیستیم و نمی‌خواهیم مجری باشیم و پول را به ما بدهند. ما می‌خواهیم به دولت کمک کنیم تا این روند بالاخره شروع شود چراکه می‌دانیم تبعاتی دارد و می‌خواهیم بخشی از این تبعات را به دوش بگیریم. درباره احصای این آسیب‌ها و فشارها ما وظیفه‌ای نداریم و فقط می‌خواهیم کمک کنیم.
اما شما درباره قبول وظیفه‌ای صحبت می‌کنید که برای کمیته امداد هزینه مالی و اجرائی و حتی اجتماعی دارد؟
ما هم همه این مسئولیت را قبول نمی‌کنیم؛ تنها روی موضوعی تأکید می‌کنیم که لازم است دولت شروع کند و می‌خواهیم دولت را تنها نگذاریم. حالا که دولت با مجلس همراه است و بر اساس شعارهای انتخاباتی قول‌هایشان درباره سه‌برابرشدن مستمری‌ها را عملی کرده‌اند، زمان خوبی برای واقعی‌شدن هدفمندی یارانه‌هاست. مستمری امداد در سال جاری برای هر نفر ١٤٨ هزار تومان شده است اما سؤال من این است اگر کسانی هستند که به ٤٥ هزار تومان یارانه اینقدر نیاز دارند، از مستمری‌بگیر ما نیازمند‌تر هستند و این‌طوری باید همه اقشار جامعه را تحت پوشش کمیته امداد بیاوریم! این موضوعات نشان می‌دهد که فلسفه فکری پشت این طرح از ابتدا اشکال داشته و مسیر غلطی را هم رفته است و حالا باید برگردیم.
دولت تابه‌حال چه قولی داده است؟
قولی نداده است. من صرفا نظرم را گفتم و من دیگر پیگیری نخواهم داشت، دولت باید خودش پیگیری کند. تا جایی که می‌دانم، آقای نوبخت اعلام کرده‌اند قرار است لایحه‌ای دراین‌باره تهیه و به مجلس داده شود. اگر این روند را دنبال کنند، با توجه به موافقت مجلس زمانی هم طول نمی‌کشد. از نظر من این کار به‌نفع دولت و نظام است و می‌توان با برنامه‌ریزی تبعات آن را کاهش داد. در این مورد دولت باید با مردم و دستگاه‌های اجرائی شفاف برخورد کند، چراکه همه باید به دولت کمک کنند تا به‌ویژه جامعه نخبه و دانشگاهی همراهی کند و این موضوع را جا بیندازد که این اقدام به نفع جامعه است.
آیا می‌توان گفت اینکه شما با این جدیت به موضوع ورود کرده‌اید به این دلیل است که وضع اقتصادی کشور و دولت نگران‌کننده است؟
به نظر من این‌گونه نیست، اما دولت باید به مردم اطمینان‌هایی را بدهد؛ به‌عنوان‌نمونه در محافل عامیانه گفته می‌شود که اگر این پول را دریافت نکنیم، دولت با آن چه‌کار می‌کند؟ دولت باید مردم را متقاعد کند که با این حدود ٢٣ هزار میلیارد تومان فلان نیروگاه در مدار می‌آید، این میزان خانه ساخته می‌شود و فلان اتوبان تمام می‌شود و... تا مردم دلشان قرص باشد و به چشم هم ببینند و اعتماد کنند. این یکی از راهکارهای مهم پیش‌روی دولت است و حالا اگر جسارت و توان انجامش را نداشت، شرایط به همین شکل ادامه پیدا می‌کند.
وقتی صحبت از این انتخاب مهم می‌کنید که یک طرف آن ٣٥ میلیون نفر از جمعیت کشور است که خیلی‌های آنها هم افراد تأثیرگذار بخش‌های اقتصادی و سیاسی هستند، کار سخت می‌شود!
من فکر می‌کنم این اقشار با رویکرد شفاف و ارائه توضیحات کافی همراه می‌شوند. آنهایی که به آقای روحانی اعتماد کرده و رأی داده‌اند در گروه‌های نخبه نفوذ زیادی دارند و باید باز هم اعتماد کنند. دولت باید کارهای مسکنی را کنار بگذارد، چراکه هنر جراحی مشکلات است تا در درازمدت جواب بدهد.
با توجه به رویکردهایی که در دولت دیده‌اید، ارزیابی شما این است که دولت می‌خواهد و می‌تواند این کار را شروع کند؟
نمی‌توانم قضاوت کنم، اما انتظار ما این است که دولت کارهای اساسی‌تری را انجام دهد. مهم این است که دولت نباید در این اقدام مهم تنها باشد و همه ما باید کمک کنیم.
به نظر شما دولت برای چنین تصمیم بزرگی که می‌تواند شبیه آزادسازی نرخ انرژی تبعات اجتماعی باشد، آمادگی دارد؟
به نظر من دولت می‌تواند، اما به اجماع ملی نیاز دارد. یا باید به همین شرایط فعلی راضی باشیم و ادامه دهیم که به‌صلاح هم نیست یا باید با کمک مجلس مردم و نخبگان این روند شروع شود.
فتاح و جبران مافات رئیس سابق
شرق: پرویز فتاح، با نام کامل سیدپرویز فتاح‌قره‌باغی، متولد ١٣٤٠ در شهر ارومیه، مرکز استان آذربایجان‌غربی رئیس کنونی کمیته امداد امام خمینی(ره) و یکی از مدیران اصولگرای شناخته‌شده کشور است. او پس از آنکه با حکم مقام معظم رهبری به ریاست کمیته امداد برگزیده شد، تلاش‌هایی را برای اصلاح یا تغییر ساختار سنتی این سازمان آغاز کرد. در این مدت برخی از اصلاح‌طلبان سرشناس نیز به تمجید او پرداخته‌اند؛ از آن جمله می‌توان به نظر عبدالله رمضان‌زاده، سخنگوی دولت اصلاحات اشاره کرد که با انتشار عکس او در توییتر و اینستاگرام خود درباره‌اش نوشت: «مهندس پرویز فتاح، رئیس کمیته امداد، مردی از جنس سلامت و الگویی برای خدمت صادقانه است». فتاح با دولت روحانی نیز رابطه‌ای دوستانه دارد و در بیشتر اظهارنظرهای رسمی و غیررسمی‌اش از این دولت تعریف و تمجید می‌کند. در‌همین‌حال او مدتی است که شروع به اظهارنظر صریح درباره لزوم حذف یارانهها کرده است. خودش معتقد است این کار نیاز ضروری کشور است. تأکید چند‌باره او بر لزوم حذف یارانه‌های حدود ٣٥ میلیون از جمعیت یارانه‌بگیر کشور از‌این‌رو مهم است که او خود اصولگرا و وزیر کابینه‌ای بود که رئیسش بنیان‌گذار این سبک پرداخت مستقیم یارانهها در کشور بود. تلاش و تأکید مصرانه او بر لزوم حذف یارانهها به‌نوعی تأیید او بر راه اشتباهی است که جریان سیاسی اصولگرا در کشور آغاز کرد. تلاش‌های فتاح در‌این‌زمینه را می‌توان این‌گونه تحلیل کرد که به سهم خود در حال تلاش برای کاستن از حجم تبعات مخرب و جبران خطایی است که هم‌فکرانش در عرصه مدیریت کلان کشور بنیان گذاشته‌اند.
###