اعتراض دانشجویان به تصمیم جنجالی دانشگاه تهران

پرسش: بر اساس اعلام معاون آموزشی دانشگاه تهران کلاس‌های این دانشگاه پس از تعطیلات عید نوروز به صورت مجازی برگزار می‌شود و خوابگاه‌ها تا آن زمان تعطیل هستند، تصمیمی که دانشجویان به آن اعتراض دارند.

نکته حائز اهمیت درباره تصمیم بحث‌برانگیز دانشگاه تهران این است که ابتدا دلیل مجازی شدن کلاس‌ها را سخت بودن تهیه بلیط توسط دانشجویان پس از تعطیلات نوروز و همزمان بودن کلاس‌ها با ماه رمضان اعلام کرده است. این در حالی است که دانشگاه تهران، جزو اولین دانشگاه‌هایی بود که در روز ۱۳ فروردین امسال، یعنی همزمان با آغاز ماه رمضان تصمیم به بازگشایی کلاس‌های حضوری دانشگاه گرفت؛ آن هم پس از دو سال و خرده‌ای آموزش مجازی در شرایط کرونایی.

دانشجویان به این تصمیم اعتراض دارند و این اعتراض را به شکل‌های مختلفی ابراز کرده‌اند؛ از جمع‌‌آوری امضا گرفته تا یادآوری بازگشایی حضوری کلاس‌های همین دانشگاه، همزمان با اولین روز ماه رمضان گذشته و مقایسه آن با رفتار متناقض کنونی.

حالا دلیل دیگری هم پس از دلایل اولیه‌ای که ذکر شد، از سوی دانشگاه اعلام شده است. معاون آموزشی دانشگاه تهران گفته که «زیرساخت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری مناسبی برای ارائه آموزش‌های الکترونیکی در دانشگاه تهران فراهم شده و در این راستا تصمیم گرفتیم بعد از کرونا نیز از این بستر برای آموزش دانشجویان استفاده کنیم.»

محمد مقیمی - رئیس دانشگاه تهران - نیز در گفت‌وگو با تلویزیون اینترنتی این دانشگاه گفته است: «عملا حضور اکثریت دانشجویان در هفته اول در محیط دانشگاه امکانپذیر نخواهد بود و در هفته دوم نیز بخاطر همزمانی با شب‌های قدر و تعطیلی روز چهارشنبه، کلاس‌های حضوری باید با تاخیر برگزار شود و عملا کمیت و کیفیت آموزش حضوری بسیار پایین خواهد بود. در هفته چهارم نیز به علت تعطیلی روزهای یکشنبه و دوشنبه بخاطر عید سعید فطر و مراجعت دانشجویان به محل سکونت خود، عملا کلاس‌های حضوری تعطیل خواهد شد.»

به گفته مقیمی، در برهه‌هایی از زمان و بویژه در ایام بین‌التعطیلی، آموزش مجازی اثربخش‌تر از آموزش حضوری است و عدم استفاده از این ظرفیت در جای خودش غیرمعقولانه و «خلاف مصالح دانشگاه و بیت‌المال» است.

یکی از گمانه‌زنی‌ها درمورد تصمیم اخیر دانشگاه تهران، احتمال صرفه‌جویی در مصارف مالی است. مقیمی درباره موضوعات مالی دانشگاه گفته است: «سرفصل بودجه رفاهی دانشجویی مشخص و محدود است و مدیریت دانشگاه به عنوان خزانه‌دار و امانتدار بیت‌المال، مکلف است در راستای هدف مربوطه، برای این منابع مدیریت مالی بهینه اعمال کند. اگر در مقطعی در هزینه رفاهی دانشجویی همچون تغدیه و هزینه نگهداری تاسیسات گرمایشی و سرمایشی صرفه‌جویی شود، در مقاطع دیگر صرف ارتقاء کیفیت خدمات رفاهی دانشجویی خواهد شد و از نظر قانونی قابلیت انتقال به سرفصل‌های هزینه‌ای دیگر را ندارد.»

با این حال، برخی دانشجویان علت تصمیم دانشگاه تهران را به دلیل کمبود بودجه می‌دانند؛ آن‌هم در شرایطی که دانشگاه تهران در سال 1401 با رشد 139 درصدی بودجه مواجه شده بود و با حدود 2 هزار و 217 میلیارد تومان، بیشترین افزایش بودجه را نسبت به سایر دانشگاه‌ها داشت. آن‌طور که تسنیم گزارش داده، در سال 1402 نیز بین بودجه 10 دانشگاه بزرگ پایتخت، دانشگاه تهران با رشد 40 درصدی و بودجه‌ای حدود 3 هزار و 310 میلیارد تومان، برای چهارمین سال پیاپی بیشترین بودجه را به خود اختصاص خواهد داد.

برخی دیگر از دانشجویان می‌گویند اگر همه دانشگاه‌های کشور مجازی می‌شدند، شاید پذیرش این تصمیم راحت بود، اما این تعطیلی برای یک دانشگاه در کل کشور اعمال شده و با تجربه‌ای که از کیفیت پایین کلاس‌های مجازی داشته‌ایم، روشی غیرمنطقی است.

عده‌ای از دانشجویان هم از اینکه روند کلاس‌های مجازی پس از ۷ اردیبهشت ادامه‌دار باشد نگرانند و همچنین دانشجویانی که دارای کار عملی، کارورزی و واحدهای آزمایشگاهی هستند یا برای نوشتن پایان‌نامه نیاز به حضور در دانشگاه و شهر تهران و بویژه کتابخانه و سایت دانشگاه را دارند، از این تصمیم گلایه‌مند هستند. در صورتی که دانشجویی بخواهد به ناچار از امکانی مانند اجاره پانسیون یا خوابگاه خصوصی برای این مدت استفاده کند هم باید مبلغی حدود 3 تا 6 میلیون تومان پرداخت کند که برای اغلب دانشجویان به‌صرفه یا قابل پرداخت نیست.

وضعیت نامناسب سرعت اینترنت و دسترسی‌های اینترنت در کشور نیز موضوعی است که این وضعیت را بدتر می‌کند. هرچند بسیاری از دانشجویان از ضعف آموزش مجازی در دوران کرونا انتقاد می‌کنند، اما همان وضعیت نصفه و نیمه هم به لطف برقراری حداقل‌های موجود در بستر اینترنت فراهم شد و حالا که اوضاع اینترنت بسیار بدتر هم شده، قطعا دسترسی بسیاری از دانشجویان بویژه در مناطق دوردست، روستاها و کمتربرخوردار با مشکلات جدی مواجه خواهد شد؛ مشکلاتی که نمونه‌اش را در قطع دسترسی دانش‌آموزان در ماه‌های اخیر که به دلیل آلودگی و برف و زمستان سخت ایران برخی روزها غیرحضوری شده بود، شاهد بودیم.

با وجود این شرایط، بعید است که دانشگاه تهران برای آن دسته از دانشجویانی که مشکل بیشتری با دسترسی به اینترنت یا امکانات لازم برای بهره‌مندی از آموزش مجازی دارند، تدبیر خاصی اندیشیده‌ باشد.

از سوی دیگر، عده‌ای از دانشجویان می‌گویند اگر مساله دانشگاه مربوط به مشکلات مربوط به تهیه بلیط دانشجویان برای بازگشت به تهران در روزهای بعد از تعطیلات نوروز است، چرا صرفا هفته اول کلاس‌ها پس از تعطیلات عید به صورت مجازی برگزار نمی‌شود و چرا شرایط دانشجویانی که ممکن است هزار و یک مشکل داشته باشند و در نظر گرفته نشده است؟ ضمن اینکه پیگیری اکوایران از تعدادی از دانشجویان این دانشگاه حاکی از این است که به طور معمول، دانشجویانی که قصد عزیمت به شهر و دیار خود را دارند، بلیط برگشت خود را از قبل تهیه می‌کنند؛ کما اینکه چند دانشجو به اکوایران گفته‌اند که از هم‌اکنون بلیط‌های رفت و برگشت خود را خریداری کرده‌اند.

با وجود اینکه هر سال کلاس‌های آموزشی همزمان با ماه مبارک رمضان یا پس از تعطیلات نوروز به صورت حضوری برگزار شده و تعداد قابل توجهی از دانشجویان به بدعت فعلی معترض هستند، هنوز تصمیم تازه‌ای از سوی دانشگاه تهران اعمال و اعلام نشده است. این نکته مهم را نباید از نظر دور کرد که وقتی دانشجویی تلاش می‌کند تا وارد دانشگاه اسم و رسم داری مانند دانشگاه تهران شود، قاعدتا باید بتواند از امکانات آن هم استفاده کند و بعید است برخورد سلیقه‌ای در حذف مقطعی یا موردیِ این امکانات از قبیل خوابگاه، سلف و کتابخانه مبنای قانونی و البته منطقی و اخلاقی درستی داشته باشد.

 

###