منتظری: اشتباه انقلابیون ۵۷ را تکرار نکنیم

پرسش: حجت الاسلام والمسلمین منتظری درباره‌ی اینکه آیا جریان اصلاحات اصلاً دستاورد ماندگاری داشته است یا نه، می‌گوید: اصلاحات مسلماً دستاورد مثبت داشته است. اصل اصلاحات، اینکه یک نظامی خود را کامل و بی‌عیب نداند و اصلاحاتی در رفتارش لازم باشد و آنها را انجام دهد، این خیلی طبیعی است؛ بسیار خودخواهانه است که کسی بگوید ما نیازی به اصلاحات نداریم. یکی از فقهای شورای نگهبان -که الان مرحوم شده است- این مطلب را صراحتاً در مصاحبه‌ای بیان کرد که «ما چه نیازی به اصلاحات داشتیم؟!» با اینکه افرادی که معصوم از خطا نیستند وقتی کاری انجام می‌دهند باید کارهای خطا را اصلاح کنند.

اگر اصلاحات انجام می‌شد به این روز نمی‌افتادیم
شعار اصلاحات هم همین بود: «بازگشت به شعارهای اصلی انقلاب». یعنی استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی. در آن زمان بسیاری، از جمله جناب آقای خاتمی احساس کرده بودند که این شعارها کمرنگ شده است. استقلال کمرنگ شده، آزادی کمرنگ شده، جمهوریت کمرنگ شده و اسلامی هم تبدیل شده است به قرائت خاصی از اسلام؛ واقعا نیاز به اصلاح دیدند. آن اشخاصی هم که مخالفت کردند، فکر می‌کنم الان با وضعی که پیش آمده است متوجه شده‌اند که چقدر حق با آقای خاتمی بود و اگر آن اصلاحات انجام می‌شد، اصلاحاتی را خود حاکمیت انجام می‌داد و ابتکار عمل را دست می‌گرفت، دیگر به این روزی که الان افتادیم نمی‌افتادیم.

این مسائل تخصصش با من نیست، اما اساتید دانشگاه بارها گفته‌اند که مثلا در سیاست بین الملل به چه وضعیتی افتاده‌ایم، در اقتصاد به چه روزی افتاده‌ایم، و آن عزت ما زیر سوال رفته است. آبروی پاسپورت ایرانی در دنیا چقدر است؟! اینها همگی در دوران اصلاحات داشت اوج می‌گرفت که با مبارزه‌ای که از سوی گروه‌های مختلف آغاز شد، اصلاحات را تا حدی شکست دادند. ولی همان‌ مخالفین می‌دانند که الان در داخل و در سطح بین‌المللی دچار چه وضعیتی هستیم.

او درمورد طرفداران دیروز و مخالفین امروز اصلاحات نیز می‌گوید: من فکر می‌کنم بخشی از آنهایی که قبلا در دایره‌ی اصلاحات بوده‌اند و امروز برگشته‌اند و در جرگه‌ی مخالفان قرار گرفته‌اند، انتظارات بیجایی از اصلاحات داشتند؛ فکر می‌کردند یک حزب جدید است و می‌خواهند بوسیله حزب به قدرت برسند و حالا که این خواسته‌شان محقق نشده است، در جهت مخالف و مقابل قرار گرفته‌اند. بسیاری اینگونه‌اند و نمی‌خواهم افراد خاصی را مثال بزنم.

احمد منتظری درمورد مصادیق دستاوردهای ماندگار این جریان می‌گوید: اصلاحات مسلماً دستاوردهایی داشته؛ همین شروع آزادی مطبوعات در زمان اصلاحات امر بسیار مبارکی بود که تا حدودی ادامه پیدا کرد. یعنی اینگونه نیست که کاملا شکست خورده باشد. شفاف‌سازی از کارها؛ مثلا آن برنامه‌ی شفاف‌سازی از قتل‌های زنجیره‌ای که مانع شدند از ادامه‌اش. اینها همگی دستاورد مثبت است و فضای مجازی هم به کمک آمد و آن شفاف‌سازی ادامه پیدا کرد. الان به شکلی است که مثلا یک نفر که اعدام می‌شود و افراد بسیاری از نظر فقهی و حقوقی و از هر نظر مخالفند، نظرشان را شفاف می‌گویند. اینها آن زمان که فضای مجازی نبود امکانش را نداشتند و شاید اگر فضای مجازی در زمان اصلاحات بود، این جریان بسیار موفق‌تر می‌شد و به نتیجه بهتری می‌رسید. فقط روزنامه‌ها بودند که آنها هم تعیین سرنوشت‌شان دست جناح مقابل اصلاحات بود که فقط در یک شب ۱۲ روزنامه را بستند!

او ادامه داد: اصلاحاتی که آقای خاتمی مطرح کردند سابقه‌ی دینی دارد؛ در صحبت‌هایی که در تاریخ درمورد قیام امام حسین هست، علت خروج و چرایی اینکه ضد حکومت زمان عَلَم برداشتند -من نمی‌خواهم مقایسه کنم و تنها سابقه را می‌خواهم بگویم- امام حسین می‌فرمایند: «إِنَّما خَرجْتُ لِطَلَبِ إلاصلاحِ فی أُمَّةِ جَدّی»، یعنی خروج کردم که اصلاح کنم در امت جدم؛ با اسلام جدش رسول الله که نمی‌خواست مخالفت کند، بلکه به این معنی است که می‌خواست اصلاح کند. حس می‌کرد بر اثر گذشت زمان انحرافاتی ایجاد شده و می‌خواستند بازگردند به فرهنگ و قوانینی که در زمان جدشان رسول الله وجود داشت.

 

###