ایلان ماسک در توییتر: حدود ۱۰۰دستگاه گیرنده‌ اینترنت ماهواره‌ای استارلینک وارد ایران شده است

پرسش: ایلان ماسک، مالک شرکت اسپیس‌اکس، در توییتر نوشته است شمار دستگاه‌های استارلینک که در ایران فعال شده‌اند، دارد به یک‌صد عدد نزدیک می‌شود. پیش از این روزنامه آمریکایی وال‌استریت ژورنال گزارش داده بود حدود ۲۰۰ دستگاه اینترنت ماهواره‌ای استارلینک برای کمک به دور زدن محدودیت‌های اینترنت در ایران، در محموله‌های قاچاق وارد این کشور شده است.

استارلینک نام شبکه‌‌‌ای از حدود سه هزار ماهواره کوچک است که همین حالا در مدار پایینی زمین قرار دارند. بر اساس مجوز اتحادیه جهانی مخابرات، استارلینک می‌تواند تا ۱۲ هزار ماهواره کوچک به مدار زمین بفرستد. دولت آمریکا به نمایندگی از شرکت «اسپیس ایکس» که مجری این پروژه است، از اتحادیه جهانی مخابرات درخواست کرده که مجوز ۳۰ هزار ماهواره دیگر هم صادر شود.

ماهواره‌های کوچک، شباهتی به ماهواره‌های معمولی ندارند و در واقع جعبه‌هایی کوچک برای دریافت و ارسال اموج ماهواره‌ای هستند. هدف پروژه استارلینک این است که در نهایت سراسر کره زمین را پوشش بدهد. دولت آمریکا نیز با صرف هزینه‌ای نزدیک به یک میلیارد دلار در توسعه این پروژه بلندپروازانه مشارکت دارد.

وزنامه وال‌استریت‌ژورنال هفته پیش در گزارشی با گروهی کنشگران ایرانی-آمریکایی در کالیفرنیا گفت‌وگو کرده که با آغاز اعتراضات اخیر و اعمال محدودیت‌های شدید بر اینترنت در ایران تلاش کرده‌اند با خریداری و ارسال دستگاه‌های اینترنت ماهواره‌ای استارلینک به حفظ ارتباط معترضان با دنیای خارج کمک کنند.

پس از تصمیم دولت جو بایدن برای کمک به شهروندان ایرانی برای مقابله با محدودیت اینترنت، ایلان ماسک، مالک شرکت اسپیس‌‌اکس اعلام کرد که امکان دسترسی به خدمات اینترنت ماهواره‌ای استارلینک را در محدوده جغرافیایی ایران فراهم کرده است. با این حال دسترسی به آن نیازمند انتقال تجهیزاتی به داخل ایران بوده است.

این کنشگران به وال‌استریت‌ژورنال گفته‌اند برای گمراه‌کردن ماموران گمرک، تجهیزات استارلینک را گاهی در جعبه لوازم خانگی مثل مایکروویو قرار می‌دهند و از مسیرهای آبی خلیج‌فارس و یا مسیرهای زمینی از مرز عراق وارد ایران می‌کنند. آنها گفته‌اند تنها در یک مورد ماموران با شناسایی این دستگاه در مرز جلوی ورود آن را گرفته‌اند.

این گروه گفته برای هزینه اشتراک ماهانه ۱۱۰ دلاری خدمات اینترنتی استارلینک هرکدام از این گیرنده‌ها، از افراد و موسسات داخل آمریکا کمک‌های مالی جمع می‌کنند.

گروهی که وال‌استریت‌ژورنال با آنان گفت‌وگو کرده می‌گوید تا کنون ۴۰ دستگاه اینترنت ماهواره‌ای استارلینک را با موفقیت وارد ایران کرده، و ۴۰ دستگاه دیگر را هم برای ارسال به این کشور در دست تهیه و آماده‌سازی دارد. اما آنها می‌گویند تنها گروهی نیستند که تجهیزات استارلینک به ایران می‌فرستند و در مجموع تا به امروز حدود ۲۰۰ دستگاه وارد این کشور شده است.

شرکت استارلینک اخیرا در توییتی اعلام کرد که در حال حاضر بیش از یک میلیون نفر در سراسر جهان از خدمات اینترنت ماهواره‌ای این شرکت استفاده می‌کنند، اما به نوشته وال‌استریت‌ژورنال، این شرکت حاضر نشده به طور مشخص درباره فعالیتش در ایران پاسخی به خبرنگار این روزنامه بدهد.

در میان گمانه زنی ها درباره امکان استفاده از اینترنت ماهواره‌ای استارلینک، این خود ایلان ماسک بود که نخستین بار تایید کرد این شبکه در ایران هم فعال می شود.

او پیش تر در آغاز اعتراضات ایران و در واکنش به لغو تحریم‌های آمریکا برای شرکت‌های فناوری و اینترنت، در توییتی کوتاه نوشته بود: «در حال فعال کردن استارلینک...»

رییس اسپیس اکس این توییت را در پاسخ به توییت آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا نوشته بود که خبر معافیت گسترده‌تر شرکت‌های فناوری را با هدف ارائه خدمات اینترنتی به مردم ایران اعلام کرده بود.

پیش از آن هم ایلان ماسک در پاسخ به درخواست‌های کاربران ایرانی درباره اینترنت ماهواره‌ای گفته بود که اگر دولت آمریکا اجازه بدهد، او مشکلی با ارائه خدمات استارلینک به ایرانیان ندارد.

اینترنت ماهواره‌ای استارلینک که با دیش مخصوص قابل دریافت است، در برخی کشورهای جهان دایر است. اما کسانی که می‌خواهند از این اینترنت استفاده کنند، علاوه بر داشتن ابزار مخصوص مانند دیش این شرکت، باید ماهانه مبلغی بپردازند.

دولت آمریکا در اوایل اعتراضات ایران اعلام کرد که معافیت شرکت‌های فناوری از تحریم‌های ایران را گسترش می‌دهد تا شبکه‌های اجتماعی و وب‌سایت‌های اینترنتی مختلف بتوانند خدمات بیشتری در اختیار مردم ایران قرار دهند.

بر اساس دستورالعمل جدید، گروه بزرگی از شرکت‌های اینترنتی مانند گوگل، فیس‌بوک و واتس‌اپ یا آنها که انواع خدمات از جمله وی‌پی‌ان ارائه می‌کنند و همچنین سیستم‌های عامل موبایل مانند اپل‌او‌اس و اندروید، اجازه دارند که در زمینه‌های ذکر شده در این دستورالعمل به ایرانیان خدمات ارائه کنند.

برخی منتقدان تحریم‌های دولت آمریکا علیه تهران پیشتر گفته بودند این تحریم ها هم باعث شده تا شهروندان ایرانی از بسیاری خدمات اینترنتی محروم شوند.

دولت آمریکا می‌گوید پیش از این نیز دستورالعمل‌هایی برای کمک به معترضان در ایران صادر کرده است، اما این‌بار با دستورالعملی جدید، دایره معافیت‌های تحریمی را گسترش می‌دهد.

در بیانیه وزارت خزانه‌داری آمریکا آمده است که هدف این دستورالعمل، مبارزه با سانسور اینترنت در ایران و حمایت از جریان آزاد اطلاع‌رسانی است.

 

###