حرف های جالب رئیس سابق کمسیون سیاست خارجی مجلس؛
ردپای برادران نتانیاهو در ایران-نباید به توافق «نه» گفت

پرسش: فلاحت پیشه گفت: عزم امریکا بر توافق است و سعی می کند چالش های هژمونی خودش را در دستور قرار بدهد و موضوع ایران را تمام کند. اما، چین و روسیه ایران را یک عامل علیه غرب می دانند و موضع سکوت گرفتند، اما توافق را در راستای منافع خودشون نمی بینند.

با ارسال پاسخ ایران به آمریکا از طریق اتحادیه اروپا، گمانه زنی ها بر سر احتمال توافق یا عدم توافق بالا گرفته است. 

حشمت الله فلاحت پیشه، تحلیلگر مسائل سیاسی، در این باره گفت:« مانع جدی بر سر راه ایران و آمریکا برای توافق وجود ندارد.»

وی همچنین گریزی به نقش کشورهای چین و روسیه در مذاکرات زد و گفت:« عزم آمریکا بر توافق است و سعی می کند چالش های هژمونی خودش را در دستور قرار بدهد و موضوع ایران را تمام کند. اما، چین و روسیه ایران را یک عامل علیه غرب می دانند و موضع سکوت گرفتند، اما توافق را در راستای منافع خودشون نمی بینند.»

 

مشروح گفتگوی فلاحت پیشه را می خوانید؛

 

* آقای فلاحت پیشه! پاسخ دوم ایران به آمریکا با برخی واکنش های منفی رو به رو شده است، پیش بینی شما از نتیجه مذاکرات چیست و براساس گمانه زنی هایی که می شود آیا باز هم امیدی به توافق هست؟

مانع جدی بر سر راه ایران و آمریکا برای توافق وجود ندارد. اولین بحثی که مطرح شد، مسئله تضمین ها بود که طرفین ساز و کاری را چیدند که مورد رضایت یکدیگر بوده و سپس موضوع تضمین ها را از دستور خارج کردند.

موضوع تضمین یک مسئله دو طرفه بود، آمریکایی تضمین می خواستند که ایران از ادعای آنان فاصله بگیرد و تهران نیز تضمین می خواست برای پایان تحریم ها بود. بحث جدیدی که مطرح می شود که مسئله پادمانی است که به پرونده هایی که رژیم صهیونیستی در اختیار آژانس قرار داد مربوط می شود.

هدف این رژیم برهم زدن دیپلماسی است چرا که بر سر یک فضای امنیتی در داخل کشور رقابت وجود دارد و اساس بحثشان ایران هراسی است. متاسفانه اسناد این رژیم مورد استناد آژانس قرار گرفت و پرونده ایران را باز نگه داشتند.

این اسناد مربوط به برنامه هایی قبل از سال 2003 است و تهدید عملی وجود ندارد. خلوص اورانیوم ادعا شده در این اسناد زیر 5 درصد است ولی هدف آنان این است که یک پرونده بازی وجود داشته باشد و این موضوع از حوزه چالش های دیپلماتیک ایران خارج نشود. 

مخالفان داخلی برجام هدف خیری ندارند

بحث دیگری هم که اسرائیلی ها مطرح کردند، یک عامل نظامی بازدارنده در ذیل برجام و یا در کنار برجام مطرح بشود که هدفشان این است که ایران در اضطرار خطر حفظ شود.

آنچه در میان ایران و امریکا می گذرد خارج از این مسئله است و با احیای برجام تنش ها در حوزه هسته ای پایان می یابد. منتهی اتفاقی که افتاد این است که هم در داخل ایران و هم در داخل آمریکا با برجام مخالف هستند.

در ایران عده ای هشدار می دهند که دولت توافق نکند و هدفشان کشاندن مذاکرات به بعد از انتخابات کنگره آمریکا است. این هدف خیری نیست و پیش بینی می شوند که جمهوری خواهان در انتخابات کنگره رای می آورند و مخالفان داخلی برجام به دنبال حفظ تنش هستند. 

برخی را در ایران برادران نتانیاهو می خوانند زیرا ..

آمریکایی ها در حال حاضر دو دشمن اصلی دارند مانند چین و روسیه که سعی می کنند اختلافات خود را حل کنند. چین و روسیه زمانی که با آمریکا تبانی هژموتیک داشتند، این تبانی بر سر ایران بود که حاصل آن 7 قطعنامه علیه جمهوری اسلامی بود. در حال حاضر که این کشورها با آمریکا چالش هژمونی دارند، ایران نباید به خاکریز چالش چین و روسیه با آمریکا تبدیل شود.

جای تاسف دارد که برخی را در ایران برادران نتانیاهو می خوانند. کسانی که شاید اهداف متفاوتی داشته باشند اما خواهان حفظ یک شرایط امنیتی و چالش زا هست. از سوی دیگر بایدن، عزم سیاسی را برای رسیدن به توافق دارد و هدف او احیای برجام است. به همین دلیل این آمد و شد متن، رسیدن به یک متن ابتکاری است و اینکه بعد از آن عزم سیاسی برای توافق وجود داشته باشد.

فرصت زیادی برای احیای برجام از بین رفت

در طول 16 ماه گذشته، فرصت های زیادی برای احیای برجام از بین رفته و کسانی که این فرصت ها را از دست دادند باید برای مردم توضیح بدهند. بدترین اتفاق عدم شفافیت در اقتصاد خارجی کشور است و معلوم نیست پول ها کجا می رود و به اسم تحریم لاپوشانی می شود. 

* منظورتان از برداران نتانیاهو چه کسانی هستند؟

کسانی که در سیاست خارجی منافع مردم را نمی بینند و سعی دارد کشور را روز به روز در دامن چالش بی اندازند و هدفشان مانند نتانیاهو است.

 

نمی توان به راحتی به توافق بله و خیر گفت

 

* گفته می شود ایران و آمریکا به صورت صریح و مستقیم نمی توانند به توافق بله و خیر بگویند، از نگاه شما علت چیست؟

بله به راحتی نمی توان به توافق بله یا خیر گفت و علاوه بر مقتضیات راهبردی که هر دو طرف دارند، در زمینه دیپلماسی عمومی دو طرف مشکلاتی دارند که باید این توافق برای موافقانشان توجیه باشد و برای مخالفانشان تبدیل به یک نقطه ضعف نشود. 

چین و روسیه توافق را در راستای منافع خودشان نمی بینند

 

* آقای فلاحت پیشه، این احتمال وجود دارد که برخی کشورهای عضو مذاکره مثلا روسیه در لحظه آخر فضای مذاکرات را به سمت یک فضای منفی بکشاند؟

به طور طبیعی، همه طرفین برجام برای خودشان یک منافعی را تعریف کردند. توافق به غیر از کشورهای اروپایی که نگران بازار انرژی هستند، به سود طرف دیگری نیست. در شرایطی که روسیه تحریم است، اما روس ها برای کشورهای اروپایی شرط تعیین می کنند و نوع فروش نفت و گاز را مشخص می کنند.

سیاست ضد تحریمی روسیه از ایران موفق تر بوده است. در حالی که ایران از کشوری مانند روسیه برای دور زدن تحریم ها نتوانست استفاده کند اما روسیه از تعلل ایران در حل مشکلات جهانی برای یکه تازی در تحریم ها استفاده کرد. اروپایی ها سعی  می کنند بازار جهانی به سمت بازار انرژی ایران باز شود. فروش 100 میلیون بشکه نفت ایران یک شوکی را در آستانه فصل زمستان وارد می کند. 

عزم امریکا بر توافق است و سعی می کند چالش های هژمونی خودش را در دستور قرار بدهد و موضوع ایران را تمام کند. اما، چین و روسیه ایران را یک عامل علیه غرب می دانند و موضع سکوت گرفتند، اما توافق را در راستای منافع خودشان نمی بینند. 

 

4 گام مهم اقتصادی پس از رفع تحریم ها

 

* اگر توافق شود، چقدر برای ایران آورده اقتصادی دارد؟

دو هزار تحریم علیه ایران اعمال شده است که برداشته شدن آنان اثر دارد. اگر توافق شکل بگیرد، در گام اول دارایی ها مسدود شده‌ی ایران آزاد می شود که کمک اساسی به بازار ارز می شود. گام دوم این است که ایران بیش از یک صد میلیون بشکه نفت را وارد بازار کند که در چند هفته به اندازه چندماه فروش عادی نفت آورده اقتصادی دارد. در گام سوم ایران بازاریابی طبیعی خود را دارد و نفت را 3 برابر وضعیت کنونی وارد بازار کند. 

در حال حاضر روزانه ده ها هزار میلیارد تومان برای فروش نفت تخفیف می دهد که تخفیف هر روز برای آبادی یک استان کافی است. گام چهارم در زمینه مبادلات اقتصادی ایران است که تحریم گسترده تری دارد و ضرر آن از حوزه های دیگر بیشتر است. به طور مثال، ایران گران ترین مبادلات بانکی را ایران دارد. در زمینه بیمه هزینه های گزافی دارد و سرمایه گذاری در این کشور شکل نمی گیرد. ایران پایین ترین جذب سرمایه خارجی را داشته و دلیل آن این است که بخش عظیمی از سرمایه هایی را که در زمینه صنعت، پالایش و ... انجام داده گرفتار تحریم می شود. 700 میلیون یورو قرار داد ایران با اروپایی ها پس از خروج ترامپ از برجام با شکست مواجه شد. مجموعه این شرایط، فروش نفت، بازگشت سرمایه و ... باید شفاف سازی شود.

 بزرگترین کانون های فساد هم در محافل اقتصادی غیرشفاف بوده است

در زمان تحریم شفافیتی وجود ندارد و به برخی از دستگاه ها اجازه داده می شود که آزادانه نفت بفروشند. طبق قانون کل درامدهای کشور باید وارد خزانه شود، محل هزینه ها شفاف شود و در دیوان محاسبات گزارش داده شود. افرادی که تحریم ها را دور می زنند با حسن نیت عمل می کنند اما، بزرگترین کانون های فساد هم در محافل اقتصادی غیرشفاف بوده است. لذا، اگر برجام احیا شود و درآمدهای ناشی از پایان تحریم ها به کشور برگردد و شفافیت وجود داشته باشد، مزایای برجام بر اقتصاد اثر می گذارد. 

 

###