پشت پرده طبقه بندی اینترنت در ایران چه اهدافی قرار دارد؟
علی نیکزاد اینترنت امن را مشخصا اینترنتی دانست که شبکه ملی اطلاعات داشته باشد و در این مورد گفت: «در بحث اینترنت امن میگوییم لازم نیست اطلاعات کشور به سرورهای خارجی برود و برگردد. نظر ما داشتن اینترنت اخلاقمدار بر مبنای ارزشهای اسلامی است. استفاده از اینترنت سن مجاز خودش را دارد. ما هم دنبال همین موضوعات هستیم و حکم حضرت آقا بر همه واجب است.»
پررسش: اعتراضها، نظرسنجیها و استدلالهای کارشناسی نتیجه ندادند و طبقهبندی اینترنت در ایران در حال اجراست. این طرح که با اینترنت کودک و نوجوان کلید خورده، قرار است با عنوان «اینترنت تخصصی» به اقشار دیگر جامعه هم برسد. وزیر ارتباطات در حالی از راهاندازی اینترنت کودک خبر داده که مروری بر اختلالات اینترنت در ماههای اخیر و همزمانی آن با اصرار مقامات دولتی بر تحقق کامل شبکه ملی اطلاعات، نگرانیها از اجرای طرح صیانت را بیشتر کرده است.
مروری بر وضعیت اینترنت، قطعیها و اختلالات مکرر آن در ماههای اخیر، اعمال قفل کودک بر اینترنت و همزمانی این اتفاقات با اصرار برخی از نمایندگان مجلس، شورای عالی فضای مجازی و حتی رئیس قوهقضائیه در روزهای اخیر مبنی بر تحقق کامل شبکه ملی اطلاعات، نگرانیهای مردم از اجرای خاموش و بیسر و صدای طرح صیانت را بیشتر کرده است.
بارها بر اجرای طرح تخصصی کردن اینترنت برای اعمال قانون بر فضای مجازی تاکید و البته اعلام کرده بود که این طرح هیچ ارتباطی با طرح صیانت ندارد. در مقابل اما گسترش نگرانیها از اعمال محدودیتهای بیشتر، نقض حریم خصوصی کاربران و نظارت بر نوع محتوای مورد استفاده آنها، نشان داد که هر چند طبقهبندی اینترنت از دیدگاه مسوولان ارتباطی با طرح صیانت ندارد، اما در حقیقت اقدامی در همان راستاست.
زارعپور با تاکید بر لزوم همکاری دستگاههای دیگر برای اجرای اینترنت کودک، در گفتوگو با خبرگزاری فارس گفته است: «مصوبهای در شورای عالی فضای مجازی وجود دارد که میگوید دستگاهها باید در ارائه یک محیط ایمن برای حضور بچهها در فضای مجازی همکاری کنند.»
او به جزئیات طرح اینترنت کودک هم اشاره کرده و گفته است: «طی برنامهای که مدنظر است سیمکارتها با وارد کردن کدی در حالت کودک قرار میگیرند که در این حالت یک لیست سفید وجود دارد و کودک فقط به سایتهای خاصی دسترسی خواهد داشت. علاوه بر اینها، ابزارهای دیگری هم طراحی شده است که در اختیار والدین قرار میگیرند.»
با این همه واکنش کاربران به نظرسنجی که سخنگو و مدیر سابق مرکز روابط عمومی وزارت ارتباطات در شبکه اجتماعی توییتر برگزار کرد، به وضوح نشان داد که اکثر کاربران با اجرای طرح اینترنت کودک و نوجوان مخالف هستند. مهدی سالم در جریان یک نظرسنجی در حساب کاربری توییترش از کاربران خواست تا اعلام کنند که با استفاده از اینترنت ایمن برای مراقبت از فرزندانشان در فضای مجازی، موافق هستند یا خیر و تنها چند ساعت بعد از انتشار این پست، اکثر کاربران با اعلام مخالفت خود و در واکنش به این نظرسنجی، فرهنگسازی و آموزش به والدین برای استفاده از ابزارهای کنترلی موجود در سیستمعاملها، نرمافزارها، شبکههای مجازی و گوشیهای موبایل را روشی بهتر و موثرتر برای محافظت از فرزندانشان دانستند.
مدتی بعد هم نخستین نشانههای اجرای طرح طبقهبندی اینترنت با اعلام برداشتن فیلترینگ اینترنت برای اساتید و اعضای هیات علمی برخی دانشگاههای خاص، بروز کردند. به این ترتیب و درست در روزهایی که کاربران به اعمال قفل کودک بر اینترنت معترض بودند، یکی از اعضای کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه از برداشتن فیلترینگ اینترنت برای بعضی گروهها خبر داد و این اقدام را حرکت در مسیری برای توسعه اینترنت بدون فیلتر دانست.
محدودیت یا توسعه شبکه ملی اطلاعات
در نخستین ساعات اعمال قفل کودک بر اینترنت، بعضی کارشناسان اعلام کردند که ممکن است این اتفاق در اثر یک اشتباه فنی به دنبال فعالسازی اینترنت امن برای سیمکارتهای کودک رخ داده باشد و بعضی دیگر هم احتمال دادند که این اقدام از سوی شرکت زیرساخت و در راستای اجرای پروژه شبکه ملی اطلاعات، انجام شده باشد؛ احتمالی که با توجه به اجرای آزمایشی طرحی در خوزستان برای هدایت کاربران به آدرسهای مربوط به پروژههای تحت مالکیت همراه اول و ترویج ابزارهای اینترنت ملی و موتور جستوجوی بومی، چندان هم دور از ذهن به نظر نمیرسید.
علی نیکزاد اینترنت امن را مشخصا اینترنتی دانست که شبکه ملی اطلاعات داشته باشد و در این مورد گفت: «در بحث اینترنت امن میگوییم لازم نیست اطلاعات کشور به سرورهای خارجی برود و برگردد. نظر ما داشتن اینترنت اخلاقمدار بر مبنای ارزشهای اسلامی است. استفاده از اینترنت سن مجاز خودش را دارد. ما هم دنبال همین موضوعات هستیم و حکم حضرت آقا بر همه واجب است.»
###