سرطان روده چیست؟ چطور هر فرد باید مدفوع خود را بررسی کند؟
ما در اینجا به سؤال‌هایی که بسیاری درباره این سرطان که یکی از رایج‌ترین سرطان‌ها است، دارند، جواب می‌دهیم.
پرسش:سرطان روده یکی از شایع‌ترین انواع سرطان است و در سال‌های اخیر به خصوص در میان جوانان افزایش چشمگیری پیدا کرده است.
چاقی و رژیم غذایی نامناسب از دلایل اصلی فراگیر شدن سرطان روده در میان افراد زیر ۵۰ سال اعلام شده است.
ما در اینجا به سؤال‌هایی که بسیاری درباره این سرطان که یکی از رایج‌ترین سرطان‌ها است، دارند، جواب می‌دهیم.
چطور سرطان روده را تشخیص بدهیم؟
به سه علامت مهم توجه کنید:
- خون در مدفوع بدون اینکه دلیل خاصی داشته باشد. این خون ممکن است خون قرمز روشن باشد و یا خون قرمز تیره.
- تغییر در عادت‌های معمول مدفوع کردن. مثلاً اینکه بیشتر از معمول به دستشویی می‌روید و یا اینکه شکل مدفوعتان فرق کرده و یا سفت‌تر و یا روان‌تر شده است.
- احساس درد در قسمت زیر شکم یا احساس نفخ و فشار وقتی شکمتان پر و یا سفت است.
نشانه‌های دیگری هم ممکن است وجود داشته باشند:
- کاهش وزن
- احساس کامل خالی نشدن روده بعد از دفع مدفوع
- خستگی و سرگیجه بیشتر از معمول
داشتن این علائم حتماً به معنی ابتلا به سرطان روده نیست اما توصیه می‌شود با دیدن این نشانه‌ها به پزشک مراجعه کنید. خصوصاً اگر نشانه‌ها برای سه هفته یا بیشتر ادامه پیدا کرد و حس کردید چیزی در بدنتان عادی نیست.
اگر زود به پزشک مراجعه کنید این علائم سریع آزمایش می‌شوند. هر چه تشخیص سرطان‌ها سریع‌تر باشد، درمان آن‌ها آسان‌تر است
گاهی سرطان روده مانع خروج مدفوع از روده می‌شود و این می‌تواند موجب انسداد در روده شود. انسداد روده می‌تواند موجب دردهای شدید شکم، یبوست و تهوع و بیماری شود. در این موارد باید سریع‌تر به دکتر عمومی یا به بخش اورژانس نزدیک‌ترین بیمارستان مراجعه کنید.
چطور باید مدفوع را بررسی کرد؟
وقتی به دستشویی می‌روید و مدفوع می‌کنید به آنچه از بدن خارج‌شده توجه کنید و اگر چیز غیرعادی دیدید از حرف زدن درباره‌اش خجالت نکشید.
باید به دنبال خون در مدفوع و هم‌خون از مقعد باشید.
گاهی ممکن است خون قرمز روشن رنگی در اثر پارگی رگ‌های ملتهب شده (هموروئید) در مقعد دیده شود اما خون قرمز روشن می‌تواند از نشانه‌ها باشد.
خون قرمز تیره و یا خون تیره‌ای که به سیاهی میزند اگر در مدفوع دیده شود ممکن است از جایی در روده و یا شکم شما باشد و می‌تواند جای نگرانی داشته باشد.
ممکن است متوجه تغییراتی در عادت دفع مدفوع خود شوید. مثلاً مدفوعی که روان‌تر از معمول است و یا دفعات بیشتری باید به دستشویی بروید.
یا ممکن است بعد از دفع مدفوع احساس کنید روده‌تان کاملاً تخلیه نشده است و به‌اندازه کافی به دستشویی نمی‌روید.
خیریه سرطان روده بریتانیا توصیه می‌کند اگر متوجه تغییر در عادت‌های خود شدید، قبل از دیدن پزشک عمومی، برای چند روز نشانه‌های و حالت‌های خود را یادداشت کنید تا در ملاقات با پزشک هیچ نکته‌ای را فراموش نکنید.
پزشکان بیمارهای زیادی با انواع و اقسام مشکلات روده می‌بینند به همین دلیل مهم است حتماً در مورد هر نوع تغییر در عادات و خونریزی دقیقاً توضیح دهید تا دلیل آن را پیدا کنند.
چه چیز باعث سرطان روده می‌شود؟
کسی درست نمی‌داند چه چیز موجب سرطان روده می‌شود اما عواملی وجود دارند که احتمال ابتلا به آن را بالا می‌برند:
- هرچه سن شما بالاتر می‌رود احتمال ابتلا به سرطان‌ها بیشتر می‌شود و سرطان روده هم شامل همین قاعده است. بیشتر موارد بیماری در افراد بالای ۵۰ سال است.
- رژیم غذایی که در آن گوشت قرمز و گوشت‌های فرآوری شده مانند سوسیس و کالباس زیاد وجود دارد می‌تواند یکی از عوامل بیماری باشد.
- سیگار کشیدن می‌تواند احتمال بروز بسیاری از سرطان‌ها را بالا ببرد.
- نوشیدن مقدار زیاد الکل
- اضافه‌وزن و یا چاقی مفرط
- داشتن سابقه وجود پلیپ در روده که توانسته رشد کند.
آیا سرطان روده به شکل موروثی در خانواده‌ها وجود دارد؟
در بیشتر موارد سرطان روده موروثی نیست اما اگر در افراد نزدیک خانواده موارد ابتلا به بیماری زیر سنین ۵۰ سال وجود داشته است ،به پزشک خود بگویید.
بعضی بیماری‌های ژنتیکی مانند سندروم لینچ باعث می‌شود احتمال ابتلا به سرطان روده در افراد مبتلا بالا برود اما حتی در این موارد هم اگر زود به پزشک اطلاع داده شود می‌توان از بروز سرطان جلوگیری کرد.
چطور می‌توانید احتمال ابتلا به سرطان روده را پایین بیاورید؟
بیش از نیمی از موارد ابتلا به سرطان روده درصورتی‌که افراد عادت‌ها و سبک زندگی سالم‌تری را دنبال کنند قابل‌پیشگیری است.
این یعنی ورزش بیشتر، خوردن بیشتر مواد خوراکی فیبر دار و مصرف کمتر چربی‌ها و نوشیدن بین ۶ تا ۸ لیوان آب در روز.
به یاد داشته باشید وقتی متوجه علائم غیرعادی و نگران‌کننده شدید به پزشک مراجعه کنید.
آیا آزمایشی برای سرطان روده وجود دارد؟
در بریتانیا آزمایش‌هایی که توسط سازمان بهداشت عمومی بریتانیا (ان اچ اس) انجام می‌شوند با هدف تشخیص سرطان روده در مراحل اولیه صورت می‌گیرند. این آزمایش‌ها شامل یک بسته تست خانگی است که به دنبال خون مخفی در مدفوع می‌گردد. این تست برای افراد پست می‌شود و فرد بعد از انجام تست آن را پس می‌فرستد.
آزمایش‌ها ۱۰۰ درصد دقیق نیستند و اگر تعداد زیادی افراد سالم تست شوند می‌تواند موجب آسیب و یا درمان‌های بی‌مورد شوند.
سرطان روده چطور تشخیص داده می‌شود؟
ممکن است پس از تست اولیه به آزمایش بیشتری نیاز باشد.
این آزمایش‌ها ممکن است شامل کولونوسکوپی باشد. در کولونوسکوپی دوربینی که به انتهای لوله متصل است به داخل روده فرستاده می‌شود تا تمام داخل روده بررسی شود. آزمایش دیگر سیگموئیدوسکوپی است که تنها بخشی از داخل روده را بررسی می‌کند.
بیش از ۹۰ درصد کسانی که سرطان روده آن‌ها در مراحل اولیه بیماری تشخیص داده می‌شود، می‌توانند ۵ سال یا بیشتر زندگی کنند اما اگر بیماری در مراحل پیشرفته‌تر تشخیص داده شود فقط ۴۴ درصد بیماران تا ۵ سال یا بیشتر زنده می‌مانند.
در ۴۰ سال گذشته شانس زندگی مبتلایان به سرطان روده بیش از دو برابر شده است. بیشتر از نیمی از بیماران ۱۰ سال یا بیشتر زنده می‌مانند. در سال ۱۹۷۰ این رقم یک نفر از هر پنج نفر بود.
مانند بسیاری از سرطان‌ها، بیماران ۱۵ تا ۴۰ ساله بالاترین شانس درمان رادارند چون سرطان در افراد با سن بالا رایج‌تر و کشنده‌تر است.
چه درمان‌هایی برای سرطان روده وجود دارد؟
سرطان روده قابل‌درمان است خصوصاً اگر به‌موقع تشخیص داده شود.
درمان‌های موجود برای این بیماری امروزه بیشتر از قبل با شرایط خاص هر بیمار قابل تطبیق هستند. با پیشرفت‌هایی که در تست‌های ژنتیک به‌دست‌آمده است می‌توان برنامه درمانی‌ای طراحی کرد که متناسب با بدن هر فرد و نوع سرطان او باشد.
این روش همچنان اصلاحاتی لازم دارد و می‌تواند سال‌های بیشتری زندگی پیش روی بیماران بگذارد.
سرطان در هر مرحله‌ای که تشخیص داده شود، پزشک معالج اطلاعات درباره انواع درمان‌های مختلف را در اختیار خواهد گذاشت.
این درمان‌ها ممکن است شامل جراحی، شیمی‌درمانی و پرتودرمانی یا یکی‌ها یا ترکیبی از این روش با توجه به نوع سرطان باشد.
مراحل مختلف سرطان چه هستند؟
- سرطان در مرحله یک- غده سرطان کوچک است و پخش نشده است.
- سرطان در مرحله دو- غده‌ها بزرگ‌تر هستند اما هنوز پخش نشده‌اند.
- سرطان در مرحله سه- سرطان به بعضی بافت‌های اطراف مانند غدد لنفاوی سرایت کرده است.
- سرطان در مرحله چهار- سرطان به اندام‌های دیگر بدن رسیده است و تومورهای ثانویه ایجادشده‌اند.
###
###