گزارشی از یافته­‌های پیمایش ملی ذائقۀ سینمایی ایرانیان منتشر شد

پرسش:پیمایش ذائقۀ سینمایی ایرانیان توسط پژوهشکدۀ فرهنگ پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات به سفارش سازمان امور سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، برای دستیابی به تصویری کلی از انتخاب­ها و سلیقه‌های سینمایی ایرانیان، در تابستان 1400 در سطح ملی اجرا شده است. مرحله گردآوری اطلاعات این پیمایش ملی با تعداد نمونه 5.339 در تیر 1400 و به شیوه تلفنی انجام شده است.

 

به استناد این پیمایش، نیمی از پاسخگویان (50.3 درصد) روزی یک یا چند فیلم یا سریال تماشا می‌کنند. 
تماشای فیلم و سریال از طریق تلویزیون ایران، بیشترین فراوانی را نسبت به دیگر روش­ها دارد؛ بعد از آن به ترتیب؛ دانلود از اینترنت و تماشای فیلم و سریال از طریق ماهواره شیوه­های رایج پاسخگویان برای تماشای فیلم و سریال است.
ترجیح بیش از نیمی از پاسخگویان (58.1 درصد) بر تماشای فیلم­های سینمایی ایرانی است.
به استناد این پیمایش، فیلم‌های آمریکایی طرفداران بیشتری دارد.
فیلم‌های «متری شیش و نیم»، «اخراجی­ها»، «آینه بغل» و «مارمولک» جزء بهترین فیلم‌های مخاطبان بوده است.
مردم شناخت زیادی از «فیلم­های خارجی»، ندارند و حوزۀ علائق آنان نیز بسیار متنوع است.
اکثر پاسخگویان (73.9 درصد) اظهار داشته­اند که سریال­های ایرانی را بیشتر تماشا می­کنند.
در میان افرادی که «سریال­های خارجی» را تماشا می­کنند سریال­های آمریکایی و ترکیه­ای در ردۀ اول و دوم قرار گرفته­اند. 
«پایتخت»، «دودکش» و «یوسف پیامبر» بهترین سریال پاسخگویان است.

 

پیمایش ذائقۀ سینمایی ایرانیان توسط پژوهشکدۀ فرهنگ پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات به سفارش سازمان امور سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، برای دستیابی به تصویری کلی از انتخاب­ها و سلیقه‌های سینمایی ایرانیان، در تابستان 1400 در سطح ملی اجرا شده است. مرحله گردآوری اطلاعات این پیمایش ملی با تعداد نمونه 5.339 در تیر 1400 و به شیوه تلفنی انجام شده است.

تحلیل جایگاه فیلم و سریال در زندگی روزمرۀ مردم، شناخت ترجیح­ها و سلیقه‌های سینمایی آنان و بازشناسی الگوهای قابل ­تشخیص در «مصرف سینمایی» ایرانیان ازجمله اهداف این پیمایش بوده است. توجه به دلالت­های فرهنگی و اجتماعی کلان­تر ذائقۀ سینمایی پاسخگویان نیز از دیگر اهداف این پیمایش بوده است. آنچه که اکنون منتشر می‌شود صرفاً دربردارنده برخی از یافته‌های این پیمایش ملی است.

 

پاسخگویانی که فیلم و سریال می­‌بینند و آنها که  نمی­‌بینند

به استناد این پیمایش، نیمی از پاسخگویان (50.3 درصد) روزی یک یا چند فیلم یا سریال تماشا می­کنند. افرادی که از هفته­ای چندبار تا سالی چندبار فیلم یا سریال تماشا می­کنند 31 درصد هستند. همچنین 18.3 درصد نیز اظهار داشته‌­اند که فیلم تماشا نکرده یا حداکثر سالی یک فیلم می­‌بینند .  

به‌طورکلی 81.7 درصد پاسخگویان اظهار کرده­اند که فیلم و سریال می­‌بینند و 18.3 درصد گفته‌­اند هرگز فیلم نمی­‌بینند یا حداکثر سالی یک فیلم می­‌بینند که این عدد نسبتاً قابل توجه است.

تماشای فیلم و سریال

یافته­‌های مربوط به پاسخگویانی  (81 درصدی) که فیلم و سریال می­‌بینند 

نحوۀ تماشای فیلم و سریال 

به استناد این پیمایش، تماشای فیلم و سریال از طریق تلویزیون ایران، بیشترین فراوانی را نسبت به دیگر روش­ها دارد؛ بعد از آن به ترتیب؛ دانلود از اینترنت و تماشای فیلم و سریال از طریق ماهواره شیوه­های رایج پاسخگویان برای تماشای فیلم و سریال است.

فیلم ایرانی یا خارجی؟

ترجیح بیش از نیمی از پاسخگویان (58.1 درصد) بر تماشای فیلم­های سینمایی ایرانی است. از سوی دیگر 21.7 درصد، فیلم­های سینمایی خارجی را ترجیح می­دهند. برای 16.6 درصد نیز به‌طورکلی کشور سازنده فیلم اهمیتی ندارد.

 

سینمای کدام کشورها در ایران  طرفدار بیشتری دارد؟

به استناد این پیمایش، فیلم‌های آمریکایی طرفداران بیشتری دارد.

کشورسازنده فیلم سینمایی

 بهترین فیلم­های  سینمایی ایرانی از دید مخاطبان

در انتخاب بهترین فیلمی که فیلم­بین­ها تاکنون مشاهده کرده­اند، آنان به‌ترتیب از «متری شیش و نیم»، «اخراجی­ها»، «آینه بغل» و «مارمولک» نام برده­اند. قرارگرفتن نام هر دو فیلم سعید روستایی یعنی «ابد و یک روز» و «متری شیش و نیم» که مضمون اجتماعی دارند در میان فیلم­های برگزیدۀ پاسخگویان در نوع خود توجه­برانگیز است. این دو فیلم در سالیان اخیر به دلایل مختلف موضوع توجه مخاطبان قرار گرفته و از مدیوم­های مختلف مانند اینترنت و ماهواره در دسترس آنان بوده­اند. اما روند کلی­تر عبارت است از محبوبیت فیلم­های کمدی در میان مردم؛ فیلم­هایی که برخی از آنان به دلیل کیفیت نازل مورد انتقاد منتقدان سینما قرار داشته­‌اند.

 فیلم­های برگزیدۀ خارجی مخاطبان

براساس پیمایش ملی ذائقه سینمایی ایرانیان، مردم شناخت زیادی از «فیلم­های خارجی»، ندارند و حوزۀ علائق آنان نیز بسیار متنوع است. جز گروه بسیار ناچیزی از علاقه­مندان حرفه­ای سینما، انتخاب سایرین تاحدی «تصادفی» است و البتۀ با جنبۀ سرگرم‌کنندگی مرتبط است. به لحاظ ژانر نیز در این فهرست تنوع به چشم می­خورد. چند فیلم از فیلم­های موسوم به اکشن در فهرست فیلم­های برگزیدۀ خارجی مخاطبان قرار گرفته است. فیلم‌های «سریع و خشن»، «پدرخوانده»، «ارباب حلقه‌ها»، «شعله» و «بر باد رفته» به ترتیب فیلم‌های برگزیده مخاطبان بوده است.

تماشای سریال­های ایرانی و خارجی

در پاسخ به این پرسش که: «بیشتر سریال­های ایرانی تماشا می­کنید یا  خارجی؟» اکثر پاسخگویان (73.9 درصد) اظهار داشته­اند که سریال­های ایرانی را بیشتر تماشا می­کنند. در مقابل 14.2درصد بیشتر سریال­های خارجی را تماشا می­‌کنند. 1.7 درصد نیز برایشان ایرانی یا خارجی بودن سریال تفاوتی ندارد.

در میان افرادی که «سریال­های خارجی» را تماشا می­کند سریال­های آمریکایی و ترکیه­ای در ردۀ اول و دوم قرار گرفته­اند. فاصلۀ میان این دو نیز زیاد نیست. همانطور که انتظار می­رفت سریال­های ترکیه­ای جایگاه مهمی در سبد مصرف فرهنگی ایرانیان پیدا کرده­اند.

بهترین سریال­های ایرانی مورد تماشا

پاسخگویان سه «سریال داخلی» «پایتخت»، «دودکش» و «یوسف پیامبر» را به عنوان سریال­های محبوب خود برگزیده­اند. جز در مورد سریال محبوب «پایتخت» و تاحدی سریال «دودکش» که فصل سوم آن در زمان اجرای پیمایش برای نخستین بار در حال پخش بود، سایر سریال­ها از سوی شمار اندکی از پاسخگویان به عنوان سریال محبوب انتخاب شده­اند.

معیارهای انتخاب فیلم

پرسش «فیلم­هایی را که می­بینید غالباً چطور انتخاب می­کنید؟» می­تواند در شناخت آگاهی، جدیّت و ترجیحات پاسخگویان پرسش مهمی باشد. 37 درصد پاسخگویان گفته­اند که بیش از هر عامل دیگری «اتفاقی» فیلمی را برای تماشا انتخاب می­کنند. 17.5 درصد پاسخگویان، اطرافیان و دوستان را مهم­ترین مرجع انتخاب فیلم برای تماشا عنوان کرده­اند و حدود 14 درصد تبلیغات را 14 درصد حضور بازیگر مورد علاقه­شان را ملاک اصلی در انتخاب فیلم دانسته­اند، اما سهم کارگردان 2.4 و نقدهای سینمایی صرفاً کمی بیش از 6 درصد است.

معیارهای انتخاب فیلم

 

یافته­‌های متنوع این پیمایش در گزارش نهایی تحقیق در قالب متنی تحلیلی به انضمام جُستارهای شماری از پژوهشگران منتشر خواهند شد.

 

###